Twitter, 2015 yılının 1 ocak-30 haziran dönemini kapsayan ilk yarı raporunu yayınladı. Raporda Türkiye’nin yine en fazla talep yapan ülkeler sıralamasında önde olduğu görülüyor.
Şeffaflık raporu, “kullanıcı baskısı” ile “hükümet baskısı” arasında kalan sosyal networklerin suyun üzerinde kalma aracı olarak sunuluyor. Bu raporlarda, sosyal medya şirketleri bir nevi günah çıkarıyorlar. Kendilerinden istenen talepleri gösterip, ne kadar azını yaptıklarını ortaya koymaya çalışıyorlar.
Raporun her zamanki gibi 3 bölümü yer alıyor.. (Bkz : Twitter Şeffaflık Raporu)
- Bilgi talepleri, çoğunlukla cezai soruşturmalarla bağlantılı olarak, dünya genelinde hükümetlerden aldığımız hesap bilgileri taleplerini içerir.
- Kaldırma talepleri, Twitter üzerinde içerik kaldırma veya erişime engelleme ile ilgili aldığımız hükümet taleplerini (ve yetkili raportörlerden gelen diğer yasadışı içerik şikayetlerini) içerir.
- Telif hakkı bildirimleri, alınan telif hakkı ihlali iddiası raporları ile karşı bildirimleri içerir.
Bilgi Talepleri
2015’in ilk 6 ayında Twitter’dan 62 ülke 12.711 hesaba ait 4.363 bilgi talebinde bulunmuş. Twitter bu taleplerin % 58’ini karşılamış (bkz : Trancparency Report / Informatioın Requests).
Türkiye ise bu alanda 670 hesaba ait 412 bilgi talebinde bulunmuş. Twitter Türkiye’nin taleplerine “% 0” oranında cevap verdiğini raporluyor.
Bilgi taleplerinde listenin başında, tüm taleplerin % 56’sını yapan ve 6,324 hesaba ait 2.436 talep ile ABD geliyor. İkinci sırada % 9,7 taleple (529 hesaba ait 425 talep) Japonya ve üçüncü sırada ise, % 9,4 taleple Türkiye geliyor.
Twitter ABD’nin taleplerinin % 80’ini, Japonya’nın taleplerinin % 42’sini ve Türkiye’nin taleplerinin % 0’ını yerine getirmiş.
17-25 Aralık Sonrası Taleplerde Büyük Artış Var
Twitter tablosunda dikkat çeken bir husus, 2014 başından itibaren Türkiye’nin taleplerinde patlama yaşanması. 17-25 aralık operasyonları ve o dönem ortaya çıkan ses kayıtları bu patlamanın nedenleriydi. Ama o günden bu yana başka ses kayıtları olmasa bile taleplerin artarak ve katlanara arttığı görülüyor. Örneğin, bu yılın ilk 6 ayındaki talepler, geçen yılın eşdeğer dönemine nazaran, % 1716 artış göstermiş. 2014’ün ikinci yarısına nazaran ise artış oranı % 116.
Türkiye’nin yıldan yıla talepleri aşağıdaki şekilde olmuş;
Türkiye’nin Bilgi Talepleri
R A P O R | Hesap Bilgileri Talepleri | Bilgi Verilme Yüzdesi | Belirtilen Hesap Sayısı |
---|---|---|---|
2015: Ocak 1 – Haziran 30 | 412 | 0% | 670 |
2014: Temmuz 1 – Aralık 31 | 356 | 0% | 496 |
2014: Ocak 1 – Haziran 30 | 24 | 0% | 27 |
2013: Temmuz 1 – Aralık 31 | 1 | 0% | 1 |
2013: Ocak 1 – Haziran 30 | 1 | 0% | 4 |
2012: Temmuz 1 – Aralık 31 | 1 | 0% | 1 |
2012: Ocak 1 – Haziran 30 | 1 | 0% | 1 |
Rakamları daha iyi anlamak için hatırlatalım; 2014’ün şubat-mart aylarında Twitter – Youtube gibi siteler yolsuzlukla ilgili ses kayıtlarını yayınladıkları için toptan engellenmişlerdi[1]. Bunun sonrasında da Twitter başkan yardımcısı Türkiye’ye gelmiş ve hükümetle temaslarda bulunmuştu[2].
Kaldırma Talepleri
Mahkeme ve güvenlik güçleri tarafından yapılan taleplerin yer aldığı bu bölümde, 2015’in ilk 6 ayında Twitter’a, 37 ülkeden, 3574 hesap için 561’i polis ya da resmi kurumlar üzerinden ve 442’si mahkeme kararıyla kaldırılma talepleri gönderilmiş. Bunların % 42’si kaldırılmış. Erişime engellene tweet sayısı 2354 ve hesap sayısı 158 olmuş.
Maalesef Türkiye açık ara lider durumda. Örneğin 442 toplam mahkeme kararının 408’i yani % 92’si Türkiye’den. Yine güvenlik gücü ya da resmi kurumdan gelen 561 talebin 310’u yani % 55’i Türkiye’den. Twitter bu taleplerin % 34’ünü gerçekleştirdiğini raporluyor. Kapatılması için talepte bulunulan hesap sayısı 1978 ki bu rakam toplam 3594 içinde % 55 yani yarıdan fazla oluyor.
Buna karşılık Twitter 125 hesabı askıya aldığını söylüyor. Dünyada toplam 158 hesabı askıya almışlar. Yani Türkiye bu alanda % 79 ile lider.
Askıya alınan tweet sayısı ise 1667. Dünya rakamı olan 2354’e nazaran % 71 ile Türkiye’nin askıya alma talepleri yerine getirilmiş.
Bu alanda, Türkiye’nin liderliği dışında hangi ülke var diye bakarsak; toplam mahkeme karar sayısı 442 içinde Türkiye’nin 408’ini Brezilya 17 karar ile takip ediyor. Onun arkasından gelen 37 ülke talepleri 1-2 ya da yok. Yani Türk mahkemelerinin Twitter hesapları ile bir sorunu olduğu belli.
Resmi Kurumlar ve Güvenlik Güçleri taleplerine bakıldığında, dünya toplamı 561 içinde ilk sırayı 310 ile Türkiye aldıktan sonra, ikinci sırayı 68 ile Rusya, üçüncü sırayı 40 ile Güney Kore alıyor.
Askıya alınması, kapatılması istenen hesap sayısına bakılırsa, toplam 3594 içinde 1978 ile 1ciliği alan Türkiye’yi 878 ile Endonezya ve 186 ile Japonya ve 177 ile Rusya takip ediyor.
Askıya alınan dünya genelindeki 158 hesabın 125’i Türkiye’de, 22si Rusya’da. Askıya alınan 1667 tweet’in 1667’si Türkiye’de, ikinci sırada 403 ile Brezilya ve üçüncü sırada 220 ile Japonya var.
Twitter 2015’in ilk yarısında önceki döneme göre % 26 daha fazla talep aldığını ve bunların Türkiye ve Rusya ağırlıklı olduğunu belirtiyor.
Kaldırma Talepleri de 2014 Başı İtibariyle Patlama Yaşıyor
Türkiye verilerine baktığımızda, aynı şekilde 2013 sonunda ortaya çıkan ses kayıtları sonrasında günümüze kadar Twitter kaldırma taleplerinin her dönemde artış gösterdiği görülüyor. Bunlara toplu bakalım;
Report | Kaldırma Talepleri – Mahkeme Kararları | Kaldırma Talepleri – Resmi Kurumlar, Polis vs | Kaldırılan İçerik Yüzdesi | Taleplerde Belirtilen Hesap Sayısı | Askıya Alınan Hesap Sayısı | Askıya Alınan Tweet Sayısı |
---|---|---|---|---|---|---|
2015: Ocak 1 – Haz 30 | 408 | 310 | 34% | 1,978 | 125 | 1,667 |
2014: Jul 1 – Dec 31 | 328 | 149 | 50% | 2,642 | 62 | 1,820 |
2014: Ocak 1 – Haz 30 | 65 | 121 | 30% | 304 | 17* | 183 |
2013: Tem 1 – Ara 31 | 2 | 0 | 0% | 2 | 0 | 0 |
2013: Jan 1 – Jun 30 | 3 | 4 | 0% | 30 | 0 | 0 |
2012: Tem 1 – Aralık31 | 0 | 6 | 0% | 9 | 0 | 0 |
2012: Ocak 1 – Haz 30 | 1 | 0 | 0% | 7 | 0 | 0 |
Telif Hakkı Engellemeleri
Son olarak telif hakkı engellemelerine bakalım; bu konudaki yayından kaldırma bildirimlerinin % 11 arttığı raporlanmış.
Twitter üzerinde toplamda 22.880 hesap için 14.696 talep yapılmış ve bunun % 67’si kaldırılmış. Erişime engellenen tweet sayısı 47.882, medya sayısı 19.181 olarak veriliyor.
Vine üzerindeki rakamlar ise 4.334 hesap için 2.405 talep yapılmış. % 68’i yerine getirilmiş. 11.426 medya kaldırılmış.
Bu sene rapora bir de Periscope eklendi. Nisan itibariyle 864 hesapla ilgili 1.391 talep yapılmış. % 71’i yerine getirilmiş. 1.029 medya kaldırılmış.
Şeffaflık Raporu, Sosyal Medya Şirketlerinin Kendilerini Savunduğu Raporlar
Günümüzde sosyal medya araçları, “ifade özgürlüğününün” en fazla kullanıldığı alanlar halinde. Bu alanlarda, insanlar siyasi ya da sanatsal ya da işle ilgili pek çok paylaşımda bulunuyorlar. İran, Rusya, Kuzey Kore ve son 2 yıldır artan oranda Türkiye gibi baskıcı ülkelerde, bu paylaşımların yayınlanmasının engellenmesi ya da kimin yayınlandığının bilgilerinin verilmesi gibi taleplerle karşılaşıyorlar. Yayınlanan şeffaflık raporları işte bu konularda bilgi veriyor.
Gezi Parkı sonrasında Twitter, Türkiye’de siyasal açıdan daha önemli hale geldi. İnsanlar Twitter’ı eleştirileri ve görüşleri için bir ortam olarak değerlendiriyor. Ama yanısıra siyasal trol’lerin ve Fuat Avni gibi hedefli yayınları da çok rastlandığı bir ortam. Özellikle AKP ile Gülen Cemaatinin Twitter üzerinde yoğun savaştıkları görülüyor.
Ancak Twitter’ın ülkemize yaklaşımı 2 yüzlü ve hükümetle paralel olarak yorumlanıyor. Bunu burayı tıklayarak okuyabilirsiniz ve ayrıca Yaman Akdeniz ile Kerem Altıparmak da bu konuda bir ihtar çektiler. İhtarı okumak için burayı tıklayabilirsiniz.