Dünyada ilk SMS bundan 20 yıl önce, 2 Aralık 1992’de gönderilmişti. Gönderimi kişisel bilgisayarından gerçekleştiren test mühendisi Neil Papworth, Vodafone (İngiltere) GSM şebekesi üzerinden Richard Davis’in cep telefonuna “Merry Christmas” (“Mutlu Noeller”) kısa mesajını göndermeyi başarmıştı[1] .
İlk SMS bundan 20 yıl önce atılmış olsa da, SMS’in altında yatan teknoloji aslında 28 yıllık bir geçmişe sahip. SMS tasarımı alanındaki ilk gelişmeler, 1984 yılında Fransız/Alman GSM işbirliğinde görev alan Friedhelm Hillebrand’a kadar gitmekte [2]. Avrupa GSM data servisleri kurucu başkanı olarak görev yapan Hillebrand, GSM radyo kanallarında konuşma sinyalinin kendisini değil, telefon görüşmesini kontrol eden sinyalleri taşıyan, kapasitesi düşük, ama aynı zamanda kullanım oranı da düşük (bir nebze atıl durumdaki) ikincil kanallardan kısa metinler taşınabileceğini gördü ve bundaki potansiyelin savunuculuğunu yaptı. O zamanki ilgili komitedeki görev arkadaşlarının pek fazla anlam veremediği SMS’i savunmak için, ilginç uğraşlar verdi.
SMS Neden 160 karakter?
SMS ile ilgili fikirlerini kabul ettirebilmek için destek arayan Hillebrand, insanların telefondan telefona göndermeyi düşünebilecekleri kısa iletileri üzerinde sayısız denemeler yaptı, anlam ifade eden mesaj örnekleri üretti ve bunların içindeki karakterleri saydı. Bunu yaparken, kartpostallarda, zamanında çok popüler olan telex gönderimlerinde ve faks kapak sayfalarında tipik olarak 150 karakter ile gerekli bir mesajın karşıya aktarılabildiğini tespit etti. Sonuçta, 160 karakterlik bir kapasiteyle, anlamlı pek çok kısa iletinin gönderilebileceğini keşfetti.
Komiteye önerinin kabul ettirilmesinden sonra, büyük altyapı ve cihaz yatırımları gerektirmeyen bir mesajlaşma sisteminin tasarımına çalışıldı ve bu sistem GSM Group tarafından kabul edildi. Bir mobil operatör (Vodafone) tarafından ticari anlamda kullanımı ilk defa 1993 yılına denk gelen SMS, bir süre sadece mobil şebeke operatörünün gönderdiği bilgi mesajlarını aboneye ulaştırmak için kullanıldı. Ardından, 1994 yılında kolay SMS yazımını sağlayan “Nokia 2010” çıktıktan sona abonelerin birbirlerine SMS göndermesi sağlandı ve SMS asıl lansmanını yapmış oldu.
Buna rağmen 1995 yılında kişi başına SMS gönderimi, ayda 0.4 adet gibi düşük rakamlarda gerçekleşmekteydi. Yaşı daha ileri olanların konuşma seçeneği varken neden kullanılacağına daha az anlam verebildiği SMS hizmeti, önce gençler tarafından keşfedildi. T9 teknolojisi yazmayı kolaylaştırdığında, ön ödemeli (kontörlü) tarifeler çıktı ve SMS’in genç nüfus içinde kullanımı hızla arttı. Günümüzde ise Türkiye, Avrupa ülkeleri ve Amerika’yı içine alacak şekilde incelediğimizde, abone başına ortalama SMS adedinin aylık 250-500 dolaylarında olduğunu görmekteyiz.
SMS’in 160 karakterinin getirdiği basitlik o derece yaygın bir kolaylık standardı oluşturdu ki, u web alanına taşındı. 2006 yılında çıkan Twitter, mesajlarını 140 karakterle sınırlamayı tercih etti [3]. Bu sayede, gönderilen Tweet’in yani mesajın içeriğinin 140 karakter olup kalan 20 karakterin de kullanıcı bilgilerini içermesi, dolayısıyla toplamda 160 karakter kullanarak bir sistemin sade, basit ve SMS DNA’sına bire bir uygun bir şekilde çalışması, bu sayede de şu anki yaygınlığı sağlanabildi.
SMS’in boyunun daha da verimli kullanılabilmesi ve mesajların daha kestirme yoldan yazılması için kimi kelime ve cümleler evrimleşti, kısaldı. Kendiliğinden yüzlerce kısaltma oluştu. Türkçe’mize SMS sayesinde gayri resmi olarak “slm (selam)”, “mrb (merhaba)”, “ii (iyi)”, “bn (ben)”, “cnm (canım)”, “kib (kendine iyi bak)”, “ltf (lütfen)”, “grşrz (görüşürüz)”, “nbr (ne haber)” gibi yüzlerce kısaltma ekleniverdi. Benzer şekilde, İngilizce’de de yüzlerce kısaltma bulmak olası duruma geldi [4]. Hatta heyecan o kadar yükseldi ki, işi çok daha ciddeye alıp günde yüzlerce, ayda binlerce SMS gönderen, birkaç saniyede cümleler yazabilip SMS olarak yollayabilen yarışmacı “çevik” gençler bile ortaya çıkmış durumda [5].
SMS’e tehdit olabilecek Skype, WhatsApp, Blackberry Messenger ve iMessage gibi IP temelli “over-the-top” mesaj gönderim yöntemleri giderek yaygınlaşmakta. Hatta, SMS gelirleri İspanya, Hollanda, Finlandiya, Hong Kong, Avustralya gibi kimi coğrafyalarda zirveye ulaşmış (ve inişe geçecek) gibi görünmekte.
Giderek büyüyen “toplam mesajlaşma pazarı” içinde SMS’in aldığı pay oransal olarak azalmaya devam edecek gibi gözükse de, araştırmalar SMS adetlerinin aynı gelecek zaman dilimi boyunca giderek artacağına işaret etmekte. Dolayısıyla, ne SMS bizleri unutacak, ne de bizler SMS’i kolay bir şekilde bırakacakmışız gibi gözüküyor. Tam tersine, SMS’i giderek daha yoğun ve farklı amaçlarla, daha çok kullanıyor olacağız. Zira, şu ana kadar 500 milyar USD gelir yaratmış olan SMS’in önümüzdeki 7 yılda toplam 1 trilyon USD daha gelir üreteceğini öngörülmekte [6]. Informa Telecoms & Media’ya göre dünya’da önümüzdeki 5 yılda ortalama yıllık %3 büyüyecek olan SMS pazarı, Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu istatistiklerine göre ülkemizde yılda %25 büyüyor.
[1] Wikipedia : Text messaging
[2] Hillebrand Made Mobile Text Messaging A Reality
[3] Why text messages are limited to 160 characters
[4] Text Messaging and Online Chat Abbreviations