Bitcoin camiasının geçen hafta El Salvador başkanının, Bitcoin’i yasal hale getireceklerini söylediği bir haber çok memnun etmişti. Gerçi ondan sonra ortaya çıkan düzenleme, bitcoin ile yatırım yapacaklara vergi indirimi sağlamak vs gibi basit ifadeler halinde kaldı. Ama şu anda El salvador’un küçük bir turist kasabasında, dünyanın en büyük bitcoin deneyimi gerçekleştiriliyor.
İsmi verilmeyen bir bağışçı, El Salvador’daki 3.000 nüfuslu bir kıyı kasabası olan El Zonte’de Bitcoin deneyimi yapıyor. Olayı Bloomberg Businessweek haberleştirdi[1].
Hiçbir zaman bir banka şubesine sahip olmayan El Zonte’de Bitcoin ile hayatların değiştiği kaydediliyor. İşçiler artık maaşlarını bitcoin ile alıp faturalarını Bitcoin ile ödüyorlar. Kmu projeleri bitcoin bağışlarıyla finanse ediliyor. Surf yapmaya gelen turistler ise özel bir Bitcoin ödeme uygulamasıyla yiyecek satın alabiliyor.
Gönüllülere liderlik eden 32 yaşındaki Jorge Valenzuela şöyle diyor;
“Bu benim kasabamı değiştirdi. Bu günlerde en çarpıcı şey turuncu “B” (Bitcoinin simgesinden bahsediyor). “
Hiç banka şubesi olmayan kasabanın her yerinde bugünlerde Turuncu Bitcoin simgesi görülüyor. Tek bir ATM’den Bitcoin alıp satmak mümkün.
El Zonte’de Bitcoin bir sorunun çözümü olarak gözüküyor. Projeyi harekete geçiren ise salgın olmuş. El Salvador’un turizm endüstrisi ve dolayısıyla da ekonomisi çöktüğünde, Michael Peterson (adını vermeyen bağışçı adına) şehirdeki 500 aileye aylık yaklaşık 35 dolarlık Bitcoin transferleri yapmaya başlamış. Bitcoin kullanan küçük işlemler için oluşturulmuş birçok mevcut akıllı telefon uygulamasından biri olan “Wallet of Satoshi”yi kullanmış; ki bu, günlük satın alımlar için herkesin bildiği pahalı ve yavaştır.
Ama daha fazla dükkan Bitcoin’i nasıl kabul edebileceklerini sormaya başlayınca Peterson, El Zonte’nin kendi uygulamasına ihtiyacı olduğuna karar vermiş. Eylül ayında piyasaya sürülen “Bitcoin Beach Wallet”, benzer şekilde küçük işlemlere izin veren teknolojiyi kullanıyor. Kullanıcılara Bitcoin ve dolarda ne kadar tuttuklarını ve nerede harcayabileceklerini gösterir.
Kasabadaki dükkanlar, altta yatan işlem Bitcoin’de olsun ya da olmasın, her şeyi dolar cinsinden fiyatlandırıyor. Bir kahve, Bitcoin’in değeri az önce yükselmiş veya düşmüş olsa bile her zaman 3,50 dolara mal olur. Yani El Zonte’de Bitcoin, bir para biriminden çok bir jeton gibi kullanılıyor.
Peterson, projenin başlamasından 18 ay sonra, El Zonte’deki hanelerin yaklaşık %90’ının düzenli olarak Bitcoin kullandığını söylüyor. Topluluğa Bitcoin’in yerleşme hızını çılgınca buluyor.
İşletmeler ödemeleri almak ya da faturalarını ödemek için bunu Bitcoin kullanıyorlar. Kasaba sakinleri, Bitcoin Strike uygulamasını, ATM’yi ve birbiri arasındaki transferlerde bitcoin ve nakiti kolaylıkla kullanıyor.
Gerçi kasabadaki birçok işletme sahibi, bunun satışların sadece küçük bir kısmını oluşturduğunu söylüyor. Ailelerin yaklaşık %85’inin akıllı telefonlara erişimi olmasına rağmen, çoğu hala toprak zeminli ve teneke çatılı sıkışık evlerde yaşıyor. Ama diğerleri için, hayat değiştiriyor. Bir inşaat ekibi şefi, bir düzine kadar çalışanına Bitcoin ile ödeme yapıyor. En yakın bankaya, bir saatlik otobüs yolculuğu mesafesinde seyahat edebilmeleri için her ay yarım gün izin vermekten bıkmıştı.
El Zonte, türünün en uzun süredir devam eden deneylerinden biridir, ancak hala deneyin tam olarak yapıldığı düşünülmüyor. Bunun nedenini İngiliz podcast yayıncısı McCormack şöyle yorumlamış
“Bir ayı piyasasına girersek ne olacağını merak ederim. Bir dükkan sahibiyseniz ve Bitcoin satışlarında günde 50 dolarınız varsa ve aniden 60 dolara çıkıyorsa, bu harika. Ama 40 dolara veya 30 dolara düşmeye başladığında ne olur?”
Yine de Bitcoin’in gerçek hayat deneyimlemesinin küçük bir örneği olarak önemli bir test diyelim.
[1] World’s Biggest Bitcoin Experiment is a Surf Town in Salvador