Teknomarket alanında bir kaç yıldan bu yana sıkıntı var. Önce Türkiye’ye birer-ikişer giren ve dolayısıyla hızla sayısı artan teknomarketleri görmüştük. Sonra bunlar yine birer ikişer çıktılar, dükkanlarını da yerli teknomarketlere sattılar ama pazardaki rekabetin yüksekliği, döviz fiyatlarındaki oynaklık ve satış kanalının internete kayması kalanları da sıkıştırdı. Daha önce pazardan çıkan 2 rakibini satın alarak 2ciliğe yükselen Bimeks’in bugünkü zor durumunu yeni stratejilerle aşmaya çalıştığı belirtiliyor.
Bimeks, kısa bir süre önce borcu olan ürün tedarikçilerine ortaklık teklifi götüreceğini açıklamıştı [1]. Bu modele göre tedarikçiler Bimeks’in hissedarı olarak şirketi yeniden canlandırmaya çalışacak. 2013 yılında ElectroWorld ve 2014 yılında Darty’yi satın alan Bimeks 138 mağazaya çıkmış ama sonra zor duruma düşmüştü.
Bimeks eylül ayında yaptığı bir açıklamada; zor duruma düşmesini –Avrupa ile siyasi çekişmeye girilmesi sonrasında–, sigorta firmalarının “ülke ve sektör riski” diyerek “alacak sigortalarında limitlerini daralması” olarak da anlatmıştı [2]. Alacak sigortaları limitleri daraltılınca mal alamayan Bimeks’i bankalar sıkıştırmış ve 2015 yılında 1.6 milyar TL ciro yapan[3] Bimeks, 2016’da yüzde 30 küçülmüştü. Bimeks bu süreçte ürünleri kendi kaynaklarından ve tedarikçilerden borçlanarak yapmaya çalıştı. Şirket, 2017’de mal tedarik edemediği için cirosu çok düşük kaldı.
Teknomarket Pazarı Küçülüyor
Ancak teknomarket pazarı tüm firmalar için zorlayıcı durumda. 2016 başında Gold grubu iflas ertelemesi talep etmişti [4]. 2016 yılı sonunda ise Teknosa 161 milyon TL [5], Bimeks ise 147 milyon TL zarar açıklamıştı [6]. Bimeks ise şimdilerde 8 mağazaya inmiş durumda. Bimeks’in sayılarının 50 civarında olduğu belirtilen bazı mağazalarının ise geçici kapatma modeli ile kepenkleri inmiş bir şekilde bekletildiği kaydediliyor.
Benzer şekilde diğer teknomarketler de mağaza sayısını azalttı. 2014 yılında 5 büyük oyuncunun 608 olan mağaza sayısı, günümüzde 405’e geriledi. Sabancı Ailesinden bireyler Teknosa hisselerini sattılar [7]. Şirketin 9cu ay sonunda cirosu 2,4 milyar TL, karı ise 18 milyon TL, –ya da başka bir deyişle binde 7,5 — olduğu da zaten bu sektörün ne denli zor olduğunu gösteren bir işaret[8].
Bugün pazarda Bimeks, MediaMarkt, Teknosa ve Vatan Bilgisayar olmak üzere 4 oyuncu var. Pazardaki rekabetin yüksek olması, satılan malların büyük bir kısmındaki kar marjının düşüklüğü yanında dolar kurunun son 2 yıldır fazla oynak olması önemli sorunlar arasında. Ancak daha temel bir neden var; o da tüketicinin teknoloji ürünlerini artık daha çok internet üzerinden almayı tercih etmesi. Bunun da anlamlı bir nedeni var; internette karşılaştırmalı fiyatlar araştırılabiliyor ve indirimi daha yüksek.
Yanısıra, geçmişte bazı teknoloji marketlerinin geliştirdiği bir strateji farklı ürün satmaktı. Örneğin belli konfigürasyondaki bilgisayarlar ancak belli yerlerde satılıyordu. Bugün her mağazada aşağı yukarı aynı ürünü bulmak mümkün. Yani çeşitlilikte fark yaratamıyorlar. Dolayısıyla da yapılan rekabet sadece “fiyat” bazlı olabiliyor. Bu ise finansal güçle mümkün.
2017 sonuçlarının şubat ayından itibaren açıklanması bekleniyor. Ancak bu sonuçların çok parlak olmayacağını şimdiden söylemek kahinlik olmaz.
Bimeks Krizi Tedarikçi Ortaklığı ile Aşacak
Bimeks yönetiminin krizden çıkmak için –daha önce açıkladığı üzere– tedarikçilerine olan borcuna karşılık hisse paylaşım modeli sunduğu belirtiliyor. Bimeks daha önceki açıklamasında “alacak sigorta limitlerinin kısılması” nedeniyle bu duruma düştüklerini belirtmişti. Şimdi bu sıkıntıyı aşmak için geliştirilen yeni modele göre Bimeks’in borcu olduğu yerli ve yabancı tedarikçiler, Bimeks’ten hisse alarak şirkete ortak olacak. Daha sonra sermaye arttırımı yapılacak.
Bu yolla mağaza raflarına yeni ürün gelmesi ve Bimeks’in mağazalarının satış yapar hale gelmesi sağlanacak. Krizin aşılması için şirketin çalışmaya yani satış yapmaya başlaması gerekiyor. Bazı tedarikçilerin Bimeks’in sunduğu ortaklık modeline olumlu yaklaştığı belirtiliyor.
[1] Bimeks Finansman Sorununu, Tedarikçilere Hisse Vererek Aşmayı Planlıyor
[2] Bimeks’in Zor Duruma Düşmesi, Avrupa ile Girilen Çekişme Nedeniyle Olmuş
[3] Bimeks 2015 Yılını 1,6 Milyar TL Ciro ve 9,4 Milyon TL Kar ile Kapattı
[4] Gold Grubu Dört Şirketi için İflas Ertelemesi İstedi
[5] Teknosa 2016 Yılını 161 Milyon Zararla Kapattı
[6] Bimeks 2016 Yılını 148 Milyon TL Zararla Kapattı
[7] Sabancı Ailesi 2,2 Milyon Teknosa Hissesi Sattı
[8] Teknosa İlk Ayda 2,4 Milyar Ciro ve 18 Milyon TL Kar Elde Etti