Wall Street Journal’ın haberine göre[1], ABD Ticaret Bakanlığı, Biden yönetimi döneminin başladığı 9 kasım 2020 sonrasında Trump döneminin kara listesindeki Huawei ve diğer bir Çinli teknoloji şirketinin Amerikalı tedarikçilerine yarı iletkenler ve diğer ürünleri ihraç etmeleri için 100 milyar ABD dolarından fazla ihracat lisansı izni vermiş.
ABD’de Cumhuriyetçi Temsilci Michael McCaul tarafından perşembe günü yayınlanan Ticaret verileri, 9 Kasım 2020 – 20 Nisan 2021 arasında, ABD Ticaret Bakanlığının Çinli telekom devi Huawei’nin ABD’li tedarikçileri için yaklaşık 61 milyar dolar değerinde 113 ihracat lisansı ve Semiconductor Manufacturing International Corp. (SMIC) tedarikçileri için 42 milyar dolar değerinde 188 lisans verdiğini gösteriyor.
Veriler 10 lisans başvurusundan 9’undan fazlasının SMIC tedarikçilerine verildiğini ve Huawei’ye ihracat taleplerinin %69’unun aynı dönemde onaylandığını gösterdi. Onaylı lisans başvurularının henüz yaklaşık yarısının kullanıldığı kaydediliyor.
SMIC, Çin’deki en büyük yonga üreticisi. Bu şirket de tıpkı Huawei gibi ABD’nin kara listesindeydi.
Ticaret Bakanlığı, lisans onaylarının “keyfi bir anlık görüntüsünün” yayınlanmasının “lisans sürecini siyasallaştırma ve hükümet tarafından yapılan ulusal güvenlik tespitlerini yanlış temsil etme riski taşıdığını” söyledi. Bakanlığın Sanayi ve Güvenlik Bürosu, Temsilciler Meclisi Dış İlişkiler Komitesi’ne yaptığı açıklamada, lisansların Trump yönetimi sırasında geliştirilen ve Biden yönetimi altında devam eden bir politika kapsamında verildiğini söyledi.
Çin’in Hipersonik Programı ABD’de Endişe Yaratıyor
Cumhuriyetçi McCaul, yaptığı açıklamada, bilgileri açıklık amacıyla yayınladığını ve Çin hükümetinin hipersonik silah programı hakkında son haberlere işaret etti :
“İhracat kontrolleri söz konusu olduğunda daha fazla şeffaflık ve daha sıkı yaptırım olmalıdır. Çin’in hipersonik programıyla ilgili son haberler korkutucu. Bu program muhtemelen ABD teknolojisi tarafından destekleniyor durumunda. İhracat kontrolleri, teknoloji ve malların düşmanlarımıza transferini kısıtlamak için esastır. Bu veriler korkutucu bir uyandırma çağrısı.”
The Financial Times’ın 17 Ekim Pazar günkü haberine göre, Çin 2 ay önce nükleer yetenekli bir hipersonik silahı test etti. Çin’in ağustos ayında fırlattığı Long March isimli rokette bu hipersonik araç da vardı ve hedefini 40 km kadar ıskaladı. Çin’in bu teknolojik ilerlemesinin ABD’li yetkilileri şaşırttığı ve alarma geçirdiği kaydediliyor [2].
Hipersonik silahlar bir sonraki silah teknolojisi olarak görülüyor. Çin, Rusya ve Amerika Birleşik Devletleri aktif olarak hipersonik araçlar geliştiriyor ve test ediyor. Bu tür silahlar için yüksek manevra kabiliyeti ve ses hızından 5-10 kat arası daha hızlı uçmaktan bahsediliyor. Bu nedenle izlenmeleri ve engellenebilmeleri, öngörülebilir yörüngeleri takip eden kıtalararası balistik füzelere göre daha zor[3].
Buna karşılık Çin Dışişleri Bakanlığı sözcüsü Zhao Lijian 18 ekimde yaptığı basın toplantısında şöyle açıkladı:
“Bu test, uzay aracının yeniden kullanılabilir teknolojisini doğrulamak için rutin bir uzay aracı deneyiydi ve uzay aracı kullanım maliyetini azaltmak için büyük önem taşıyordu.”
[1] U.S. Issued $100 Billion in Export Licenses to Suppliers of Huawei, SMIC
[2] China tests new space capability with hypersonic missile
[3] China’s ‘Underground Steel Great Wall’ capable of defeating hypersonic weapon attacks