Bu makalenin ilk bölümünü Katma Değerli Servis Numaralandırma Muamması Sürüyor – 1 başlığı altında okuyabilirsiniz.
BTK Mayıs 2009 itibariyle, operatörler arasındaki ara bağlantı rakamlarında % 30 kadar düşüş yaptı. Bu düşüş, sabit ve GSM operatörleri tarafında memnuniyetsizlik yarattı ama 3cü parti firmaları daha da fazla rahatsız etti. Çünkü pazarın durumu dediğimiz gibi, Vodafone’un servis hakimiyeti ve buna karşın, Turkcell’in ve Turk Telekom’un abone sayısı çokluğu denklemi ile karşı karşıya. Bu nedenle de 3.parti şirketlerin kazançlarının bir yerinde arabağlantıya bağlanmış bir formül var. Vodafone’un arabağlantı ücreti düştüğü zaman Turk Telekom ve Turkcell’den aldığı ücret de buna bağlı olarak düşüyor. Hali ile de 3.parti firmaların bu trafik üzerinden paylaşım oranları da düşüyor.
Shubuo zamanında Turkcell içerik ortaklarını Telsim’e kaybetmişti. O dönem Vodafone’un kurduğu denklem, Turkcell (ya da diğer operatörler) tarafından gelen müşteriler için arabağlantı üzerinden yüzde vermekti. Vodafone pazardaki hakimiyetini korumak ve toplamdaki kar’a bakmak adına, bu bölümde kar etmemek pahasına da olsa, 3.parti firmalara ara bağlantının % 70’ini veriyor. Aksi takdirde içerikçi firmaların iş yapma motivasyonu yok oluyor.
Yani kafalar şimdi bir bu soruna odaklanmış durumda. İçerik firmaları, eğer arabağlantı fiyatı böyle düşük kalacaksa, bu servislere yönelik arabağlantı fiyatı da operatörler arasında değişik belirlenebilsin, buna göre Vodafone yeni bir formül yaratsın diyorlar.
Katma Değerli Servislerin Gelirleri
Özzellikle mobil telefonlarda katmadeğerli servisler 2 şekilde oluyor :
- 1.SMS temelli
2.Ses temelli
190-200 civarında farklı servis olduğu belirtilen sohbet hatlarında 15-18 milyon dakika/ay servis verildiği ve 2008 itibariyle bakıldığında Vodafone’un 100-110 trilyon, Turkcell de 15-20 trilyon, Avea’da ise 15 trilyon civarında geliri olduğu belirtiliyor. Turk Telekom’un da bu alanda Globalstar ve Vodafone servisleri üzeri hatırı sayılı bir cirosu olduğu tahmin ediliyor. Sektörün diğer oyuncusu Globalstar’ın, abone sayısı fazla olan GSM ve Turk Telekom operatörlerine göre bu alandaki cirosu nispeten çok daha az.
Bir normal cep telefonu abonesi 200 kontör x 18 TL=36 TL’ye numara satın alırken, GSM operatörleri bu tür servis numaralarını, içerik ortaklarına 1000-35.000 $’a varan fiyatlarla tahsis edip, aylık 500 $ civarı kira alabiliyorlar.. Her bir telefon numarasının 100-150 milyar TL arası ciro çevirdiği belirtiliyor. Operatörler ayrıca arabağlantı geliri harici, kendi iç abonelerinden gelen geliri alabiliyorlar. Örneğin Turkcell bu servisi dakikası 6sms/12 kontör olarak ücretlendiriyor.
Vodafone, diğer operatörlerden gelen müşteriler için 3.parti firmalara arabağlantının % 55-70’ini ödüyor. Bu ödemeyle de aslında sistemin bu tarafını sübvanse etmiş oluyor. Diğer operatörler ise vergi çıktıktan sonra % 50’sini veriyorlar. Turkcell tarafındaki içerik ortakları da % 50 bile olsa Turkcell’in dakika başına çözüm ortaklarına 0.50-0.60 kurus verdigine dikkat çekiyorlar.
BTK bu servisleri 4 gruba ayırmayı düşünüyor.
- 1.Bilgi-danışma
2.Yarışma-eğlence
3.Yetişkinlere yönelik müstehcen içerikli
4.Diğer
Bu alanda şimdilik servis veren ya da gelir elde eden firmalar sabit ve tüm GSM operatörleri, yani Türk Telekom, Avea, Turkcell ve Vodafone olarak söyleyebiliriz. Globalstar şirketi de ülkemizdeki tek uydu operatörü olarak bu pastadan pay kapabilmiş başka bir operatör. Bir de, uydu telefonu Thuraya’nın temsilcisi olarak pazara giren Teknomobil var. Ancak bu firmanın ihalesiz ve yatırımsız sektöre girişyapmış olması da tartışmalı olarak değerlendiriliyor. Bu konuyu bir başka yazıda inceleyeceğiz.
IVR operatörü olan 3.parti firmalar Hotbird, Türksat’ gibi kanallar üzerinde TV’lerle ya da gazetelerde çıkan reklamlar ve web portalleri ile müşteri buluyorlar. Bu kanalların OrtaAsya’dan da izlendiği ve Afganistan (yarışma programları özellikle) ya da Almanya gibi yerlerden arandığı not ediliyor. Özetle Dünyanın Türk nüfusu olan her yerinden bu servislere çağrı geliyor. Anlayacağınız bu tür servislere yoğun ilgi var ve firmalar yurt dışından gelen çağrı ve sms trafikleri ile hizmet ve ürün ihracatı yaptıklarına ve ülkemize döviz girişi yarattıklarına dikkati çekiyorlar. Ses gelirlerinin gitgide düştüğü bir ortamda, operatörler için katma değerli servislerin değeri güngeçtikçe yükseliyor.
Bu makalenin üçüncü bölümünü Katma Değerli Servislerin Numaraları Düzenlenmeli mi? başlığı altında okuyabilirsiniz.