Geçtiğimiz günlerde yayınladığımız bir haberimizde, Apple’ın, yoğun şikayetlere neden olan üretim tesislerinde kapsamlı bir inceleme başlattığını paylaşmıştık. (1) Apple için en büyük hacimli üretimi yapan Foxconn, Şubat ayı itibariyle işçi ücretlerine yüzde 16 ile 25 arasında bir zam yapmıştı.
İncelemelere ilaveten Apple’ın geçtiğimiz günlerde gazetecilerin de tesisleri gezebilmelerine imkan tanınmasını istediği belirtiliyor. Amerikan ABC televizyonunun Nightline isimli haber programı, önceki günkü bölümünde fabrika ile işçilerin durumlarını gösteren görüntülere yer verdi.
Röportaj yapılan işçilerden Zhou Xiao Ying, bir vardiya döneminde 3 bin iPad’in logosunu işlediği beyanı dikkatleri çekmişken Ying’in bir günde 2 vardiya çalıştığını söylemesi şaşkınlığa neden oldu. Zira, Foxconn bir vardiyanın 8 saat olduğu açıklıyor. Bir işçinin hiç durmadan 16 saat boyunca çalışması ve henüz dinlenmeye fırsat bulmadan yeni günün vardiyasının gelmesi matematik anlamda içinden çıkılması zor bir denkleme dönüşüyor.
Apple, Amerikan izleyicilerinin şaşkınlıkla izlediği haber programının ardından bir açıklama yaparak Ying’in görev yaptığı üretim hattında toplam 3 bin iPad logosunun işlem gördüğünü ifade etti. Foxconn ise işçilerinin gelir vergilerini ödeyebilmeleri için çok çalışmaları gerektiğini açıkladı.
Diğer yandan, Suzhou’daki bir diğer fabrikada görev yapan iki işçi, Apple’ı daha etik bir tavır sergilemeye çağıran SumOfUs isimli sivil toplum kuruluşuna mektup yazarak, üretimde kullanılan toksik bir madde nedeniyle zehirlendiklerini ve bu maddenin sinir sisteminde hasara neden olduğunu ifade ettiler. Çin’deki iki üretim tesisini kontrol eden Fair Labor Association, halihazırda tonlarca sorunla karşılaşıldığını açıkladı.
Foxconn’dan yapılan açıklamada fabrikada çalışanların yüzde 75’ine ayda ortalama 349 dolar ücret ödendiği, bunun saatlik hesaplamayla 2.18 dolara denk geldiği belirtildi. Açıklamada ek mesai yapan işçilerin ise saatte 4.28 dolar aldığı ifade edildi.
İşçilerin içinde bulundukları zor şartlar, “yok satan” iPhone’un gerçek maliyetinin ve şirkete sağladığı karın yeniden tartışılmasına neden oluyor. Cihazın, Apple için 650 dolar gibi bir gelir sağladığını belirten gözlemciler, bunun şirkete maliyetinin 300 doların altında olduğunu ifade ediyor.