Yazının ilk bölümünü Bundan Sonraki Yeni Dalga 3G – 1 başlığı altında okuyabilirsiniz.
Hindistan; Dava Ülkesi
Hindistan, Çin’deki genel durumun büyük ölçüde benzerliğinden dolayı muhtemelen Asya’daki ikinci en çok izlenen potansiyel 3G pazarına sahip. Çok büyük bir mobil büyümeye sahip ve ayrıca, olağanüstü bir skala potansiyeline sahip. Ne yazık ki, aynı zamanda ihtilaflı spektrum tahsisi politikalarına da sahne olmakta ve CDMA ve GSM operatörlerinin spektrum tahsisleri üzerine çatışmaya devam ettiği dünyadaki en ihtilaflı mobil pazarlardan birine sahip durumda.
3G spektrumuna özel olarak, sorun ilk olarak geçen yıl TRAI’nin CDMA operatörlerine ilave 2G kapasitesi için 1900-MHz bandını tahsis etmesiyle başladı. Bu hareket,bir US PCS 1900 planının benimsenmesinin 1900-MHz’e yükleme için ihtiyaç duymakta olan W-CDMA geçiş stratejilerinin önünü keseceğini iddia eden GSM operatörleri ve GSM Derneği’nin büyük tepkisine yol açtı.
TRAI, Nisan’da GSM kampının yanında yer alırken daha önceki düzenlemeleri geri aldı. Bir ay sonra ise, çekirdek IMT-2000 bantlarının (1920-1980/2110-2170 MHz) 3G servislere ayrılması gerektiğini tavsiye etmekte olan 3G spektrum tahsisleri ile ilgili kılavuzunu yayınladı. Hem GSM hem de CDMA operatörlerinin spektruma erişimi sağlanacaktı ancak, CDMA kampı plana karşı olduklarını çünkü 2.1- GHz bandında 3G yerleştirmek için şu anda ellerinde yeterli ekipmanın olmadığını söylüyorlar.
TRAI biz yayına girdiğimiz süre itibarı ile bir karar vermemiş durumda idi ancak yıl sonuna kadar bir karara varması beklenmekte.
Endonezya; Herşey değişmekte
Endonezya Hükümeti 3G spektrumunu, birkaç yıl önce beş operatöre tahsis etti: Cyber Access Communication, Natrindo Telepon Seluler (Lippo Telecom), Wireless Indonesia, Telkom Flexi ve Indosat StarOne. Ve şu anda hala yedekte 20 MHz’lik bir 3G ferkansına sahipler. Ancak, hükümet 3G spektrumunu tekrar düzenlemek ve tekrar tahsis etmek niyetinde olduğunu açıkladığından beri, önümüzdeki yılın başlarında yapılacak yeni bir ihale beklenmekte.
Tekrar düzenlemeye gidilmesinin sebeplerinden birisi, Telkom ve Indosat’ın geçtiğimiz yıllar boyunca, kendi spektrumlarını işgal etmekle suçladıkları Lippo Telecom ve Cyber Access yüzünden kaynaklandığını iddia ettikleri aktivite eksikliği sonucu, spektrumlarını geri alma istekleri.
Diğer bir sebep ise, Endonezya’nın da tıpkı Hindistan gibi 1900-MHz’in CDMA operatörlerine tahsisi ile ilgili tartışmalara sahne olması idi. Geçen ay, Hükümet GSM operatörleri lehine karar alarak bant tahsisini tekrar yapmayı kararlaştırdı.
Yeni süreç, oldukça iyi gitmekte ve hatta Telkom ve Indosat geçtiğimiz birkaç ay içinde deneme aşamasına bile geçtiler. Indosat Ağustos ayında pilot bir 3G projesi başlatırken, Telkomsel altı aylık bir W-CDMA deneme sürümünü Haziran ayında Jakarta’da piyasa sundu.
Hala, yabancı yatırımların miktarı artıkça Endonezya 3G için büyük umut vaat ediyor gözükmekte. Şubat ayında, Maxis Lippo Telecom’un %51’lik hissesi için 100 milyon dolar öderken, bunun bir ay sonrasında ise Hutchison Telecom Cyber Access’in %60’lık hissesini satın aldı.
Malezya; İkinci raunt
Malezya’nın Telecom Malaysia ve Maxis adlı zaten halihazırda iki 3G lisanlı firması bulunurken, 3G servislerin yükselişi ile birlikte Malezya üçüncü ve dördüncü operatörlere de 3G lisansı vermeyi planlamakta. Malezya Komünikasyon ve Multimedya Komisyonu, “gelişimci, randımanlı ve uğraş gücü yüksek servisleri” garanti altına almak amacı ile rekabeti teşvik etmenin ve güçlendirmenin de peşinde olduğunu ifade ediyor.
İhaleler Ağustos ayında başladı ve sonuçta toplu olarak 13 milyon dolar ya da 4 yıl vadeli olarak 14.5 milyon dolar ödemek zorunda kalacak olan kazananlar Şubat 2006’da açıklanacaklar.
Soru ise kimin yeni lisanlar için teklif sunacağı. Malezya’nın diğer bir telefon şirketi olan ve 2002’de yapılan en son 3G ihalesine girmemiş olan Digi.com, yerel bir VoIP şirketi olan Redtone International ile birlikte bu kez ilgili olarak gözükmekte. Yapılan 3G ihalesinin ilk turunda yetersiz teklif verdikten sonra 2002 yılında mobil birimini Maxis’e satmış olan sabit-hat operatörü Time dotcom, teklif verip vermemek konusunda çekingen davranmakta. Analizciler, Time dotcom’un gizli yabancı bir ortakla 3G ihalesine katılacağı spekülasyonlarını yapmaktalar.
En azından Commerce International Merchant Bankers’ın simsar birimi CIMB Securities gibi analiz yapılarına göre, ihaleye yabancı ilgisi de yok değil.Simsar bir araştırma raporunda Singapur’un SingTel, MobilOne ve StarHub; Hong Kong’un Hutchison Telecom ve İngiltere’nin Vodafone şirketlerinin de Malezya’daki 3G ihalesi ile ilgilenecek şirketler arasında olacağı yönünde tahminde bulundu. Doğal olarak, Hutchison dışında bu şirketlerden hiçbirisi böyle bir spekülasyon hakkında resmi bir açıklama ya da yorum yapmazken, Hutchison daha önce de Malezya’daki 3G pazarına girmek gibi bir planları olmadığını açıkladığını vurguladı.
Tayland; Havayı temizlemek
Tayland’ın 3G beklentileri, geçtiğimiz ay Ulusal Telekomünikasyon Komisyonu’nun devletin idaresindeki yükümlü firmalar olan TOT Corp ve CAT Telekom’a 3G lisans onayı vermesinden sonra daha az donuk hale gelmiş de olsa, her nedense hala bulanık.
Herkesçe kabul edilen, karışık olaylar sonucunda eski bir TOT ve CAT ortak teşebbüsü olan şimdi ise tamamen TOT’a ait olan Thai Mobile, hükümetten 3G spektrumu alabilen tek telefon şirketi idi. Eylül ayında, NTC yaptığı bir açıklama ile, Ağustos ayında TOT’a verilen bir lisansın mobil servislerin kullanımına izin vermememsi nedeniyle spektrumu geri alacağını ve Aralık ayında tekrar tahsis edeceğini duyurdu. Aynı zamanda CAT’ın yeni lisansı da 3G’ye geçmesini engellemekte.
Ancak geçen ay, NTC TOT’a ve CAT’e gelecekte 3G networkler kullanmalarına olanak sağlayacak olan lisanları verdi. Ancak bu, NTC’nin 3G lisans gereksinimleri için hazırladığı taslağı bitirmeyi umduğu tarih olan Aralık ayına kadar mümkün olmayacak. Aslında, Thai Mobile’ın şu ana kadar 3G servisleri sunmamış olmasının sebeplerinden birisi, bunun NTC tarafından uygun düzenlemeler yapılıncaya kadar yasaklanmış olmasıdır. TOT da ayrıca NTC resmi olarak Thai Mobile’ın 3G lisansını TOT’a verene kadar beklemek zorunda olacak.
Bu sırada, en üst düzeydeki telefon şirketlerinden AIS, altı aylık bir W-CDMA testi başlatmak için geçici bir 2.1-GHz lisansı talebinde bulundu.
Yazının sonraki bölümünü Bundan Sonraki Yeni Dalga 3G – 3 başlığı altında ve “Benim telefonum seninkinden büyük” içeriği ile okuyabilirsiniz.