Geçtiğimiz hafta ABD’de COICA (Online İhlal ve Sahtecilikle Mücadele Yasası) adı verilen önemli bir yasa tasarısının Kongre’den geçmesi bekleniyordu. Bu tasarı aynı zamanda yeni bir sansür yasaı olarak adlandırılmakta ve pek çok tartışmaya yol açıyor. Ancak ABD Göçmenlik ve Gümrük Uygulamaları Bürosu (ICE) yetkilileri, yasayı beklemeden telif hakları ihlali yapan 70’ten fazla sitenin alan adına (domain) tedbir koydurdu. Kara isteye alınan bu sitelere girilmek istendiğinde ziyaretçileri ABD İç Güvenlik Bakanlığı’nın (Homeland Security) bir mesajı karşılıyor.
ABD Adalet Bakanlığı, ABD Ulusal Fikri Mülkiyet Hakları Koordinasyon Merkezi ve ABD İç Güvenlik Soruşturma birimi logolarının yer aldığı mesajın tercümesi ise şöyle:
“Bu alan adına, ABD Yasaları 18. Başlık 981 ve 2323 maddeleri tarafından yetkilendirilen ABD Bölge Mahkemesi’nin aldığı tedbir kararının uygulaması olarak ICE – Homeland Securtiy Soruşturmaları tarafından el konulmuştur.
Bilerek telif haklarını çiğnemek ABD’de federal bir suçtur ve ilk kez işlenmesi halinde 250.000 Dolara dek para cezası, 5 yıla dek hapis cezası, hak kaybı ve zararın telafisi ile cezalandırılabilir. Kasten ve bilerek sahte malların ticareti de yine federal bir suç olup; ilk kez işlenmesi halinde 2.000.000 Dolara dek para cezası, hakların kaybı ve zararın telafisi ile cezalandırabilir.”
Bu ibareler oldukça korkutucu ve caydırıcı gibi gözükse de analistler aslında söz konusu web sitelerine ve sunuculara el konulmadığına, sadece alan adlarına el konulduğuna dikkat çekiyorlar. Yani söz konusu alan adı sahipleri ABD yargısının yetki alanı dışındaki bir yerden alan adı alıp bu alanı tekrar kaydettirerek işlemlerine kaldıkları yerden devam edebiliyorlar.
Bu durumda ABD yargısının yetki alanı nedir diye soracak olursanız, kaba bir tarifle Verisign tarafından kontrol edilen tüm alan adları bu kapsama giriyor. Yani .com ile biten alan adı sahiplerinin tümü aslında ABD yargısının denetiminde işlem görmekteler. Benzer şekilde .net ile biten alan adlarının da kısmen ABD yargısı denetiminde olduğu belirtiliyor.
Alan adlarına el konulan 70 siteden birisi de Torrent-Finder adlı site. Sitenin sahibi Waleed Gad El Kareem çareyi sitesini Torrent-Finder.info adresine taşıyarak bulmuş. .info ile biten alan adları ABD yargısının yetki alanı dışında kalıyor. Bunun dışında bazı sitelerin ABD yargı denetiminden kaçmak için orta doğu ve uzak doğuda yer alan ülkelerin uzantısı ile biten alanlara yöneldiği de gelen haberler arasında. İşin enteresan tarafı alan adına el koyulan siteler hemen başka bir uzantı ile aktif oldukları gibi Twitter vasıtasıyla duyuru yayınlayarak tüm kullanıcılarını da geri kazanabiliyorlar.
ABD’deki uzmanlar özellikle ülkedeki Telif Hakkı yasalarının tekrar gözden geçirilmesi ve farklı yasal yaptırımlar sağlanması gerektiği kanaatinde hem fikirler. Zira yukarıdaki örnekten de görüldüğü üzere .com alan adına erişimi kapatsanız da yasa dışı saydığınız içerik kolaylıkla başka bir alan adı ile tekrar hizmete geçebilmekte. Bu noktada görünen o ki, telif hakkının ne olduğu, nasıl bir paylaşım yöntemi izlenmesi gerektiği ve korsan karşısında nasıl dağıtım kanalları geliştirilebileceği tüm dünyada uzun süredir incelenen ancak hala net sonuç alınamayan konular olarak sıcaklığını koruyor.