Yazının önceki bölümünü
- 5070 Sayılı Elektronik İmza Kanunu ve Dijital İmza-1
- 5070 Sayılı Elektronik İmza Kanunu ve Dijital İmza-2
- 5070 Sayılı Elektronik İmza Kanunu ve Dijital İmza-3
- 5070 Sayılı Elektronik İmza Kanunu ve Dijital İmza-4
- 5070 Sayılı Elektronik İmza Kanunu ve Dijital İmza-5
- 5070 Sayılı Elektronik İmza Kanunu ve Dijital İmza-6
- 5070 Sayılı Elektronik İmza Kanunu ve Dijital İmza-7
- 5070 Sayılı Elektronik İmza Kanunu ve Dijital İmza-8
- 5070 Sayılı Elektronik İmza Kanunu ve Dijital İmza-9
başlıkları altında okuyabilirsiniz.
VI-DİJİTAL İMZANIN DİĞER ÜLKELERDEKİ HUKUKSAL DURUMU
Öncelikle şunu belirtmemiz gerekir ki konumuzla ilgili olarak Birleşmiş Milletler Uluslar arası Ticaret Hukuku Komisyonunun (UNCITRAL)(20) hazırlamış olduğu Elektronik Ticaret Model Kanunu Tasarısı 16 aralık 1996 tarihinde Birleşmiş Milletler Genel Kurulunda kabul edilmiştir. Bu kanunun amacı gelişen ticari yapıyı düzenleye bilmek ve hukuksal güvence sağlamaktır. Yine aynı çalışma gurubu tarafından Elektronik İmza Model Kanun Tasarısı Hazırlanmıştır.
AB de ise bu konu ile ilgili olarak çıkarılmış yakın tarihte iki yönerge söz konusudur. . AB sürecinde ülkemizin de bu yönergelere uygun düzenleme yapması gerekir . Elektronik İmza Kanun Tasarısı bunun bir göstergesidir. 2000/31 sayılı ve 8 haziran 2000 tarihli Elektronik Ticaret Hakkındaki Avrupa Birliği Yönergesi ve 1999/93 sayılı ve 13 aralık 1999 tarihli Elektronik İmzanın Müşterek Çerçeve Şartlarının Belirlenmesi Hakkındaki Avrupa Birliği Yönergesi bunlardan en önemlileridir. (21)
1997 yılından beri bir çok ülkede dijital imzanın hukuki çerçevesi hakkında çalışmalar yapılmıştır. Yine çoğu ülkelerin dijital imza düzenlemelerinde UNCITRAL model yasaları ve Avrupa Birliği direktifleri rol oynamıştır. (13 Aralık 1999 tarihli Avrupa Konseyi Elektronik İmza Direktifi ile Birleşmiş Milletlerin 14 Haziran 1996tarihli Elektronik Ticarete İlişkin Model Kanunu)
Yukarıda da izah edildiği gibi, çeşitli ülkelerin mevzuatında elektronik imzaya ilişkin yasal düzenleme yapıldığı bir kısmında ise, çalışmaların devam ettiği görülmektedir. Örneğin, Fransa’da 13 Mart 2000 tarihli ve 2000-230 sayılı Kanunla elektronik imza Medenî Kanunun 1316-4 üncü maddesinde yer almış olup, bu maddenin uygulanması amacıyla 30 Mart 2001 tarihli ve 2001-272 sayılı Kararname ile elektronik imza hakkında bir düzenleme yapılarak yürürlüğe konulmuştur. Avusturya’da ise 1 Ocak 2000 tarihinde yürürlüğe giren Elektronik İmza Kanunu ile bu konuda düzenlenme yapılmıştır. Bundan başka Amerika Birleşik Devletlerinde federal bir kanun olarak “Küresel ve Ulusal Ticarette Elektronik İmzalar Kanunu” yürürlüğe girmiştir. (22) Nitekim 1993-1998 arasında ABD’de 340 merkez kurularak buralardan önerilen değişikliklerin yaşama geçirilmesi sağlandı. Beş yıllık süreç içinde 640.000 sayfa yönetmelikler yürürlükten kaldırılmıştır. (23) Öte yandan, birçok Avrupa ülkesinde konuya ilişkin mevzuat hazırlanmış ya da hazırlanan tasarılar ilgili ülkelerin hukukî yapılarına göre yürütme veya yasama organları gündeminde bulunmaktadır.
AB üyesi ülkelerin yanı sıra, ABD, Kanada, Arjantin, Brezilya, Japonya, Singapur, Hindistan, Rusya, Çin, Tayvan, İsrail ve Avustralya’da sayısal imza kanunlaşmıştır ve elektronik ticarete hız ve güvenilirlik kazandırılmıştır. (24)
Yazının devamını 5070 Sayılı Elektronik İmza Kanunu ve Dijital İmza-11 başlığı altında okuyabilirsiniz.
(20) UNCITRAL Elektronik Ticaret-İmza Model Kanunları ve Avrupa Birliği Yönergelerinin değerlendirilmesi için bakınız: Şenocak, a.g.m., s.105-114
(21) Özsunay Ergun, “Elektronik Ticaret ve E-Sözleşmelerin Temel Sorunları” Uluslararası İnternet Hukuku Sempozyumu, Dokuz Eylül Üniversitesi Yayınları, İzmir-2001, s.136
(22) Demirel, http://www.tbd.org.tr/e_turkiye/uluslararasi_uygulamalar.htm
(23) Akurgal Ali , “Dünya da Elektronik Devlet Uygulamaları, Sağlanan Yararlar ve Türkiye”, Elektronik Devlet Paneli , İstanbul Üniversitesi Siyasal Bilimler Fakültesi Yayını, İstanbul-2003 , s.134
(24) Bu konuyla ilgili daha geniş bilgi için bakınız:Demirel İnci, http://www.tbd.org.tr /e_turkiye /uluslararasi_ uygulamalar.htm