Bir süredir üzüntüyle beklediğimiz bir haberi bu sabah aldık. İnternet özgürlüğü konusunda mücadeleleri ile tanıdığımız İstanbul Bilgi Üniversitesi öğretim üyesi Dr. Özgür Uçkan (54), yaşadığı Paris’te 10 Temmuz 2015 Cuma günü, gece yarısına doğru aramızdan ayrıldı.
Özgür Uçkan 2013 baharında ani bir hareketle ailece Paris’e taşınmıştı. O günlerde internet özgürlüğü konusunda çok aktifti. 2010’daki internet protestolarında[1][2] ya da TTnet ile yapılan Phorm mücadelesinde, yazıları ya da fiziksel varlığı ile hep ön saflardaydı (Alternatif Bilişim Derneği Başkanı Ali Rıza Keleş ile yapacağımız bir söyleşide, Özgür Uçkan’ın internete hizmetlerini daha detaylı anacağız).
Uçkan bu hareketli dönemde bazı tehditler almaya başlamıştı[3]. Bu nedenle Paris’e ani hareketinin nedeninin bu olabileceğini düşünüp, kendisine sorduğumda kızının okula başlayacağını ileri sürmüştü ama asıl nedenini, yine kendi ifadesiyle, o senenin eylülünde öğrendim. Paylaşılmaması kaydıyla söylenen bu ifadeye göre, Özgür kanser hastasıydı ve ağır bir tedavi olması gerekiyordu. Maliyeti aylık 30.000 Euro’ya varan bir tedaviydi bu.
Kendisini son olarak 2014 eylülünde jüri üyeliğim için gittiğim Paris’te gördüm. Uzun bir kometerapi döneminin arkasından, beyazlamış saçları ve biraz yorgun görünümüne rağmen, hala gayet aydın ve mücadeleciydi. Hastalığı da atlattığını düşünüyordu.
Ama o ağır tedaviye rağmen maalesef hastalık metastaz yaptı ve bu sene nisan ayında yine kendisinden hastalığın beynine sıçradığını öğrendim. Haziran içinde gönderdiğim ve fikrini sorduğum bir maile ise eşi İlhan Uçkan cevap verdi ve Özgür’ün artık hastanede olduğunu ve en fazla 2 ay ömrü kaldığını söyledi. İşte bu sabah aldığımız haber de bunun istenmeyen sonucu oldu.
Mücadeleci, Düşünen ve Üreten Bir Kişilik
Özgür’ü, 2001 yılında İnternet ve Hukuk Platformu (iVHP)içinde tanıdım[4]. Milliyet Gazetesindeki “ilişki danışmanlığı” yazıları ile tanıdığımız eşi İlhan Uçkan ile birlikte 2 renkli ve derin düşünen kişiydiler.
2001 yılında zamanın iktidarı, RTÜK kanunu içine internet düzenlemelerine yönelik saçmalıkları koydukları zaman turk-internet.com olarak arka arkaya 4 toplantı düzenlemiş ve konunun çok fazla katılanı olduğunu görünce de bu toplantılar sonrasında “İnternet ve Hukuk Platformu” adıyla bir çalışma grubu oluşturmuştuk. İşte Özgür o grubun önemli bireylerindendi.
İvHP’li yılların sonrasında da yollarımız pek çok kez kesişti. Kendisi turk-internet.com için bazı yazılar da yazdı[5] ya da kendisiyle yaptığımız söyleşiler oldu[6].
Özgür Uçkan, gerek sanat dünyası gerekse bilişim dünyası ve dijital çağda birey hakları konusunda önemli bir aktivist ve etkin kanaat önderlerinden biriydi. İzmir Ege Üniversitesinde aldığı felsefe[7] eğitimin arkasından Sorbonne’da doktorasını tamamlayan Uçkan, 90’lı yıllardan bu yana çeşitli dergilerde yayınlanan sürekli yazıları, makaleleri ve kitaplarının yanı sıra verdiği röportajlarla da yurtiçinde ve yurtdışında bilgisine ve uzmanlığına sık sık başvurulan, alanında saygın bir otoriteydi. Sanal ortamda Türkiye’de en çok takip edilen kişilerden biri olan Uçkan, akademik bilgisiyle stratejik/ pratik politik önerilerini güçlü bir şekilde bir araya getirerek yoğun katkılarıyla örgütleyici ve yol gösterici bir rol oynamştı. Uçkan, evli ve bir çocuk babasıydı.
Özgür Uçkan kimdir?
Özgür Uçkan İstanbul Bilgi Üniversitesi’nde bilgi ekonomisi, ağ ekonomisi, yaratıcı endüstriler, enformasyon tasarımı ve yönetimi, iletişim tasarımı, tasarım yönetimi konularında lisans ve lisansüstü düzeyde, Yeditepe Üniversitesinde ise bilgi ve inovasyon stratejileri konusunda lisansüstü düzeyde ders vermekteydi. Türkiye İhracatçılar Meclisi bilgi ekonomisi danışmanı ve İstanbul Ticaret Odası Bilişim İhtisas Komitesi üyesi olan Özgür Uçkan, aynı zamanda Alternatif Bilişim Derneği ve Türkiye Bilişim Derneği üyesi idi. Ayrıca, akademik faaliyetlerinin yanı sıra çeşitli kurum ve firmalara yönelik bilgi ekonomisi, iletişim stratejisi ve iş geliştirme danışmanlığı hizmeti de sunmuştur. Daha önce düzenli olarak yayınlanmış politika, insan bilimleri, medya, enformatik, kent planlaması, ekonomi, internet ve hukuk, kültür ve sanat konularında kaleme aldığı çeşitli makale ve kitaplarının yanı sıra son dönemde “E-Devlet, E-Demokrasi ve Türkiye” (2003) ve “Wikileaks: Yeni Dünya Düzenine Hoşgeldiniz” (2011) adlı kitapları da bulunmaktadır. Ayrıca, haftalık bilgi teknolojileri dergisi “BThaber”de uzun yıllardan beri çıkan yazılarıyla önemli ve sevilen köşe yazarlarından biriydi.
Kendisini anmak için 2012’de yaptığımız bir söyleşiden kısa bir bölümü aşağıda sunuyoruz (bu söyleşi dip not 3’den izlenebilir)
Ozgur Uckan / Arap Isyanlari from Noete.com on Vimeo.
[1] Taksim’de İnternette Sansüre Karşı Yürüyüş Düzenlendi
[2] 15 Mayıs İnternetime Dokunma Eylemi İstanbul’da Büyük Bir Katılımla Gerçekleşti
[3] Özgür Uçkan Blog – Gri Bölge Makalesi
[4] İnternet ve Hukuk Grupları Toplantısı
[5] turk-internet.com’daki Özgür Uçkan Makaleleri
[6] Özgür Uçkan : Arap İsyanlarını Çıkaran Değil ama Başarıya Ulaşmalarını Sağlayan İnternet Oldu