Geçtiğimiz günlerde katıldığımız bir etkinlikteki konuşmacı Twitter’da kendisinin 650.000 takipçisi olduğunu ve bu sayıyla günlük gazeteleri bile geçtiğini, bir nezih gazetemizin kendisi üzerinden Tweet göndermek istediğini açıklayınca, merak ettim. Bu konuda biraz araştırma yaptım. Çünkü “rating”, “impression” ve benzeri ölçümler söz konusu olduğunda ortaya inanılması zor rakamlar çıkıyor.
Öyle ki, Milliyet gazetesi 3 yıl öncesine kadar Taksim’de bir binanın duvarına kocaman bir sayaç koymuş ve günde 40 milyon ya da 44 milyon sayfa okunduğu iddiasında bulunuyordu.
Sonradan kurulan ve kuruluşundaki tarafgirlik nedeniyle ölçümleri bence soru işareti olan IAB ise bu rakamı 1/3’e indiriverdi. Ama nedense hiçbir reklamveren ya da reklam ajansı Milliyet’e “bizi 3 yıl önce kandırıyor muydunuz?” diye sormadı. Bunu sorduğum bir reklamcı dostum, “o başarılı bir reklam kampanyasıydı, sitenin Türkiye’nin en çok okunan olduğu kafalara yerleşti” gibi konuyu değiştiren ve de aslında yanlış bilgi içerdiğini düşündüğüm bir cevap verdi.
Bu yanlış yönlendirmeler geçmişte Alexa olayında vardı[1]. Turk-internet.com o gün de bunun bir parçası olmadan (yani parayla istatistik satın almadan) olayı açıkladı. Sonuçta durum ortaya çıktı ama o günlerin de reklam ajansları, siteleri olayların üzerine sünger çekti. Alan aldı, olay unutuldu. Artık reklam sektöründe Alexa adı geçmiyor.
Bugün Twitter’da da benzer komik durumlar söz konusu. Mesela bir ünlü bir artist/şarkıcı 1,5 milyonu aşan takipçisiyle ön sıralarda yer alıyor. Ama gelin beraberce internetten bu duruma bakalım;
Burayı tıklayarak ulaşacağınız Twitter Counter / Demet Akalın sayfasındaki tablo, bize Akalın’ın 1 haziranda 1,695,917 olan takipçi sayısının son 1 haftada “hergün 3634 kişi” arttığını gösteriyor. Tesadüf bu ya hergün aynı sayıda kişi. Bu 1 ay öncesinde “hergün 2920 kişi”ymiş ama Akalın bunu kafi görmemiş anlaşılan. Belki de Lady Gaga’yı geçmeyi hedefliyordur.
Neden Fake Takipçi?
“Her gün aynı sayıda kullanıcı artışının anlamı ne?” diye soruyorsanız, cevap verelim; bunun anlamı çok büyük bir ihtimalle parayla satın alınmış sahte (fake) takipçi. Çünkü hele 1-3 değil de 2920 ya da 2655 gibi büyük ve de sabit bir sayıda takipçi elde etmeyi hergün tutturabilir misiniz? Ne tesadüf olurdu di mi?
Daha önceki bir haberimizde fiyatını da vermiştik[2], 100 TL verirseniz 1 saat içinde 1000 ilave takipçiniz olur. Ama 650.000 ya da 1,5 milyon gibi sayılara 1 saatte erişmeniz doğru olmaz. Olay anlaşılıverir. Bu nedenle bunları adım adım almalısınız, Örneğin günde 2655 kişi ya da 3920 kişi gibi. Arada bir değiştirip vitesi daha aşağı ya da yukarı da alabilirsiniz tabi ki.
Bizim şaşırdığımız Okan Bayülgen gibi popüler bir şahsiyetin de aynı yola başvurması. Nitekim aynı tablodan gördüğümüz, o da vitesi son 1 haftada günlük 2856 kişiye takmış durumda.
Bunu da Twitter Counter / Okan Bayülgen sayfasını tıklayarak görebilirsiniz.
Diğer yandan, gazeteci Cüneyt Özdemir’de benzer bir durum görülüyor. Özdemir iyi bir gazeteci diye değerlendiriliyor. Konuları güncel bir şekilde dile getirmeye çalışıyor (ama bilişim-internetle ilgili konularda yetersiz kaldığına inananlardan birisiyim. Bunu kendisine de ifade ettim). Ama merakımı tetikleyen de, kendisinin verdiği 650.000 rakamı oldu. Belki 100.000 filan olsa dikkatimi çekmeyecekti.
Özdemir gerektiği kadar geri dönüş alıyor mu (aslında hesabına bakınca görebilirsiniz dönüşleri)? Bunu bilemiyorum ama gördüğümüz kadarıyla onun da 650.000 rakamına, bugünlerde hergün “sabit” bir şekilde 1559 kişi ekleniyor.
Bunu da Twitter Counter / Cüneyt Özdemir sayfasına tıklayarak görebilirsiniz.
Bu arada verdiğimiz 3 örnekteki artışlarda sayıların sabit olması, +1 ya da -1 bile olmadığı günler olmaması da ilginç. Neye işaret ediyor? Gerçek kullanıcı ekleme alanında “yaprak kımıldamıyor”a işaret ediyor. Her 3’ü için de böyle dönemler var (aylık tabloya bakın)
Tabi bu yazıdan sonra sabit sayılı takipçi satın alma olayı bitecektir. Buna da formül bulacaklardır.
Eşit (Aynı) Artmayan Takipçi Sayısına Örnek
Diğer yandan bir de eşit artmayan takipçi artış sayısına örnek gösterelim; Burayı tıklarsanız, Twitter’da en çok takipçisi olan Lady Gaga’nın rakamlarını bulacaksınız.
Tabi ki, o rakamlarda da bir oyun var mı bilemiyoruz. Çünkü bu “meşhur olma”, “en birinci olma” tutkusu müthiş bir şey. Ama belki Lady Gaga ya da danışmanları daha akıllıdır. Eklemeleri her gün eşit değil, gün gün değişen şekilde yapıyordur. Bunu da bilemiyoruz.
Bizim göstermek istediğimiz zaten Lady Gaga değil. Biz Lady Gaga’nın rakamlarının her gün farklı arttığına işaret ediyoruz (yazı yayınlandığında, ortalamadır filan diye dönüş yapan oldu, o nedenle Lady gaga rakamlarına yer veriyoruz).
Fake Takipçi Ne Yapar? Gerçek Kullanıcı Sayısı Nasıl Anlaşılır?
İşte asıl önemli olan konu bu: Biz de ekip olarak bunu tartıştık. Twitter’a 4-5 ay önce yani geç hesap açtığımız için takipçi sayımız henüz düşük. Acaba birkaç 100 TL verip, birkaç bin kullanıcı alsak mı?
Neden? Ehhh reklamcılara diyeceğiz ki ; “bak biz ne kadar çok etkiniz, binlerce-onbinlerce ve hatta yüzbinlerce kişi bizi takip ediyor”.
Ama farklı olarak, biz bilgisayarlardan, internetten anlıyoruz. Neler olduğunun şeffaf ortada olduğunu, internette ordan çıkmayınca, burdan çıktığını görüyoruz. Turk-internet.com’un haberlerinin güvenilirliğinin nedeni bu.
İnternette ya da özel olarak Twitter da doğal olmayan bir şey yaptığınızda öyle kalmıyor. Siz burada bir şey yaparsınız ama başka bir tarafta onu gösteren bir şey bulunur.
Sosyal medya gerçekten etkinliği en iyi gösteren ortam. Ama bu sadece kullanıcı sayısı ile olmuyor.
Sosyal medyadaki etkinliğin ölçüsü, takipçilerinizin sizin mesajlarınızı takip etmesi ve yayması ile orantılıdır. Bunu ölçmek için bazı çözümler var. Bunları yarın bir sosyal medya uzmanının kaleminden yayınlayacağız.
Ama yine de burada basit bir ölçüm aktaralım. Eğer 1.650.000 kullanıcınız varsa, online dünyanın istatistikleri 1 mesajınız yuvarlak hesapla kullanıcılarınızın % 10’u tarafından görüleceği anlamına geliyor. Yani 165.000 kişi.
Bunların da % 10’u (yani toplamda % 0,1 ama Twitter için verilen ölçümler bu rakamı % 0,3’e kadar yüksek gösteriyor, biz yine de düşükten alalım) sizin o mesajınıza tepki verecektir. Bunun da anlamı günde 1 mesaj yayınlamışsanız 1.650.000 kullanıcıdan size 16.500 mesaj geri dönebilmelidir şeklinde (hatta % 0,3 hesaplanırsa 45.000 mesaj). Buna bakmak lazım. Takipçilerinden ne kadar mesaj dönüyor? Takipçileri ilgili konularda ne kadar tweet gönderiyor?
Bunu 1000 takipçili bir hesap için özetleyelim; Bu hesaptan atılan 1 mesaj, yuvarlak hesap 100 kişi tarafından görülecek ve 10 kişi karşı mesaj atacaktır.
Dolayısıyla kuru takipçi ne işe yarar derseniz? Söyleyelim; Kendini kandırmaya. Başkaları da kanar, ama bugünün internet dünyasında ancak 3 gün kanar.
Son not; bundan sonrasında yine parayla takipçi satın almalar devam edecek, ama bu yazıdan sonra hergün sabit sayı arttırmaktan kaçınacaklar. Bu durumda fake kullanıcıyı nasıl anlarsınız? İşte son paragrafta bunu anlattık. Basitçe anlamak için geri dönüşlere bakın. Daha etraflıca bir şey istiyorsanız, yarın yayınlayacağımız yazıda bunları özetleyeceğiz.
Akalın, Bayülgen, Özdemir için Çıkış Noktası
Bu arada belirtmek istediğim son bir not var; Bugün ortada tonla sosyal medya danışmanı ya da firması var. Bunların yaklaşımları bir yandan sosyal medya etkinliği ölçümü olsa bile, bir yandan da danışmanlık yaptıkları kişi ya da firmalara takipçi ekletmekle de ölçülüyor.
Dolayısıyla istatistiklerini örnek verdiğimiz kişiler aslında olayı “danışman” unvanlı birilerine teslim etmiş ve neler döndüğünün farkında olmayan kişiler de olabilir.
Bunun anlamı nedir? “Sosyal Medya Danışmanınız güvenilir mi?” Yoksa “koyunun olmadığı yerde keçi Abdurrahman Çelebi mi?” misali bir duruma mı kurban gidiyorsunuz, DİKKATLİ olun. Sosyal medya rezil de eder, vezir de…
Başlığımıza gelince, Akalın’ın, Bayülgen’in ya da Özdemir’in sahta takipçisi var mı bilmiyoruz ama soruyoruz.. çünkü bu takipçiler bugün reklam yani para anlamına geliyor.. o nedenle de bu rakamlar bize çok mantıklı gelmedi. Bir açıklaması varsa bekliyoruz..
turk-internet.com Güncelleme :
Konuyla ilgili okuyucu yorumları arasında en dikkati çeken eski CHP Milletvekili Prof.Dr.Osman Coşkunoğlu’ndan geldi. Kendisi de ABD’de uzun yıllar boyunca bir Bilgisayar Mühendisliği hocalığı yapmış olan Coşkunoğlu; şu yorumu yapmış :
Osman Coşkunoğlu @OsmanCoskunoglu
Pulitzerli ve dünyada okunan NYT yazarı Friedman’dan çok takipçisi nasıl olur bunların soruma @turkinternet den yanıt
[1] 2007’de : Alexa İnternet Site Ölçümleri Gerçekçi Değil ve 2003’de : Türk’ün Aklı Niye Hep ‘Kötüye’ İşler?