Huawei’in Mate 60 telefonunun içindeki yerli ARM çipi olan Kirin 9000S, Çin’de üretilemeyecek kadar gelişmiş görünüyor, ancak yeni bir rapor, Hollanda merkezli ASML’nin ekipmanının anahtar olduğunu iddia ediyor. ABD şimdi bu açık noktayı kapatmaya uğraşıyor.
ASML’nin en gelişmiş ultraviyole litografi sistemlerini Çin’e satmasına izin verilmedi, ancak daha az gelişmiş derin ultraviyole litografi (DUV) teknolojisine izin verildi. Kaynaklar Bloomberg’e, Çinli mühendislerin DUV makinelerini biriktirme ve dağlama donanımıyla tasarım yeteneklerini aşacak şekilde değiştirmeyi başardıklarını söyledi.
Kirin 9000S, Çin’in SMIC’i tarafından üretilen 7 nm’lik mobil çip üzerinde bir sistem (SoC). 9000S, 2019’un sonlarında piyasaya sürülen Qualcomm Snapdragon 865 ile kabaca aynı seviyede. ABD düzenleyicileri bu çipin Çin’den çıktığını görünce şaşırdılar ve bazılarının ihracat kontrollerinin etkili olup olmadığını merak etmelerine yol açtı. Ancak yaklaşımı yeniden düşünmüyorlar. Düzenleyiciler buna Hollanda hükümetine Çin ihracatına daha fazla kısıtlama getirmesi için baskı yaparak karşılık verdi. Şu anda ASML’nin Çin’e üç DUV makinesi satmasına izin veriliyor, ancak Hollanda hükümeti Ocak ayından itibaren satışları yasakladı ve yasaklayacak.
Çinli teknoloji firmalarına yönelik kısıtlamalar 2019’da başladı ve Huawei gibi şirketlerinişleri aksadı. Amerikalı olmayan ama üretiminde ABD teknolojisi kullananlar da yaptırımlara uymak zorunda kaldılar. Huawei’nin TSMC’den çip alması engellendi ve bu da Çin’in yerli çip teknolojisine odaklanmasını sağladı. 2022’de ABD, gelişmiş mikroişlemciler üretmek için gereken litografi makinelerinin satışını kısıtlayarak ambargosunu hızlandırdı. Bu hamlenin SMIC’in Kirin 9000S’i üretmesini engellemesi gerekirdi ancak yine de DUV’den 7 nm’lik bir çip çıkarmayı başardı.
ASML, şirketlerin teknoloji stoklaması nedeniyle Çin’deki satışlarının DUV kısıtlamalarından önce hızla arttığını söylüyor. Yani yeni kontroller uygulansa bile Çin, 9000S gibi daha fazla çip üretmek için ihtiyaç duyduğu şeye sahip olacak. Bu kısa vadede iyi olabilir, ancak en gelişmiş mikroişlemciler artık 4nm ve hatta 3nm düğümlere ulaşıyor. DUV ile 7 nm’den küçülme mümkün olmayabilir ve firmalar teknolojiyi daha da ileri götürebilseler bile, aşırı ultraviyole litografi kullanmaktan çok daha yavaş ve daha maliyetli olacaktır. SMIC ve diğer dökümhaneler maliyeti tek başına üstlenmeyecek; Çin hükümeti kendisini Batı teknolojilerine bağımlı olmaktan kurtarmak için yoğun yatırımlar yapıyor.