Denizli toplantısıyla ilgili olarak görüştüğümüz EximBank Bilgi Sistemleri Daire Başkanı ve TBD Kamu-BİB Başkanı Abdullah Körnes’ten öğrendiğimiz diğer hususlar şöyle;
turk-internet.com : Toplantıya kimler katıldı?
Körnes : Toplantıya Kamu Kurum/Kuruluşlarının en üst seviyesindeki BİM yöneticileri veya yardımcıları, alt çalışma gruplarında görev yapmış bilişimciler ve Etkinliğe sponsor olan 24 Özel Sektör kuruluşumuzun yöneticileri katılmışlardır.
turk-internet.com : Toplantıda hangi konular üzerinde görüşüldü?
Körnes : Toplantıda daha önce bahsettiğim üç ana başlık altındaki oturumlar itibariyle çalışmalar yapılmış ve alt başlıklarda yer alan 13 değişik konu tartışılmıştır.
turk-internet.com : Ne tür konular öne çıktı?
Körnes : Toplantı zamanı zaten kısıtlı (iki gün). Bu amaçla toplantıya giderken bir yılın çalışmalarını dökümante ederek gidiyoruz ve katılımcılarla daha önceden paylaşıyoruz. Bu yılda üç oturum başlığı için üç kitapçık üretildi. Ayrıca Kamu-BİB Danışma Kurulunca, etkinlik süresince tartışılması gereken başlıklar belirlendi. Toplantı sırasında katılımcılar tarafından farklı bir öneri getirilirse dikkate alınmış ve tartışılması gereken konulara dahil edilmiştir.
turk-internet.com : Ne tür kararlar alındı?
Körnes : Toplantı 3 ana başlık altında yapıldı. Dolayısıyla sonuçları da bu başlıklar altında izlemek lazım. Şöyle ki;
e-Devlet : Stratejiler
- Kamu Kurum/Kuruluşlarındaki işleyiş farklılıkları yok edilmelidir. Aynı tür işler tüm kurumlarda benzer şekilde uygulanmalıdır.
- Tüm Kamu Kurum/Kuruluşlarında oluşmuş ortak bilgi ve deneyim paylaşılmalıdır.
- Bilgi Paylaşımı için ortak alt yapı kurulmalı ve tekrarlanan veriler önce standart hale getirilmeli zaman içerisinde de yok edilmelidir.
- Bilişim uygulamalarının sürekliliğinin sağlanması amacıyla Acil Durum Planları oluşturulmalıdır. Hızlıca, “Kardeş kurum” yapıları oluşturulmalıdır.
- Proje Yönetim ve Yazılım Standartları geliştirilmelidir.
- Ülkede kullanılan Adres bilgilerinde standartlar oluşturulmalı ve sürekliliği sağlanmalıdır. Bu amaçla Adres bilgisini oluşturacak yetkili tek nokta kurulmalıdır. Tüm belediye ve ilgili kuruluşlarda CBS (Coğrafi Bilgi Sistemi) kullanımı yaygınlaştırılmalıdır.
- Kamuda Alan adı uygulaması Standartları belirlenmeli ve uyulması sağlanmalıdır.
- Kurumsal Bilgi Güvenlik Bilinci oluşturularak, Kurumsal Bilgi Güvenlik Politikaları geliştirilmeli ve Bilgi Güvenliği Standartları geliştirilerek Belgelendirme esas alınmalıdır.
- TC Kimlik No kullanımı yaygınlaştırılmalıdır. Kullanım aşamasında Bilgi Mahremiyeti göz önüne alınmalıdır. Kişisel hakların korunması ile ilgili yasa acilen çıkarılmalıdır. TC Kimlik No sunun tüm veri tabanlarında kullanılması ve eşleştirme alt yapısı kurulmalı ve izlenmelidir. Yabancılara TC Kimlik No verilmelidir.
e-Devlet: Çözüm Önerileri
- Kamu kuruluşlarının eğitim ihtiyaçlarını karşılamak üzere, Kamu Sürekli Eğitim Merkezi (KSEM) oluşturulmalı, bu merkezin eğitim hizmetleri koordinasyonu bir kamu kuruluşu tarafından yürütülmelidir.
- Kamu kurum ve kuruluşlarındaki görevde yükselme yönetmeliklerine bilişim sertifika zorunluluğu eklenmelidir.
- Kamuda göreve başlayan aday memurlara zorunlu olarak bilgisayar okur-yazarlığı eğitimi verilmelidir.
- Ülke genelinde e-Kültür’ ün yaygınlaştırılması için topyekün seferberlik ilan edilmelidir.
- Tüm eğitim süreçlerine e-Kültür dersleri konmalıdır.
- e-Kültür’ ün yaygınlaştırılması amacıyla; Köy Odaları, Halk Kütüphaneleri/Evleri Lokaller/Öğretmen Evleri, Kahvehaneler/Internet Kafeler kullanılmalıdır.
- e-Kültür, Oyun Ortamları aracılığıyla da yaygınlaştırılmalıdır. Oyun ortamları değiştirilerek e-Kültür’ ün yaygınlaştırılması için bir araç olarak kullanılmalıdır.
- Ulusal medya, e-Kültür’ ün yaygınlaştırılması amacıyla da kullanılmalıdır.
- Yerel yönetimlerde tüm vatandaşa, Sivil Toplum Örgütlerinde kadınlara yönelik olarak, ayrıca, mahkumlara ve erlere yönelik bilgisayar okur-yazarlığı kursları açılmalıdır.
- Devlet Lisan Okulu gibi bir okul açılarak kamu orta ve üst düzey yöneticilere bilişim eğitimi verilmelidir.
- Özel sektör tarafından bir kaynak oluşturularak yaygın bilişim eğitimi projeleri finanse edilmelidir.
- e-Veri, e-Sözleşme ve e-İmza yasa tasarılarının, daha önce yapılan çalışmalardan da yararlanılarak Adalet Bakanlığı tarafından ivedilikle hazırlanmalı ve TBMM’ne sevk edilmelidir. Yasa tasarısının hazırlanması sürecinde STÖ’ler aktif rol almalıdır. İlgili yasalar çıkıncaya kadar, Başbakanlık 3036 sayılı genelgesinin ve 3014 sayılı Arşiv Yönetmeliği’nde gerekli düzeltmeler yapılmalıdır.
- Kurum içi yazışmada imza yetkisine sahip kişilere alınacak elektronik imza çerçevesinde ıslak imza ile yapılan yazışmalar elektronik imza kullanılarak yapılmalıdır. Buna uygun doküman yönetim sistemi ve ağ güvenliği sağlanmalıdır.
- Kurum içinde ağ ortamında yapılan iletişimlerin kayıtları tutulmalı ve elektronik ortamda yapılan yazışmalar da, arşiv mevzuatına paralel olarak elektronik ortamda arşivlenmeli ve yedeklemelidir.
- İşletim sistemi ve veri tabanı bağımsız, Portal içindeki ve portal dışındaki sitelerde ayrıntılı arama yapabilen, Bilgi, Doküman ve linklere yetkilendirme tipleri ve seviyeleri tanımlanmış, portal içinden kullanıcılara gerektiğinde mesaj gönderilebilen, kolay kullanım özelliği olan, kullanıcıya şifre yetkisi ile tüm uygulamalara erişim hakkı veren, mobil cihazlarla entegre olabilen, kişisel bilgilerin korunduğu, güvenliği olan öncelikle KURUM PORTALLERİ, sonrasında da entegre edilmiş DEVLET PORTALI acilen kurulmalıdır.
- Tüm kamu kurum ve kuruluşlarındaki BİM’ler, ana hizmet birimi olarak tanımlanmalı ve kurumun en üst düzey yöneticisine doğrudan bağlanmalıdır.
- Organizasyon yapısında yer alan bilişim unvanları güncellenmeli, görev, yetki ve sorumlulukları çağdaş koşullar ışığında yeniden tanımlanmalıdır.
- Tüm Kamu Kurum/Kuruluşlarında, Yönetim Bilgi Sistemleri kurulmalıdır.
- Tüm Kamu Kurum/Kuruluşlarında, iş yapış modelleri yeniden belirlenerek, bilgi modelleri tanımlanmalıdır.
- Tüm Kamu Kurum/Kuruluşlarında, Karar mekanizmalarındaki hiyerarşi azaltılmalıdır.
- Bilişim Hizmetleri Sınıfı kurulmalı ve hakları yeniden düzenlenmelidir.
e – Devlet : Gelişme ve İzleme
- e-Devlet olabilmek için gerekli tüm yasa ve mevzuat değişiklikleri acilen yapılmalıdır.
- Bilgiye erişim özgürlüğü sağlanmalıdır.
- Bilişim personelinin ücretleri ile ayrı bir personel sınıfı/unvanlar konusunda ve Bilişim personelinin emekliliğine ilişkin düzenlemeler yapılmalıdır.
- Temel okullardan başlayarak Internet erişim olanakları sağlanmalıdır.
- Ulusal iletişim alt yapısı iyileştirilmelidir.
- Acilen, Bilişim Sektörünü sahiplenecek bir kurumsal organizasyon kurulmalıdır.
- Sadece e-devlet’in mevcut işleyiş ve sisteme uygulanması değil, mevcut işleyiş ve sistemin de e-devlet’e göre uyarlanması sağlanmalıdır.
- Karar verici/kanun yapıcı noktaların bilişim konusunda bilgilendirilmeleri sağlanmalıdır.
- Köy enstitüleri benzeri bir yapı, bilişim insan gücünün yetiştirilmesi için oluşturulmalıdır. Getirilerin, maliyetlerin üzerinde olacağı tüm kesimlere anlatılmalıdır.
- e-Avrupa + kriterleri dikkate alınarak beklenenlerin yerine getirilmesi sağlanmalıdır. Konu ile ilgili dağınıklık giderilerek ilgili tüm kurumlar görevlendirilmeli ve gereklerin yerine getirilişi takip edilmelidir.
- Dünyadaki gelişmeler dikkatle izlenerek ülkemiz için faydalı görülen tüm uygulamalar için ilgili kurumlar görevlendirilmelidir.
- Projelerin fonlanması için uluslararası fonlar takip edilmeli ve destek vermeleri sağlanmalıdır.
- Devletin vereceği hizmetlerde açıklık ilkesi benimsenmelidir.
- Ülke genelinde e-Devlet vizyonu oluşturulmalı ve bu vizyonun tüm katmanlar tarafından benimsenmesi sağlanmalıdır.
Bilgi ve iletişim teknolojileri yardımıyla kamu yönetiminin yeniden yapılandırılmasının birinci koşulu, devletin vatandaşlarını müşteri olarak görme yaklaşımının kamu çalışanlarına benimsetilmesidir. Bu yaklaşıma göre vatandaşlar, kamu hizmetini talep eden müşteriler olmalıdır. Dolayısıyla, sunulacak hizmetin vatandaşın talepleri doğrultusunda şekillendirilmesi ve kamu projelerinin bunlara cevap verecek tarzda hazırlanması sağlanmalıdır. Tüm projeler için verimlilik, etkinlik, tutumluluk – VET ilkesi benimsenmelidir.
turk-internet.com : Daha önceki toplantılarda “Bilişimsizliğin Maliyeti” şeklinde ifade edilen ilginç bir kavramdan bahsediyordunuz. Bu kavramla ilgili yeni gelişmeler var mı? Sizce Tükiye’nin Bilişme geç kalmasının şu andaki boyutları nedir ?
Körnes : Biliyorsunuz, bu kavramı ortaya attığımızda meslektaşlarımız dahil olmak üzere bir çok kesim kuşku ile yaklaşmışlardı. Hala bu tutumlarını devam ettirenler var. Ancak, hem dünyadaki benzer çalışmalar hem de inceleyebildiğimiz örneklerin dökümante edilmesi bir çok insanın kafasında pozitif oluşum yaratmıştır. Biz, ortaya attığımız bu kavram içerisinde “e-Devlet Yolunda Türkiye” isimli kitabımızda bahsettiğimiz içerikli yitirilenlerin gerçekten çok önemli olduğuna ve hükümetlerimizin ve yöneticilerimizin bu olumsuzluklara derhal müdahale etmelerinin gerektiğine inanıyoruz. “Bilişimsizlik Maliyeti” konusunda bu yılki çalışmalarımızda yeni bir ekleyemedik. Zaten böyle bir çalışmanın önemli parasal desteğe ihtiyacı olduğunu da çeşitli vesilerle dile getirdik. 2002 yılı planlarımızda “Bilişimsizlik Maliyeti Sürekli Çalışma Grubu” kurulumu ve çalışması vardı. Ancak, bu ana kadar aktif olamadı. Boyutları inanılmaz! Bir kez daha duyurmayayım ve eski anonslarımız geçerli olsun (kafalar karışıyor).
turk-internet.com : Türkiye e-Devlet ya da diğer deyimle e-Türkiye çalışmalarında hangi safhada. Bu çalışmaların yürütülmesi ile ilgili sorunlar var mıdır? Devlet bu sorunları nasıl gidermeyi planlıyor.
Körnes : Başbakanlık Müsteşar Yardımcılığının önderlik ettiği önemli çalışmalar mevcuttur. Tüm beklentimiz bir an evvel uygulamaya geçilmesidir. Bu bağlamda önerimiz, gerekli yasa ve mevzuat değişikliklerinin ivedikle yapılması ve örnek/tetikleyici projelerin mümkün olduğunca hızlı devreye sokulmasıdır. Hem durum saptaması hem metodoloji tayini ve hem de uygulama yan yana yürüyebilir. Belki bir kaç uygulama çöp olacaktır, ama, inanınız yarattığı sinerji ve örnek olma görselliğinin getirileri daha yüksektir.
turk-internet.com : Kamu Şirketlerinin bilgi işlem dairelerinin ortak şekilde organize olması ne zaman oldu? Arkasındaki düşünce neydi? Yararlı oldu mu?
Körnes : Soruyu doğru anladıysam, bazı kamu bankalarında ve Emekli Sandığında olduğu gibi BİM’ lerin ve görevlerinin kurulan (vakıfları bünyesinde veya özerk) şirketler aracılığı ile yürütülmesini soruyorsunuz. Bence oldukça doğru bir karar. Yıllardır bir özlemimiz var. Tüm gelişen dünyada böyle yapıyor. “Kurum BİM’ lerini en üst yönetim noktasına doğrudan bağlayınız. Karar süreçlerine dahil ediniz. İş yapış biçimlerinde BİM’ lerin kullandığı metodolojilere güveniniz ve uyunuz.” Şirketlerin kurulmuş olması, müşteri-satıcı ilişkisini doğurur ve doğrudur. Rekabeti yükseltir, çalışmada özgürlük getirir. Yönetimler, biz para veriyoruz, bari sonuçlarını uygulayalım noktasına daha kolay gelirler. Mevcut yapıda her kurumun kendi içerisinde yer alan ve öne çıkma adına rekabete uğrayan birimler yarışmasında BİM’ lerin öne çıktığını söyleyemeyiz. Hatta bir biçimde gelişen ve onlar DESTEK BİRİMİ dir yaklaşımı ile geriye itildiklerini söylemek çok yanlış olmaz diye düşünüyorum.