Bu yazının önceki bölümlerini
- Öğretim Üyesi ya da Bilim İnsanı Kimdir?-1
- Öğretim Üyesi ya da Bilim İnsanı Kimdir?-2
- Öğretim Üyesi ya da Bilim İnsanı Kimdir?-3
başlıkları altında okuyabilirsiniz.
Bilim İnsanı Kimdir?
Bilim insanı evrendeki olay ve olguları inceleyen, onun altında yatan gizemin kaynağını araştıran ve bu gizemin nedenlerini anlamaya çalışan ve anladıklarını basitleştirip kitlelerin anlayabileceği bir şekilde yayın yolu ile duyuran kişidir. Ayrıca bilim insanı anlamış olduğu doğal gizemi yaşamı daha da kolaylaştıracak şekilde insanlığın hizmetine sunan kişidir.
Ulaşım araçlarının gelişimi, modern tıbbi cihazlar, elektrik ve elektroniğin keşfedilmesi ve bu hizmetlerin geniş kitlelere ulaştırılması konuya verilecek güzel örneklerdir. Bu yönüyle bilim insanı hayatın her alanında yaşamı kolaylaştırmak için büyük bir mücadele içindedir. Ancak bilim insanı hiçbir zaman kıskanç duygularla bulgusunu salt kendisi ve çevresi için kullanmamıştır ve kullanmamalıdır.
İnsanlığın kanımca en büyük buluşu olan elektriği bulan kişi bulgusunu sadece kendi çevresine, kendi ulusuna ve mensup olduğu dini cemaatin kullanımına sunmamıştır. Bugün toplum yaşamının neredeyse tamamı elektriğin varlığına bağlıdır ve buluşu yapan kişi ve yapıldığı ulusun sınırlarını çoktan aşmıştır.
Pekala nasıl bir kişidir bilim insanı, nasıl bir kişiliği vardır da insanlık için durmadan çalışır, özveride bulunur ve çoğu zaman da hayattayken toplumda hak ettiği itibarı görmez, hatta alay konusu edilir? Bilim insanlığı bir yaşam biçimidir. Her şeyden önce bilim insanı kendini aşmış, evrenselleşmiş kişidir. Kendine has bir yaşamsal disiplini olan, herkesten fazla toplumsal sorumluluk taşıyan kişidir. Ülke ve bölge sınırlarını aşan, yer yüzünün her noktasında meydana gelen olayların kendisini de ilgilendirdiğini düşünen kişidir. Dili ve dini evrenseldir. Sınırları evrenin sınırları ile ölçülmektedir. Bilim insanı hipotezini kurarken veya sonuçlarını açıklarken kendi dünya görüşleri doğrultusunda hareket edemez, hissi davranamaz. Bulguları veya bilimsel gerçekler üzerinde titrediği herhangi bir konuda kendisine ters geliyor diye çalışmamazlık edemez ve bulgularını gizleyemez.
Hepimizin bildiği Galileo bilim insanlarına çok güzel bir örnektir, bu değerli bilim insanı ‘yine de dünya dönüyor’ derken var olan doğal gerçeği ölümü pahasına da olsa bilimsel ahlaka yakışır bir şekilde açıklamayı bir görev bilmiştir.
Bilim adamı kimdir ya da kimler bilim adamı olabilir? En kısa tanımı ile “bilimle uğraşan kişidir”. AnaBritanica adlı ansiklopedide ise şöyle tanımlanmaktadır bilim adamı “nesnel dünyaya ve bu dünyada var olan olgulara ilişkin tarafsız gözlem ve sistematik deneye dayalı ve genel doğrulara, temel yasalara ulaşmayı hedefleyen zihinsel etkinliklerin ortak adı” diye. Bu durumda, bir diğer ifade ile “nesnel dünyaya ve bu dünyada var olan olgulara ilişkin tarafsız gözlem ve sistematik deneye dayalı çalışmalar yapan, genel doğruları ve temel yasaları bulmayı hedefleyen herkes bilim adamı olabilir.
Pekala bilim adamı bir unvan mıdır? Varsa bu unvanı kim veya hangi kurumalar verir. Eğer bu unvan üniversite tarafından veriliyorsa; her üniversiteli, uzman, ve öğretim üyesi ya da araştırıcı araştırma görevlisi, Doçent, profesör, bilim adamı mıdır?
Bu yazının devamını Öğretim Üyesi ya da Bilim İnsanı Kimdir? – 5 başlığı altında okuyabilirsiniz.