Mobil sektördeki katma değerli servisler için hala değişik iş modelleri tartışılıyor ama kurumsal bilgi işlem departmanları için yazılım üreten Service-now.com geçtiğimiz yıl, kendi ürünlerinin bir akıllı cep telefonu versiyonunu çıkarttıklarında, yeni bir akım da başlatmış oldular.
Service-now ürünlerii Apple’ın App Store’u veya Google’ın Android Marketplace’i gibi bir uygulama mağazasına yerleştirmek yerine kendi özel web sitelerini oluşturdular ve böylece değişik cihazlara sahip kullanıcılar herhangi bir şey indirmek zorunda kalmadan cep telefonlarının web tarayıcılarını kullanarak yazılıma erişebilir hale geldi. Service-now.com bu konuda “Beş ana cep telefonu platformu yani iPhone, Android, BlackBerry (RIM), Symbian ve Microsoft’un Windows Mobile platformları için yazılımı hazır hale getirmek şimdikine kıyasla beş kat fazla çalışmamızı gerektirecekti” diyor.
Service-now.com, mobil uygulamaları web yerleştirmenin, cihazların kendisine oranla daha uygun bir yer olabileceğini keşfeden tek firma değil. 16 Temmuz’da Google’ın mühendislik departmanı başkan yardımcısı Vic Gundotra da San Francisco’da düzenlenen bir teknoloji konferansında akıllı cep telefonlarının geleceğinin indirilebilir uygulamalardan geçmediğini açıkladı. Gundotra bir panel sırasında “Önümüzdeki birkaç yıl içinde önemli olan tek platform “tarayıcı” haline gelecektir” diyordu. [1]
Mobil yazılım gelişiminde bu durum aslında pek de şaşırtıcı değil. Google’ın yön bulma uygulamaları, doküman oluşturma uygulamaları ve e-mail gönderimi gibi yazılımlarından pek çoğu aslında Web’e dayalı ve kullanıcıların PC’lerine veya cep telefonlarına indirilmeden kullanılıyor.
Google’ın da umduğu gibi, yeterli sayıda geliştirici iPhone veya diğer cihazlar için özel olmayan Web-tabanlı uygulama yazmayı başarırsa Apple ve diğer donanım üreticileri müşterilerini platformlarına sadık tutmak konusunda daha etkisiz hale gelecekler. Cep telefonu üreticileri ayrıca kullanıcılarının yazılım üreticilerinin geliştirdiği uygulamaları indirmesinden kaynaklanan paylaşımlı gelirlerinden de olabilirler. Apple konu hakkında yorum yapmaktan kaçınıyor.
PC’ler ve cep telefonları için Web tarayıcısı üreten Opera Software’in Başkanı Jon von Tetzchner “Tarayıcılar bir anda tarayıcı bir uygulama platformuna dönüştü,” diyor. von Tetzchner’e göre tarayıcılar için yazılım üretmek geliştiricilere büyük bir avantaj sağlıyor. Bu sayede mobil uygulamalar için yeni ve büyük bir pazar açılıyor: akıllı cep telefonlarına sahip olmayan cep telefonu kullanıcılarının oluşturduğu pazar.
Firmanın tarayıcısının daha yalın bir versiyonu olan Opera Mini Nokia, Motorola ve diğer firmalar tarafından üretilen daha basit cep telefonlarına Web sitelerine ve uygulamalara erişim imkanı sunmakta. von Tetzchner’e göre yazılımları bir tarayıcıda çalışabilen geliştiriciler de bu sayede cep telefonlarının genellikle özel olarak tasarlanmış uygulamaları çalıştırma yeterliliğine sahip olmadığı hızla büyüyen pazarlara benzer şekilde bir an önce girebilecekler.
Diğer firmalar da cihazlara özel yerine tarayıcılar için akıllı cep telefonu yazılımı geliştirmeyi destekliyorlar. Vodafone’un da aralarında olduğu kablosuz taşıyıcılar pazardaki bir dizi işletim sistemlerinin bir araya toplanması ve daha mobil bir Web gelişimi için çağrıda bulundular.
Mayıs ayında Vodafone mobil gereçleri geliştirecek olanları eğitmeyi ve onlarla yazılım satış davranışlarını paylaşmayı hedefleyen bir girişim olan Joint Innovation Lab’ı (Birleşik İnovasyon Laboratuarı) oluşturmak üzere China Mobile, Softbank (9984.T) ve Verizon Wireless taşıyıcı firmaları ile birlikte bir çalışma başlattı. Vodafone’un Internet hizmetleri bölümünden sorumlu Pieter Knook “Geleceğin mobil uygulamalarının tarayıcı içinde çalışacağı inancı içindeyiz,” diyor.
Google, Android Marketplace adı verilen bir uygulama mağazasına sahip. Ama Google’ın Web-merkezli yazılım geliştirme konusundaki promosyonu kullanıcıların olduğu kadar kendi çıkarlarına da yönelik. Daha fazla sayıda akıllı cep telefonu kullanıcısının işlem yapmak için tarayıcıları kullanması ile Web’de her yere yayılmış olan Google’ın reklamlarının görüntülenme ihtimali de artmakta. Analist Gold “Google her şeyin açık olmasını istiyor ama onların bu açıklık isteği kendi bölgelerine daha fazla cihazın girecek olmasından kaynaklanıyor” diyor.
Google sözcülerinden birisi örneğin tarayıcı kapalı olsa bile kullanıcıların Web’de sörf yapma geçmişine dair veri depolanması imkanı gibi mobil tarayıcılarda yapılan bir takım geliştirmelerin geliştiricilere kullanıcıların telefonlarına indirdikleri “yerli uygulamalar” karşısında yeni alternatifler sunduğunu ifade ediyor.
Bu arada pek çok kullanıcı kişisel verileri uzaktan yönetilen sunucularda saklayan mobil Web uygulamalarının güvenliği konusunda endişelere sahip ve “Adres defterim, cep telefonum yerine cloud üzerinde bir yerlerde saklansaydı kendimi oldukça rahatsız hissederdim. Bazı şeyler vardır her zaman sadece yanınızda taşımak isterseniz.” şeklinde düşünüyorlar.
Ancak geliştiriciler mobil yazılım gelişiminde henüz bu vizyonu benimsemediler. Apple uygulama mağazası App Store’u 2008 Temmuzunda açtığından bu yana iPhone ve iPod Touch kullanıcıları 1,5 milyardan fazla uygulama indirdi ve geliştiriciler de bu mağazalar üzerinden program ve oyunlar satarak milyonlarca dolar kazandılar. Ancak analistler bu mağazadan asıl kazananın Apple olduğunu söylüyorlar. Bunun tek sebebi de App Store aracılığı ile yapılan satışların yüzde 30’unun Apple’a kalması değil. Analistler “App Store’un ortaya çıkışındaki asıl amaç iPhone satışlarını arttırmaktır” diyorlar.
Ayrıca yazılım geliştiricilerin kitlesel bir biçimde mobil Web’e geçişini sağlayacak yolda hala bazı engeller var. Yüksek grafikli oyunların da dahil olduğu pek çok uygulama tipi çabuk, güvenilir bir işletim sağlanabilmesi ve Adobe Systems’in sunduğu Flash gibi yaygın Web teknolojilerinden yararlanabilinmesi için cep telefonuna indirilmek zorunda. Mobil taşıyıcıların bant genişliği kısıtlamaları da geliştiricilerin mobil Web’e geçişini engelleyen önemli bir faktör.
Mobil Web gelişimi önündeki en büyük engel ise belki de en göze batanı yani Apple’ın App Store’unun sağladığı başarı. Bu mağaza uygulamaları merkezileşmiş, kolaylıkla arama yapılabilen bir lokasyon aracılığı ile satmakta ve geliştiricilere göreli olarak kolaylıkla kazanç sağlama imkanı sunuyor. Bu iki etken faktör de henüz mobil Web tarafından sağlanamıyor.