turk-internet.com Ocak 2004 raporu var önümde. Karar destek sisteminin sonucu olan bu raporu, turk-internet.com yönetimi, yazarlara yazdıkları yazıların okunurluğunu görsünler ve yazılarını yönlendirsinler diye veriyorlar.
Bakıyorum.. en çok okunan yazılar ocak başında meydana gelen yurt dışı hat kesilmesi ve ADSL haberleri.
Nedeni basit.. Türk halkı, şirketleri artık geniş bant internet istiyor. Bunu da ucuza almak istiyor. Ben de bayramda yazdığım bu yazıda, ADSL meraklısı okuyucularıma son durumu anlatmak istiyorum.
Ötentikasyon Sorunu
Aralık ayında dağıtımına başlanan 60.000 adetlik ADSL hatlardaki 2 sorundan bir tanesinin “ötentikasyon” (sisteme girilirken kimlik tanıtma) sorunu olduğunu daha önce yazmıştık. Bu sorun, 60.000 port ihalesini kazanmış olan Meteksan firması tarafından yazılımdaki ilave ve değişikliklerle giderilmeye çalışılıyordu. Türk Telekom yetkilileri bu sorunla ilgili olarak ocak ayında da tamamlanacak demişlerdi.
İşte bayram öncesindeki pazartesi günü yani 26 ocak’ta yazılım devreye alındı. vee.. çarşamba günü de tekrar geri alındı. Yani ötentikasyon sorunu hala çözülemedi. Türk Telekom’cular sorunun database sorunu olduğunu düşünüyorlar.
Ötentikasyondaki bu sorun sizler açısından ne anlama geliyor diye soruyorsanız.. Sizin hattınıza dışarıdan birilerinin paralel bağlantı yaparak, hattınızı sizin bilginiz dışında ortak kullanma olasılığı var. Çünkü kimlik doğrulatma olmadığı için giriş engellenemez.
ADSL Abone Numaraları Neye Göre Veriliyor
Bir kaç kişi sordu. Bu nedenle bu konuyu da açıklamaya çalışayım. Abone numaralarının, bağlantı için başvurduğunuz birimin kendi tercihi uzantısında verildiği söyleniyor. Bu bazen sözleşmenin son 8 numarasına telefon numaranız eklenerek bulunuyor. Bazen de kadıköy-12’nin 5’ci portu şeklinde numaralama yapıldığı söyleniyor.
ADSL Omurgası Eski Turpak Omurgasını Kullanıyor
Hatırlayacaksınız Turpak omurgası 1990’ların başında kurulmuştu. İşte Avrupa yakasındaki ADSL networkü bu omurga üzerinden hizmet veriyor. Bu omurganın zaten dolu olması nedeniyle de REQUEST TIME OUT olmak nerdeyse kaderimiz.
Modemler Uyumsuz mu?
ADSL bağlantıların % 30’unda yanlış kuruluş (installation) olduğu bildiriliyor. Yanlış installation sonucu hat çalışmayınca da en kolay yol olarak “modem uyumsuz” bahanesi kullanılıyor.
Modemleri uyumsuz çıkan bir dağıtıcı firmanın, belli bir modelinin, satılmış olan 1500 kadarını geri toplattığı ve yerine yeni modem verdiği biliniyor. Ama bildiğiniz gibi piyasadaki modemler, Telekomünikasyon Kurumu’ndan onay alıyor. Bu nedenle de sisteme uyumlu olmayan modemin piyasada olmaması lazım (modeminizden şikayetiniz varsa TK’ya bildirin)
Piyasada D-Link, ZOOM, Elkotek, Xycell, Alcatel gibi modemler var ve bir hayli satılıyor. Bu modemlerin teknik açıdan sorunu yok ama buna rağmen işin kolayına kaçılıp, çalışmayan hatlar için “modem uyumsuz” şeklinde yorum yapılabiliyor.
Sözün burasında aldığım ilginç bir maili sizlerle de paylaşayım;
Serdar Bey,
Daha önceki mailimde belirttiğim bağlantı sorununu (5-10 dk bağlı kalabilme) halen çözebilmiş değilim. Bilgi istediğiniz için sizinle bu arada yaşadıklarımı paylaşayım dedim. TT’nin “teknik destek hattı” adı altında hizmet veren ve saatler boyunca meşgul çalan numaralarında, karşıma çıkan “teknik destek” verebilecek seviyede olmayan elemanlarına derdimi her seferinde anlatmaya çalıştım.
Bu şekilde çözüme ulaşamayacağımı anlayıp. Bağlı bulunduğum Gayrettepe Telekom Müdürlüğüne gittim. Burada “yiğidi öldür hakkını yeme” demek istiyorum biraz derdimi anlatıp bu “teknik destek” hattının bulunduğu bölüme çıktım. Sağolsun müdür bey beni iyi karşıladı çok ilgilendi. Port sorunları ile ilgili bildiğim şeyleri anlattım. 124 data arıza hattına sorunu iletip, beni uğurladı.
Bir kaç gün sonra eve gelen “teknik ekip” öncelikle benim portuma direkt bağlantı yapıp portta sorun olmadığını, sorunun bende olabileceğini söylediler. Eve gelip kendilerinin durumu kontrol etmelerini istedim. Bir kaç saat sonra bana geldiler ve getirdikleri dizüstü bilgisayarı ile modemlerini benim hattıma bağlayıp kontrol ettiler. İnanılmayacak şekilde sorunsuz çalıştı. Benim modemimin USB modem olduğunu bu tür modemlerin sorun çıkardığını söylediler. Kendilerinin ethernet modemini benim ethernet kartım olmadığı için bana bağlayamadık.
Benim modemi ise zamanları olmadığı için kendi bilgisayarlarına bağlamayı reddettiler. Bir kaç gün sonra ne yapacağımı düşünürken gelen 100 milyonluk fatura(!) ile modemimi alıp Gayrettepe Telekom’a gittim. Rica minnet müdür beyi ikna edip modemi onların bilgisayarına kurduk. Modem kesintisiz 30dk boyunca çalıştı. Sorununu modemden olmadığı da anlaşıldı.
Ne yapacağımı bilmiyorum artık. 1 aydır yaşadığım “yüksek hızlı sınırsız internet” keyfinden 5dk’lık periyotlar halinde yararlanabiliyorum. Gelen teknik ekibin, port ile ilgili saptamalarının doğruluğundan süphe ediyorum. Çünkü vakitleri olmadığı için onların bağlı kalma süreleri 10 dk ile sınırle kaldı. apar topar gittiler. Bir kez daha daha geniş bir vakitte “teknik ekibi” eve çağıracağım.
İyi çalışmalar diliyorum size.
Peki bu nedir mi diyorsunuz? Aşağıdaki paragrafa bakın..
0.4 mm Kablolar – Turpak Sorunları ve Eğitim Eksikliği
ADSL sistemi ile ilgili en büyük sorunlardan birisi, bildiğimiz klasik telefon hatları yani telekom sektöründe kullanılan adıyla BAKIR’lar, ADSL için gerekenden ince. Bu konuyu ADSL Hatlarda Kalınlık x Mesafe İlişkisi başlıklı yazıda okuyabilirsiniz.
ADSL, evinizdeki normal telefon hattınız üzerinden çalışıyor. Ancak 0.6 mm olması gereken kabloların bazıları yıllar boyunca 0.4 mm olarak çekilmiş. Bu da hattınızın verimi-çalışabilirliği açısından önemli bir kriter. 0.4 mm’lik kablo çekilmişse, o zaman santrala olan mesafenizin maksimum 3 km olması gerekli. Yoksa verim alamazsınız.
ADSL abonelerinden aldığımız bilgiye göre, başvuru ya da sözleşme anında Türk Telekom yetkilileri bu yönde herhangi bir ön inceleme yapmaya gerek görmüyorlar. Oysa, Murat Büke’nin yazısında da görebileceğiniz üzere, Türk Telekom’un kendi personelini bilgilendirmek üzere yayınlanan raporda (bu raporun bir kopyası elimizde) bu konuya işaret ediliyor.
Turpak sorununu yukarıda bahsettik. Evinize ya da işyerinize gelen ve ADSL’in üstünde çalıştığı BAKIR dışında, bu trafiğin taşındığı omurga da önemli diğer bir kıstas. Ama yukarıda da bahsettiğimiz üzere bu konuda da doluluk sorunu gündemde.
Diğer bir sorun eğitim. Burada kastettiğimiz Türk Telekom elemanlarının eğitim. Yani;
- Türk Telekom destekteki elemanların müşteriye nasıl davranılır eğitimi eksik
- Türk Telekom installation ekiplerinin teknik bilgileri eksik
- Başvuru-Sözleşme işlemleri yapan elemanların eğitimi eksik
Bu sorunlar nasıl çözülür? Siz söyleyin nasıl çözülür? Yıllardan bu yana müşteri yerine “Ben SANA MECBURUM LEMAN abonelere” tek tabanca hizmet veren kuruluşun elemanlarının bakış açılarını, müşterinin azarlanacak, bekletilecek kişiler değil, hizmet verilecek kişiler, kendi maaşlarının ödenmesine yardımcı olacak kişiler olduğunu öğretmek çok da kolay olmasa gerek.
1 Milyon ADSL Abonesi Hayal mi?
1 milyon ADSL abonesi bu gidişle hayal. Bakın daha henüz 60.000 adette yaşadığımız sorunlara..
Diğer yandan yukarıda yazdığım gibi 0.4 mm’lik telefon hatları da sayının 1 milyona çıkmasında önemli bir engel. Çözümü hatların yenilenmesi. Ama bu kadar yıllık yapılmış, böylesine büyük yatırımlar yenilenecek mi? Bu işin kabahatlisi kim? Yani neden tüm Dünya da olduğu gibi 0.6 mm çekileceğine çekilmemiş de yerine 0.4 mm’lik kablo çekilmiş? Bunları siz tüketiciler cevaplayınız.. Daha doğrusu artık sormaya başlayın..
Diğer yandan, bu kadar kullanıcının bağlanacağı YURTİÇİ ve YURTDIŞI omurga da başka bir sorun olarak önümüzde duruyor.
Biz en iyisi.. internete bizimle aynı yıl yani 1995’te başlamış olan Kore’ye uzmanlar gönderip soralım, nasıl olup da 20 Milyon ADSL abonesine ulaşmışlar?