Dün yazdığımız yazıda bugün için Telekomünikasyon Kurumu’nda bir toplantı olduğunu ve bu toplantının “KİLOMETRE TAŞI” olacağını yazmıştık. (Bkz : Telekom’da Liberalleşmede Kilometre Taşı). Gerçekten de öyle oldu. Yani, liberalleşmeyi geciktirme ve büyük şirketleri öne çekme açısından, bu tarihi toplantıyı ileride gerçekten de “kilometre taşı” olarak hatırlayacağız.
Neden mi? Önce toplantı notlarına bir göz atalım isterseniz;
- TK’nın 07.05.2004 tarihinde düzenlediği UMTH toplantısına TK’dan Ertuğrul Karaçuha, Mustafa Ünver ve uzmanlar katıldı. Telekom şirketlerinin yoğun ilgi gösterdiği toplantı sırasında görüşülenler şöyle oldu;
- A Tipi başvuru adedi 13, evrakları tamam olan 9
- B Tipi başvuru adedi 25, evrakları tamam olan 19
- C tipi başvuru adedi 29, evrakları tamam olan 16
- ve toplam başvuru 67, evrakları tamam olan 44 firma
- Ruhsat ücretlerinde bir değişiklik yok. A: 405, B:180, C:90 Milyar TL + %18 KDV + İstenen ilave erişim numarası için 500 Milyon TL
- Yıllık ücret; Net satışın % 0.5 i veya Ruhsat Ücretinin 1/15 i (Hangisi yüksek ise)
- UMTH işletmeci tipine bakılmaksızın her işletmeciden 250.000 Euro tutarında ve 1.1.2007 tarihine kadar geçerli kesin teminat mektubu isteniyor.
- UMTH işletmecilerinin tipine bakılmaksızın 8 coğrafi bölgede (İstanbul 2 bölge) arabağlantı noktası kurması isteniyor. Bu işletmecilerin C tipi için 8 ay, B tipi için 12 ay, A tipi için 18 ay içerisinde bu noktaları kurmaları isteniyor.
- TT’ye taşıyıcı seçimi için C tipi için 2 ay, B tipi için 6 ay, A tipi için 12 ay süre veriliyor.
- TT’ye çağrı başlatma ve sonlandırma, Türkcell ve Telsim’e çağrı sonlandırma yükümlülüğü getiriliyor.
- Arabağlantı için TT’nin uygulayacağı azami bedeller alan içi 52.000 TL, alan dışı 72.000 TL olacak. GSM’de sonlandırma ücreti ise yaklaşık 216.000 TL olacak.
- B tipi işletmecinin isteğine bağlı olarak, kendisi veye TT ile anlaşarak TT fatura ve tahsilat işlemlerini yürütebilecek.
- TT ile UMTH işletmecisi arasında sinyalleşme SS-7 standardında olacak.
UMTH için son başvuru durumu şöyledir;
Diğer gelişmelere bakarsak;
Bu toplantıda ayrıca işletmecilerin Prefiks ve erişim numarası talepleri alınmıştır. Bu numaralar isteğe bağlı olarak dağıtılacak, çakışma olması halinde kura ile belirlenecek.
UMTH için başvuruların, yukarıdaki bilgiler ışığında yenilenmesi, 10 Mayıs Pazartesi günü ilan edilecek taahhütnamenin verilmesi, teminatın verilmesi ve ruhsat ücretlerinin yatırılması işlemlerini tamamlayan işletmecilere ruhsat verilmesi kararı muhtemelen 13.05.2004 Perşembe günü yapılacak TK Kurul toplantısında alınacak.
Şimdi bu toplantı notlarını, tercüme edelim…
1 ve 2.madde zaten biliniyordu. Aslında Avrupa Birliğinde bu ruhsat bedelleri, 2000 Euro civarı yani, kırtasiye-işlem bedeli türü alınan paralar. Bizdeki 405-180 ya da 90 Milyarlar AB’de yok. Ama bu konuyu geçiyoruz çünkü telekom şirketleri bu konuya tepki göstermediler nedense..
Gelelim 3.maddeye.. İşte ilk şok yaratan madde.. Tercümesi şöyle; “Kardeşim telekom işi kolay mı öyle.. Bunu ancak büyük şirketler yapar. Küçük şirketlere telekomdan ekmek yemek yok”
4.maddeye bakarsak, hem A, hem B hem de C lisansları için 8’er ara bağlantı noktası isteniyor. Bu maddede de küçük firmalar bu işe girmesin düşüncesi var. Çünkü C ve hatta B türü firma için, başlangıçta 1 tek ara bağlantı bile yetebilir.
Bu şirketlerin hepsinin birden 8’er ara bağlantı kurması sadece kaynak israfı. Yani o kadar ithal donanım harcaması anlamına geliyor. Bütün bu bazı şirketlerin 1’er, 2’şer bağlantı noktası kurup, sonra diğer firmalarla anlaşma yapması yolu kesiliyor böylece.
Bu bağlantı noktalarının tesisi için ortalama 5 ila 10.000 $ arası bir rakam gerekli. Yani 8 nokta nereden baksanız 40.000 $ ile 80.000 4 arasında bir rakam ediyor. Yani her bir firma için bu kadarlık ithal donanım harcanacak..
Öte yandan TT’nin arabağlantı yapabildiği nokta sayısı zaten 20. GSM operatörleri ile de mevcut bağlantılarında bu kadar nokta var. Yani 8 bağlantı özellikle küçük telekomcuların önüne konulmuş önemli bir bariyer.
7.maddeye atlayalım. Bu maddedeki ara bağlantı ücretleri çok yüksek. TT hala bir maliyet analizi yapmadığı için, rakamın yüksekliğini ancak yurtdışı örneklemelerle karşılaştırıyoruz. Bu rakamın 2 ya da 3 cent civarı yani 30-45.000 TL civarı olması gerekirdi.
Bu rakamın enteresan bir yönü de şu. TT’nin yatırım yapmadığı yani “20 nokta dışındaki” bir yere telefon daha pahalı. Örneğin İstanbul’dan Adana’ya telefon alan içi olduğundan 52.000 TL iken, daha yakındaki Adapazarı’na yapılan telefonlar “alan dışı olduğundan, yani TT’nin bu noktada ara bağlantı noktası olmaması nedeniyle” 72.000 TL’den işlem görecek.
GSM’cilerle yani Turkcell, Telsim ve Aria-Aycell ile yapılacak ara bağlantı anlaşmaları da, taze telekom işletmecilerinin başına gelecek diğer bir zorluk olacak.
Sozsöz olarak diyelim ki; UMTH ruhsatlarının verilmesi her şeye rağmen önemli bir aşama olacaktır. Bu aşamadan sonra yapılacaklar, ruhsatını alan şirketlerin bir an önce faaliyetlerine başlayabilmek için gerekli olan koşulların oluşturulmasına yönelik olmalıdır.