Apple, 600 milyar Doları bulan borsa değeri ile dünyanın en değerli şirketi konumunda. Ancak ABD’li firmanın, iPhone ve iPad gibi tasarım harikası ürünlerini kendisinin üretmeyip Çinli ve Tayvanlı tedarikçilere anlaşması uzun süreden beri ciddi eleştirilere sebep olmakta. Üstelik bu taşeronların üretimlerini son derece kötü çalışma koşullarında gerçekleştirmeleri ve Çinli işçilerin adeta mülteci kamplarında çalıştırılmaları eleştiri dozunun giderek artmasına sebep oldu.
Söz konusu taşeron firmalardan Foxconn fabrikalarında yaşanan intihar vakaları [1] bu konuda hem Apple’ın hem de taşeronların kamuoyu tepkisi çekmesine yol açtı. Oluşan tepkiler sonucunda da önce Apple CEO’su Tim Cook Apple 2012 Tedarikçi Sorumluluk Gelişim Raporu (Supplier Responsibility Progress Report) hakkında çalışanlara bir email gönderdi [2]. Ancak bu adım tepkileri dindirmeye yetmedi ve oluşturulan bir imza kampanyası ile kamuoyundan Apple firmasına “İşçilere İyi Davranın” uyarısı geldi [3]. Bunun üzerine Apple firması, Çinli işçilerin çalışma koşullarıyla ilgili olarak FLA adlı denetleme organizasyonunu görevlendireceğini açıkladı [4].
Apple’ın taşeronlarını uyarmak yerine daha ciddi bir adım atması ve bir denetleme organizasyonu ile anlaşması, kamuoyundaki tepkilerin hafiflemesini sağladı. Ancak aktivist gruplar bu hamlenin sadece bir göz boyama çalışması olduğundan endişe ediyorlar. SumOfUs adlı aktivist grup, FLA tarafından hazırlanacak olası bir eleştiri raporunun tek başına hiçbir önemi olmayacağı ve Apple’ın bir takım yaptırımları asla göze almayacağı/alamayacağı görüşünde. Aktivistler, FLA raporunun sonucu ne olursa olsun Apple’ın tedarik zincirinde yeni bir ufka yelken açılmayacağına ve sadece göz boyama çalışması yapılacağına inanmaktalar.
FLA ile Apple arasında yapılan anlaşmanın maddi boyutu açıklanmamış durumda. FLA ilk raporlarında Foxconn tesislerindeki çalışma koşullarının civar bölgelerdeki kamu kurumlarından daha iyi olduğu gözlemini aktarmıştı. Aktivist gruplar, Apple’ı niyetinde samimiyse Çin İşgücü İzleme örgütü veya gazetecilerin raporlarına bakması konusunda uyarıyorlar.
[1]-Apple Taşeronu Foxconn Firması ile İlgili Yeni İddialar Gündemde
[2]-Tim Cook, Apple Çalışanlarına ‘Tedarikçi Sorumluluk Raporu’ için email Gönderdi
[3]Apple’a İşçilerine İyi Davran Uyarısı
[4]-Apple, Çinli Tedarikçilerine Yönelik Denetleme Başlatıyor
