TÜBİTAK 49. Bilim, Özel ve Teşvik Ödülleri, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın himayesinde Cumhurbaşkanlığı Sarayı’nda düzenlenen törenle sahiplerine verildi[1].
Işık, burada yaptığı konuşmada, Türkiye’de bilim ve teknolojinin öneminin her geçen gün daha iyi anlaşıldığını ifade ederek, özellikle fen bilimlerinde, bilimin ulaştığı uç noktalarda çalışmalar yapacak altyapıları oluşturarak, nitelikli elemanlar yetiştirebilmek için önemli destekler verdiklerini söyledi.
Aynı zamanda, spesifik konularda dünyada yapılan uç çalışmalarla ilgili bilimsel etkinliklere ev sahipliği yaptıklarına dikkati çeken Işık, ekonomik olarak gelişmiş ülkelere bakıldığında, bunların aynı zamanda, bilimde ve teknolojide de ileri ülkeler olduklarını gördüklerinin altını çizdi.
Işık, kalkınmanın olmazsa olmazının, sosyal ve fen bilimlerinin birlikte yürümesi olduğunu vurgulayarak, bu kapsamda üstün başarılı genç bilim insanları ile bilimsel telif ve çeviri eserlerin ödüllendirilmesi, bütünleştirilmiş doktora, doktora sonrası araştırma programları gibi desteklerin uygulanmaya alınmasının başlattıkları önemli çalışmalardan sadece birkaçı olduğunu kaydetti. “Marifet iltifata tabidir” sözünü hatırlatan Işık, “Bu nedenle, bir taraftan bilimsel ve teknolojik çalışmaları teşvik ederken, diğer taraftan bu başarıları ödüllendirmenin, bilim insanlarımıza hak ettiği değeri verme adına önemli adımlar olduğunu düşünüyoruz” dedi.
Işık, bilim ve teknolojinin dün olduğu gibi bugün de ülkelerin geleceğini belirleyen en önemli dinamiklerden biri olduğunu belirterek, bugün özellikle sosyal ve ekonomik açıdan gelişmiş ülkelere bakıldığında, bu ülkelerin, bilim ve teknolojide önemli adımlar attıklarını ve özelikle bilimsel gelişmeyi, sürdürülebilirliğin ve kalkınmanın temel itici gücü haline getirdiklerini gördüklerini bildirdi.
“Ekonomide güçlü olmak istiyorsanız teknolojide, teknolojide güçlü olmak istiyorsanız da bilimde öncü olmalısınız” diyen Işık, bu çerçevede, bilimsel faaliyetleri ve bu faaliyetlerin merkezi olan üniversiteleri toplumsal kalkınmanın ve teknolojik dönüşümün temel dinamikleri olarak değerlendirdiklerini söyledi.
Işık, temel ve sosyal bilimler alanında desteklerini gün geçtikçe artırdıklarına dikkati çekerek, TÜBİTAK aracılığıyla ilk 5 binde olup temel bilimleri ve sosyal bilimleri tercih eden öğrencilere aylık 2 bin lira, ikinci 5 bine giren öğrencilere de aylık bin lira destek verdiklerini söyledi.
TÜBİTAK tarafından bilim insanları ile araştırmacıların yetiştirilmeleri ve geliştirilmeleri için doğrudan aktarılan kaynak miktarını, 2003 yılında 5,5 milyon lira iken, 2013 yılında 18 kat artırarak yaklaşık 102 milyon liraya yükselttiklerini belirten Işık, şöyle konuştu: “2014 kasım ayı itibarıyla bu kapsamda bilim insanlarımıza 116,2 milyon destek sağladık. Bunlara ek olarak, gerek ülkemizdeki bilim insanlarımızı teşvik etmeye, gerekse de yurt dışındaki bilim insanlarının Türkiye’ye dönmesine yönelik önemli destek ve teşvik mekanizmalarını yürürlüğe koyduğumuzu ifade etmek isterim. Ülke olarak, attığımız bu önemli adımların neticesi olarak son zamanlarda yurt dışından ülkemize dönen bilim insanlarının sayısında önemli bir artış oldu. 2010 yılında başlattığımız tersine beyin göçünü sağlayacak destek programı kapsamında şimdiye kadar 305 araştırmacı ülkemize geri döndü. 2014 yılında 125 kişi bu programdan faydalandı. Diğer taraftan, AB fonları ile 7 yılda 319 araştırmacıyı ülkemize çektik. AB ülkeleri içinde fonlar sayesinde ülkesine araştırmacı çeken ülkeler içinde ilk 3 sıradayız.
Bir diğer önemli husus da Avrupa Araştırma Konseyinin sağladığı Ar-Ge fonlarıdır. Şimdiye kadar 8 bilim insanımız bu fonlardan finanse edilen projelerde görev aldı. Horizon 2020 ve Avrupa Araştırma Konseyinin sağladığı bilimsel araştırma fonları bilim insanlarının yoğun şekilde faydalanması ve ülkemize kalıcı eserler bırakması açısından son derece önemlidir. Ancak biz bu gelişmeleri yeterli görmüyoruz, 2023 hedeflerimize ulaşmak için bilimsel ve teknolojik alanda ülkemize sıçrama yaptıracak yeni adımların daha agrasif bir şekilde atılması gerektiğine inanıyoruz. Bakanlık olarak da bu adımları planlamak ve hayata geçirmek için çalışmalarımızı etkin bir şekilde sürdürüyoruz.”
“Ar-Ge harcamalarımız 8 kat arttı”
Bakan Işık, bilim ve teknolojinin sadece ülkelerin geleceğine değil, aynı zamanda insanlığın geleceğine de yön verdiğini ifade ederek, “Nasıl ki bu alana ilişkin gelişmeler, tarihte çağların açılıp kapanmasında etkili olduysa, gelecekte de insanlığın kaderini belirleyecektir” dedi.
Türkiye’nin teknolojik gücün kullanılmasında olduğu kadar, geliştirilmesi ve üretiminde de dünya çapında bir rol üstlenmesi gerektiğini dile getiren Işık, bunun bilincinde olarak, son dönemlerde teknolojinin geliştirilmesine, bunun için gerekli olan bilimsel faaliyetlere büyük bir önem verdiklerini bildirdi.
Işık, bilimsel gelişme kadar üretilen bilginin ekonomik ve sosyal değere dönüşmesinde de Ar-Ge ve inovasyon faaliyetlerinin etkin bir şekilde yürütülmesinin önemli olduğunu vurgulayarak, bu nedenle Bakanlık olarak, yenilikçi fikirlerin teknolojiye ve ürüne dönüşümünden ticarileşmesine kadar geçen bütün aşamaları desteklediklerini, Türkiye’nin beyin gücünü değere dönüştürmek için yoğun bir şekilde çalıştıklarını kaydetti.
Bakanlık olarak bilimsel çalışmaların katma değere dönüşmesini sağlayacak en önemli mekanizmalardan olan üniversite-sanayi işbirliğine özel bir önem verdiklerinin altını çizen Işık, bu alana ilişkin sistematik ve etkili adımları süratle attıklarını söyledi.
Bu çerçevede, geçen yıl kamu kurumlarının ve sivil toplum kuruluşlarının katılımıyla 26 kalkınma ajansı bölgesinde yaptıkları toplantı ve çalıştaylar sonucunda Kamu-Üniversite-Sanayi İşbirliği Strateji Belgesini hazırladıklarını belirten Işık, bu belgenin önümüzdeki yıllarda hem Ar-Ge ve inovasyon çalışmalarının etkin bir şekilde yürütülmesinde hem de sanayinin daha yüksek teknolojili üretime kavuşmasında önemli katkılar sağlayacağını anlattı.
Fikri Işık, bilime yatırım yapmaktan geri durmadıklarını ifade ederek, “Cari fiyatlarla milli gelirimiz 4,5 kat artarken Ar-Ge harcamalarımız 8 kat arttı. 2003’ten bugüne kadar yapılan tam zamanlı eş değer araştırmacı sayımız 2 katına çıktı” diye konuştu.
Türkiye’yi gelişmiş ülkeler ligine taşımak için, bilim ve teknoloji alanında kendi ihtiyaçlarını kendi gücüyle karşılamaya dönük politikalar izlemeye devam edeceklerini belirten Işık, Türkiye’yi bilim ve teknoloji alanlarında dünyada saygın bir konuma yükseltecek olan çalışmaları, Türkiye’nin nitelikli, iyi yetişmiş kadrolarının yapacağını, bu kadroların önünü açacak çalışmaları yapmaya ve onları desteklemeye devam edeceklerini bildirdi.
TBMM Başkanı Cemil Çiçek ve Bakan Fikri Işık da TÜBİTAK Teşvik Ödüllerini verdi
Teşvik ödüllerini alan isimler ve alanları şöyle:
- Temel Bilimler: Yrd. Doç. Dr. Bülend Ortaç, Doç. Dr. Emrah Özensoy ve Prof. Dr. Okan Zafer Yeşilel.
- Mühendislik Bilimleri: Prof. Dr. Özgür Barış Akan, Yrd. Doç. Dr. Özgür Ergül, Doç. Dr. Önder Özgener, Doç. Dr. Mustafa Şahmaran, Yrd. Doç. Dr. Tamer Uyar ve Doç. Dr. Hüsnü Emrah Ünalan.
- Sağlık Bilimleri: Prof. Dr. Mehmet Cansev, Doç. Dr. Mehmet Kanbay ve Prof. Dr. A. Mecit Kantarcı.
- Sosyal Bilimler: Doç. Dr. Fuat Balcı ve Doç. Dr. Bahar Rumelili Sancak”
Bilim ve Özel ödüller…
TÜBİTAK bilim ve özel ödüllerini Cumhurbaşkanı Erdoğan verdi. Mühendislik bilimleri alanında Prof. Dr. Timur Doğu, sağlık bilimleri alanında Prof. Dr. H. Fahrettin Keleştemur ve sosyal bilimler alanında Prof. Dr. Zeynep Aycan’a “bilim ödüllerini”, temel bilimler alanında Doç. Dr. Çağan H. Şekercioğlu ve sağlık bilimleri alanında Prof. Dr. Hayat Önyüksel’e de “özel ödüllerini”, Erdoğan takdim etti.
