BTS’in 21 Ağustos 2020 tarihinde İngilizce çıkarttığı Dynamite adlı tekli şarkısı, gerek müzik dinleme ve indirme siteleri, uygulamalarında gerekse YouTube’da izlenme rekorları kırdı [1]. Billboard Hot100’e bir numaradan giren şarkı, halen üçüncü haftasında bir numarayı koruyor [2]. BTS, hayran topluluğu ARMY’sinin de desteği ile, Batı pop müzik dünyasında önemli bir simgesel güce sahip oldu. Asyalı bir sanatçı topluluğu [3], Billboard Hot100’e hem bir numaradan girmiş oldu, hem de ABD’de radyo istasyonlarında sürekli çalınan bir şarkıya imza atmış oldu. Güney Kore Başkanı Moon Jae-in BTS’in Billboard Hot100’deki başarısını, pandemi günlerinde Kore halkına umut vermesinden ötürü tebrik etmiştir [4]. Aslında BTS’in bu başarısı, Asyalı grupların veya sanatçıların ötekileştirilmesi, Oryantalize edilmeleri ve yabancı düşmanlığı karşısında, küresel kültür akışında, küyerelin gücüne ve müzik endüstrisindeki hegemonik erkekliğe karşı yeni erkeklik temsillerinin olanaklılığına işaret ediyor.
Görsel 1. Billboard Hot100 12.09.2020
Görsel 2.BTS ve Dynamite klibinden
BTS’in Dynamite adlı şarkısı, aslında yaz biterken, dünya gençliğine pandemi sürecinde neşe ve umut katmayı amaçlayan, retro göndermeleri olan, disco-funk havasında, kolaylıkla ritim tutulabilecek ve liriklerine rahatlıkla eşlik edilecek bir üretim. BTS bu şarkısında söz yazarı da değil, İngiliz meşhur şarkı sözü yazarları David Stewart ve Jessica Agombar’ın üretimi Dynamite. Aslında parça, BigHit Entertainment’in hayranların duygusal emeğini çok başarılı bir şekilde yönlendirme stratejisi ile, gerek grup üyelerinin Twitter, Vewerse, VLive ve BangtanTV Youtube’da verdikleri ipuçları gerekse trailer ile sosyal medya platformlarında, yayın tarihi öncesi büyük bir kampanya ile tanıtılmıştı [5]. Şirketin, devasa tanıtım ve pazarlama kampanyaları yapması gerekmiyor. Bunun yerine V’nin ya da Jungkook’un Weverse’de ve yahut Vlive’da ürettiği içerikler, hayranlara doğrudan otantik benliklerini sunarken Dynamite’in tanıtımını yapmış durumda.
Görsel 3. Jungkook ‘un Weverse’de ARMY için paylaştığı fotoğraf
Pandemi döneminde Kore eğlence endüstrisi ve Kore Dalgası’nın yeni yükselişi
Covid19 pandemi sürecinden dünyada en çok Güney Kore’de eğlence endüstrisi ve Kore Dalgası kazançlı çıkmış gibi gözüküyor. Özellikle SM Entertainment’in VLive üzerinden gerçekleştirdi atrtırılmış gerçeklik ve özelleştirilmiş kamera seçimi vb. özellikleri de kullandığı BeyondLive adlı ücretli konser dizisi, BigHit Entertainment’in 14 Haziran’da turneleri iptal edilen BTS’in verdirdiği BangBangCon adlı ücretli konseri Kore eğlence endüstrisinin “şov devam etmeli”[6] politikasına verilecek en iyi örnekler. BangBangCon 107 ülkeden 756.000 izleyiciye ulaştı. Bu rakam bir stadyum konserinde ulaşılabilecek hayran sayısının 7 veya 8 katı. Keskin’de, BTS’in Dynamite ile önlenemez yükselişini ele alan yazısında “K-Pop gruplarının içinden geçtiğimiz pandemi süreci ve/ya yeni normal olarak adlandırılan dönem ile birlikte stadyumlarda veya başka çeşitli etkinliklerde fanlarıyla olan yüzyüze etkileşimli yapısını değiştireceğini; YouTube, Instagram vb. gibi çevrimiçi platformlar aracılığıyla bundan sonraki süreçte online konserler gibi etkinliklerin artacağını ve K-Pop gruplarının bu strateji ile daha fazla izleyici kitlesine hitap etmek isteyeceğini tahmin etmek güç olmayacaktır”[7] saptamasında bulunmaktadır.
Pandemi günlerinde dahi K-pop’un ve K-pop yıldızlarının platform ekonomisindeki değeri azalmamış, katlanarak artmakta, müzik endüstrisinin içinde bulunduğu zor duruma bir çözüm olarak, yıldız ajansları hem yıldızların hem de hayranların “boş zamanlarını” kullanmakta, değere dönüştürmekte, yakınsak teknoloji ve dijital kültürde yeni tür içerikler üretmektedir. Konserler fiziksel mekânlardan çevrimiçine taşınırken, yıldızların gündelik yaşamları hayranlarına daha çok açılmakta, hayranlar arttırılmış eğlencenin yerine alacak yeni tür eğlence içeriklerini tüketmeye davet edilmektedir [8].
Kore Kültür Spor ve Turizm Bakanlığı, Haziran ayında Hallyu İşbirliği Komitesini kurarken, 13 Bakanlıktan da temsilciyi bu yapı içine dahil etti. Bakan Park Yong-woo, pandemi süreinde yeni bir kültür modeli geliştirilmesi için çalışmaları başlatırken, kültürel içeriklerin de güvenli bir şekilde ihraç edilmesi üzerine yeni kamu desteklerini planlamaya başladıklarını açıklamıştır [9]. Bakan Park, “COVID-19 sürecinde, tüketicilere yüksek kaliteli içerik sunmak için kültür endüstrisi çevrimiçi akış ve OTT hizmetleri gibi yeni yöntemler deniyor” demiştir [10]. Konuşmasında, Kore’nin yumuşak gücünün küresel ölçekte yayılması için sürdürülebilir bir çevrenin sağlanması için çalışacaklarını belirten Park, “Hükümetin rolü, özel sektörün girişimlerine müdahale etmeye değil, daha iyi ve daha sağlıklı bir kültürel pazar yaratmaya odaklanacak. Örneğin, küçük projelere veya start uplara yatırım yapmak için 450 milyar won değerinde girişimci yatırım fonu oluşturduk” açıklamasını yapmıştır [11]. Ekonomi ve Finans Bakanlığı da, Kore kültürel içeriklerini ve başarılı “K-karantina modelini” teşvik eden K+X bütçesini planlarken, K-pop konserleri için çevrimiçi platform hazırlamaktadır. Bakanlıktan, kültürel işler bütçe ekibi yöneticisi Ryu Hyung-seon, “BTS gibi büyük şirketlere ait olmayan sanatçılar isteseler bile çevrimiçi konserler veremezler. Bu sanal platform tüm sanatçılar için fırsatlar sağlayacak” demektedir [12]. Görüldüğü üzere, Kore’de çeşitli bakanlıklar, pandemi sürecinde eğlence endüstrisinin küresel ölçekte gelişmesi ve Kore Dalgası’nın yükselişinin sürekliliğinin sağlanması için politika yapmak, çeşitli kamu desteklerini uygulamaya sokmaktadır.
BTS’nin Aurasının Kültür Politikasına ve Ekonomiye Tahvil Edilmesi
BTS’in, Batı pop müzik dünyasında 2017 yılından bu yana artan görünürlüğü, 2018, 2019 ve 2020 yıllarında aldıkları ödüller ve katıldıkları şov programları ile yükselişteydi, Dynamite deyim yerindeyse bu başarıyı taçlandırdı. BTS’in hayran kitlesi ve küresel ölçekte müzikseverler üzerinde yarattığı bu auradan hiç kuşkusuz Kore hükümeti, BTS’i marka yüzü olarak kullanan Samsung [13], Hyundai [14] gibi Kore markaları tabii ki yerel yönetimlerde kendilerine düşen payı almaya çalışmakta. Yaratıcı içerik endüstrisinde arttırılmış eğlenceyi samimiyet ve otantikliğin temsili ile sunan BTS, grup üyelerinin düzenli bir şekilde bireyselliklerini de sosyal medya platformlarında icra etmeleriyle, sürekli hikâye anlatımıyla, kanımca şu ana kadar Kore Dalgasının imal edilmiş gelmiş geçmiş en “samimi ve biricik” yıldızlarıdır (Binark, 2020).
Görsel 4. Dynamite Tanıtım Takvimi
BTS’i diğer K-pop gruplarının sosyal medya kullanımlarından ayıran, gerek BTS’in gerekse hayranların platformlar için ürettikleri içeriklerin platform ekonomisinde gelire dönüşmesi ve BTS’in ücretsiz izlenebilen içerikler kadar abonelik gerektiren özel içerikleri düzenli üretmesidir. BTS’in Kore ekonomisine somut katkısı, bir çok raporda açıklanmış durumda. Örneğin, Dynamite’in ekonomik etkisi 1.4 milyar ABD doları civarında[15]. Bu ekonomik etki nedeniyle, Kültür, Spor ve Turizm Bakanı Park, BTS’in Kore kültürünün gururu olduğunu belirtmekte.
BTS’in başarısı Kore’nin kültürel diplomasinin gelişmesine ve simgesel gücünün artmasına katkı yapmanın ötesinde, özünde ekonomi politik bir değere sahiptir. BTS ve her çeşit yan ürünü, grubun imgesinin ve imgenin ilişkili olduğu dünya tahayyülün meta değerini katlar. Kore markasını teknolojiden, yemekten, modaya, kozmetiğe, turizme, yaşam stiline değin BTS’in yarattığı imge ve hikâyeler desteklemektedir. Bu desteği, Kore hükümetinin merkezi bir şekilde değil, devlet desteğiyle şirketlere gerekli altyapı olanakları ve finans desteklerinin sağlanması şeklinde düşünmek gerekmektedir. Örneğin, Bakan Park, Kore kültürüne K-pop aracılığıyla ilgi duyan yabancıların uzun vadede K-marklarına da ilgi duyacağını belirtirken, “Kısa vadede, çeşitli içeriğimizi K-markası altında tüm dünyaya yaymak önemlidir” [16] demektedir.
Seul Belediyesi’nin Seul x BTS “Seul’de Görüşelim” kampanyası
BTS, Seul’un Turizm Elçisi olarak 2019 yılından bu yana, Seul Belediyesi tarafından hazırlanan “I Seoul U” kampanya tanıtımlarında yer almaktaydı. Ancak, Dynamite’ın başarısı üzerine, Belediye Seul ve K-markalarına BTS üzerinden ilgi çekmek için yeni bir kampanya tasarladı [17]. Bu kampanya, BTS’in her bir üyesi ile birlikte toplu video ve ayrı ayrı, her üyenin biriciklik imgesine uygun tek kişilik videolardan oluşmaktadır. “Seul’de Görüşelim” videoları, pandemi sonrası yeniden dış turizme kapılarını açacak olan Kore’de turistlerin neleri deneyimleyebileceklerini anlatır: eğlence, sokak yemekleri, moda, tarihsel miras, kozmetik vb.. Tüm bunlar Kore Dalgasının yeni evresinde Kore devleti tarafından pazarlanan ve desteklenen yeni yaratıcı içerik endüstrişeridir (Binark, 2019). BTS üyeleri bu tanıtım kampanyasında tıpkı Dynamite klibindeki gibi hayali otantik “düşsel” bir Seul’ün inşaasına katkıda bulunurlar.
Görsel 5. “Seul’de Görüşelim”
“Seul’de Görüşelim” videoları, Kore Dalgası’nın yeni evresini K-markaları, K-markaların tüketimi ve K-yaşam stilini üretir. Bu videoların altında dünyanın dört bir yanından yorumda bulunanların yazdığı içeriklere bakıldığında, Seul Belediyesi’nin BTS’in aurasını ekonomi politik değere başarılı bir stratejiyle tahvil ettiği görülür. Videoların altındaki izleyici yorumlarında, Seul’e gitmek için para biriktirme arzusundan, pandemi sona erince dünyada ziyaret edilecek ilk yer olarak Seul’ün işaretlenmesine, K-kozmetiği denemeye, K-yemekleri tatmaya değin hayran ve tüketici arzuları dile getirilmektedir.
Sonuç olarak, BTS’in, K-pop grupları ve müzik endüstrisi içinde özel ilgiyi hak eden konumu, hayranların duygusal emeğini ve bağlılığını aktivizmden, tüketime, psikolojik ve sosyal desteğe değin gündelik yaşamın içerisinde farklı ve çeşitli eylemlilik hallerine dönüştürmesindeki etkili gücünden kaynaklanmaktadır. BTS’in bu parlak aurası, Kore markaları için daha bir çok metinlerarası ve metinlerötesi kurguya zemin olacaktır.
Kaynakça:
Binark, M. (2020). “Arttırılmış Eğlence Olarak K-Pop ve Bts’in Çekim Gücü”, Asya’da Popüler Kültür ve Medya. (Der.) Mutlu Binark, Ankara: UMAG. 189-225.
Binark, M. (2019). Kültürel Diplomasi ve Kore Dalgası “Hallyu”: Güney Kore’de Sinema Endüstrisi, K-Dramalar ve K-Pop. Ankara: Siyasal Yayınevi.
[1] Dynamite orijinal müzik videosu (https://www.youtube.com/watch?v=gdZLi9oWNZg) 353 milyon, Dynamite B tarafı ise, 60 milyon izlenmeye ulaşmış durumdadır (https://www.youtube.com/watch?v=BV2FdDmGiW0&ab_channel=BigHitLabels), erişim tarihi 14.09.2020.
[2] https://twitter.com/billboardcharts/status/1303333302930157569?s=21, erişim tarihi 14.09.2020.
[3] Billboard Hot 100’e 1963 yılında Kyu Sakamoto’nun Ueo Muite Arrukou adlı Japonca şarkısı girdi ve Sukiyaki adıyla üç hafta listede yer aldı.
[4] https://www.korezin.com/2020/09/01/cumhurbaskani-moon-jae-in-btsin-hot-100-birinciligini-kutladi-k-pop-tarihinde-yeni-bir-sayfa-actilar/, erişim tarihi 14.09.2020.
[5] Keskin, A. (2020). https://yenimedya.wordpress.com/2020/09/03/dynamite-ya-da-btsin-onlenemez-yukselisi/, erişim tarihi 14.09.2020.
[6] Binark, M. (2020). https://turk-internet.com/pandemi-gunlerinde-sov-devam-etmeli-ve-sosyal-medya-platformlarinin-rolu-btsden-yeni-bir-supriz-madem-konser-yok-gelin-bts-ile-korece-ogrenin/, erişim tarihi 14.09.2020.
[7] Keskin, A. (2020). A.g.y.
[8] Binark, M. (2020). https://yenimedya.wordpress.com/2020/05/20/btsden-jungkokun-etrafinda-donem-hayran-tartismalarindan-cevrimici-k-cona-k-pop-ve-hallyu-yildizlarinin-hayranlara-cagrisi/, erişim tarihi 14.09.2020.
[9] https://www.koreatimes.co.kr/www/art/2020/09/398_295821.html, erişim tarihi 14.09.2020.
[10] A.g.y.
[11] A.g.y.
[12] https://pulsenews.co.kr/view.php?year=2020&no=922752, erişim tarihi 14.09.2020.
[13] https://www.samsung.com/tr/smartphones/galaxy-s20/bts-edition/, erişim tarihi 14.09.2020.
[14] https://www.youtube.com/watch?v=DAmmeAMWAh0, erişim tarihi 14.09.2020.
[15] https://www.soompi.com/article/1424079wpp/btss-economic-effect-from-dynamite-estimated-to-reach-1-7-trillion-won, erişim tarihi 14.09.2020.
[16] A.g.y.
[17] https://www.youtube.com/watch?v=Asg7XIphjgM&ab_channel=%EC%84%9C%EC%9A%B8%EC%8B%9C%C2%B7Seoul, erişim tarihi 15.09.2020.