turk-internet.com tarafından 15 Ocak 2003 tarihinde düzenlenen “”İş Sürekliliği Stratejileri ve Felaket Planlaması” konferansında konuşan, HP Hizmetler Ülke Direktörü ve Yönetilen Hizmetler Müdürü Resan Yüner, felaket planlamasında firmalara iş sürekliliğini sağlamak için HP’nin olanaklarını anlattı.
Dünya genelinde tüm işletmelerin 1/3’den fazlasının haftada 7 gün ve 24 saat esasına göre çalıştığı ve bu rakamın 10 yıllık süre sonunda yüzde 50 oranında artacağı tahmin ediliyor. Buna göre firmaların, gerek müşterilerine gerekse çalışanlarına güven sağlayabilmesi için “işin devamlılığını” sağladığını göstermesi gerekiyor.
Yüner’in aktardığı, İnternational Data Co. kaynaklı bilgiye göre, dünya genelinde 100 milyon dolar düzeyinde gelire sahip firmaların yüzde 90’ında resmi bir iş devamlılık planı yok. Son 5 yılda önemli bir felaketle karşılan firmaların yüzde 93’ü battığı ve 10 iş günü içinde toparlanamayan firmalardan yüzde 50’sinin ise mali olarak hiçbir zaman toparlanamadığı dikkat çekiyor. ABD’de Teksas Üniversitesi Olasılık Senaryosu Planlaması ve Araştırması, felaket durumunda toparlanma incelenmesi araştırmasında ise ABD’de, firmaların felaket durumunda sadece yüzde 45’i resmi iş devamlılık planlamasına sahip olduğu belirleniyor.
Avrupa’da bankacılık alanında uluslararası kuralları belirleyen Basel, yakın geçmişte koşullarını belirledi. Bankaların bu koşulları 2005 yılına kadar gerçekleştirilmesi, koşulları sağlayamıyorsa sermayelerinde karşılık ayırması şart koşuluyor. Bankacılıkta gözetim amaçlı Basel komitesi, bankacılık sektöründe operasyon risklerinin tanımlanması, hesaplanması ve değerlendirmesi amacıyla şu koşulları belirledi:
- 1-Operasyon risklerini değerlendirme,
2-Operasyon kayıplarını hesaplama,
3-Operasyon risk amaçlı göstergelere sahip olma,
4-Operasyon risklerini tazmin edecek sermayeyi ayırma ve
5- Bu riskin operasyon riskiyle ilgili raporlar yayınlama
Türkiye’de bu konuda bir araştırma olmadığından dünyada yapılan araştırmalara dikkat çekmekte fayda var. ABD’de finans sektöründe bir saatlik kesintinin 7.8 milyon dolarlık bir zarara yol açacağı ortaya çıkarılıyor. Bu zarar üretim sektöründe ve taşımacılıkta 34 bin dolar tutarında. Rakamlar, iş sürekliliği planı olmadığında firmaların kaybının ne derece yüksek olduğunun göstergesi olarak karşımızda duruyor.
İş Sürekliliği Planı için Ne Yapmalı?
HP, firmaların, “iş sürekliliğinde bir plan oluşturulması için ne yapılması gerektiği” sorularına 21 senedir cevap veriyor. Bu sürecin nasıl olması gerektiğinden strateji oluşturmaya, planlamadan test aşamasına ve yazılım-donanım desteğine kadar tüm konularda hizmet sunuyor.
HP Hizmetler Ülke Direktörü ve Yönetilen Hizmetler Müdürü Resan Yüner, firmaların iş sürekliliği planını hazırlamadan önce, iş, operasyon ve bilişim teknolojisi açısından firmaların risklerini belirlenmesi gerektiğine işaret ediyor. Yüner firmaların sorması gerekin soruları şöyle sıralıyor: “Hem iş açısından, hem operasyon hem de bilişim teknolojisi açısından en önemli soru, kesintinin bize yaratacağı toplam maliyet ne olacak? Bir saatlik kesinti, şirketin hangi sürecinde ne kadar maliyet yaratır? Bunun müşteri, ortak ve çalışanlara etkisi nedir? Operasyonda ne kadar bir kesintiyi kabul edebilirsiniz? Ne derecede veri kaybedebilirsiniz? Bir felaket durumunda geri dönmek için bir planınız var mı? Bugünün donanımları ne kadar güvenli? Riskleri minimuma indirebilmek için gerekli yedekleme prosedürlerini uyguladınız mı?”
Başlangıç Noktası “İş Etki Analizi”
Yüner, öncelikle firmaların analizi ile işe başladıklarını belirtiyor. En önemlisinin “iş açısından etki analizi” yapmak gerektiğine işaret eden Yüner, “herhangi bir kesintide, bir fonksiyonun mali ve operasyonel olarak ne kadar etki ettiğini bilmemiz gerekiyor” diyor. Firmalardaki her sürecin aynı olmadığına işaret eden Yüner, iş etki analizinin başlama noktası olduğunu şu sözlerle ifade ediyor: “Öncelikle ortamı inceliyoruz. Riskleri buluyoruz. Sonrasında birlikte stratejileri gerçekleştiriyoruz, çözümü tasarlıyoruz. Stratejileri bir bütün haline getirip planı oluşturuyoruz. Sonrasında testlerle sürekliliği sağlıyoruz. İş açısından etki analizi, HP tarafından bunu henüz yapmamış olanlara, firmalara önerdiğimiz en önemli başlama noktası.
Yüner, bir plan oluştururken, müşteri tarafından belirlenen koşulların yerine getirilmesini sağlamayı, müşteri memnuniyetinin ortadan kalkmamasının birinci öncelik olduğunu unutmamak gerektiğini vurguluyor.
Yüner, teknik açıdan iş etki analizinin, kurtarma noktası hedefini sağladığını ifade ederek, “veri yedekleme noktalarınız ne olmalı ve bir kesinti sonrasında ne kadar veri geri dönmeli. Bu çalışma teknik alt yapı alanında önemli bir girdi sağlıyor” diyor. Yüner, teknik alt yapı alanında sadece yedekleme değil, kaynak ve süreçlerde de en yeni donanım ve yazılımların HP tarafından desteklendiğine işaret ediyor.
İŞ SÜREKLİLİĞİ SAĞLAMANIN FİRMALARA MALİYETİ
Hizmet sürecinde, firmaların her süreçteki riskleri ve bunlar için ne yapılması gerektiğini içeren rapor sunulduğunu kaydeden Yüner, bundan sonra farklı felaket senaryolarına göre kurtarma senaryoları oluşturduklarını vurguluyor. Yüner, firmaların iş sürekliliği maliyetinde iş etki analizini firmalara olan maliyeti açısından şu şekilde yorumluyor:
“Planlamada ihtiyaçlar ile riskleri dengelememiz gerekir. Aksi takdirde ortaya çıkacak maliyeti hiçbir şirket kaldıramaz. Bu yüzden hangi sürecin önemli olduğu ve ona göre bir stratejinin geliştirilmesi şart.”
İşin en zor tarafının iş sürekliliği planı geliştirmek olmadığına değinen Yüner, en kritik noktanın bu planın çalışıyor olmasını sağlamak olduğunu vurguluyor. Felaket anında firmanın ne yapacağına ilişkin plan dahilinde hangi personelin ne yapacağı, sorumluluklar neler ve hedefin belirlendiğini belirten Yüner, bu aşamadan sonra planın test edilmesi gerektiğini kaydediyor.
HP’NİN FİRMALARA SUNDUĞU HİZMET
HP’nin, dünya çapında 700 kuruluş arasında yapılan araştırmada, iş sürekliliği konusunda müşteri memnuniyetinde bir numara seçildiğini belirten Resan Yüner, bu konuda ciddi bir referans noktası haline geldiklerini söylüyor. HP’nin, 48 ülkede felaket önleme merkezi olduğunu ve toplam 1.200 firmaya felaket önleme hizmeti verdiklerini belirten Yüner, “HP, esnek kontrot süreci ile olabildiğince esnek bir tutumla hizmet getiriyor. 21 senedir iş sürekliliği içinde yer alan HP, Türkiye’de de bu hizmeti sunmaktadır. Türkiye’de İstanbul ve Ankara olmak üzere iki tane iş kurtarma merkezimiz var.” Diyor.
Firmalara öncelikle, iş devamlılık planı oluşturduklarını söyleyen Yüner, “İş devamlılık planı oluştururken, öncelikle üst yönetimden taahhüt alıyoruz, onay alıyoruz. Bu taahhüt, tüm personelin bu planın oluşturulmasında eğitim ve provalara katkıda bulunması yönünde oluyor. Daha sonra kapsam ve hedeflerimizi belirliyoruz. Sonraki aşamada, iş açısından etki analizini oluşturmak.
Daha sonra yedekleme seçenekleri. Bundan sonra şirket genelinde iş devamlılık planı oluşturuyoruz. Burada en önemli konu eğitim. Herkesin bu plandan haberi olması gerekiyor. En son olarak bütün planının test edilmesi ile hedeflenen ile arasındaki farklılığın bulunup güncelleme yapılması gerekiyor. Bütün planın test edilmesinden söz ediyorum. Sadece bir bölümü test etmek değil. Bu sürekli yapılması gereken bir işlem.