Bilgi ve Bilgi Teknolojileri Grubu Başkanı Prof. Dr. Ziya Aktaş, MERNİS Projesi’nin hızlandığını ve vatandaşa kimlik numarası uygulamasının 28 Ekim’de başlayacağını belirtti. Prof. Dr. Ziya Aktaş, “İsveç modelinde olduğu gibi, vergi indirimi ile her eve bir bilgisayar projesini” Türkiye’ye uyarlanıp uyarlanamayacağı ve Meclis’teki Bilgi Grubu’nun son toplantılarda ele aldığı konular hakkında, turk-internet.com’dan Gülden Tozkoparan’ın sorularını yanıtladı:
TBMM bünyesindeki Bilgi Grubu ne amaçla kuruldu?
Ziya Aktaş: İnsanlık 2000’li yıllarla beraber, adına Bilgi Çağı denilen yeni bir çağa giriyor. Bu çağda, insanlık tarihinde ilk defa bilgi, tüm diğer kaynakların önüne geçti. Bu çağla beraber gelen küreselleşme sürecinin etkisi ile toplumda bilinç ve saydamlık da her zamankinden daha çok önem kazandı.
Kısaca bilgi teknolojisi araçları dediğimiz bilgisayar, veri iletişimi/ağlar , çoklu ortam (multimedya) ve etkileşimli TV gibi araçlar ekonomik ve teknolojik yönden gelişmiş ülkelerde giderek artan bir önem ve ağırlık kazanıyor. Türkiye’de bilgi ve bilgi teknolojisi konularının TBMM içinde ve dışında gelişmesi için katkılarda bulunmak; ilgili kamu kurum ve kuruluşları , üniversiteler ve ilgili araştırma kurumları, özel sektör temsilcileri ve sivil toplum kuruluşlarının da görüşlerini alarak çıkarılacak, ilgili yasaların üzerinde görüş ve öneri oluşturabilmek amacıyla oluşturuldu. Grup çalışmalarında TBMM’deki milletvekilleri ve partiler yanısıra, Meclis dışındaki ilgili kişi ve kurum temsilcilerinin de bilgi teknolojisi alanında bir dayanışma ortamı oluşturulmasına dikkat edildi.
Bilgi Grubu’nun üyeleri kimlerden oluşuyor?
Aktaş: Bilgi ve bilgi teknolojisi konularına ilgi duyan TBMM üyesi her milletvekili Grubun üyeliği için başvurabilir. Üyelik için çalışmalarda katılım esastır. Bu nedenle üst üste üç toplantıya katılamayan üyenin üyeliği düşer. Milletvekilliğinden ayrılan bir üyenin de üyeliği düşmüş sayılır. Üyelerin seçtiği başkan ve başkan yardımcısının görev süresi 2 yıldır.
Son toplantılarda hangi konuları ele aldınız?
Aktaş: Grup toplantıları, her ayın ilk Pazartesi günü, saat 14:00’de yapılır. Toplantının gündemi toplantıdan en az bir hafta önce üyelere dağıtılır. Grup gerektiğinde olağanüstü toplanabilir. En son toplantımız 5 Şubat’ta gerçekleşti. Ocak ayı toplantımızda “cep telefonu baz istasyonları sorunlarını” ele aldık. Bu konuda, ODTÜ ve TÜBİTAK adına Doç. Dr. Gülbin Dural; Bilkent Rektörü V. Prof. Dr. Abdullah Atalar ve Prof. Dr. Ayhan Altıntaş; Ulaştırma Bakanlığı Müsteşar Yardımcısı Tahir Dengiz; Çevre Bakanlığı Müsteşar Yardımcısı Melih Akalın, Şube Müdürü Ece Tok, Telekomünikasyon Kurumu Başkanı Fatih Yurdal, TESİD Y.Kurulu Başkanı Dr.Fikret Yücel ve NETAŞ’dan Ali Akurgal, Turkcell’den Ruhi Doğusoy sunuş yaparak bilgi verdiler. Böylece baz istasyonu ile ilgili olarak milletvekillerine bilgi verilmiş oldu. Konu nedir ne gibi risk ve sakıncıları olduğunu görmüş olduk.
Bilgi Grubu olarak yeni bir kimliğe geçme çalışmalarız vardı. Hangi aşamada bu çalışmalar?
Aktaş: TBMM’de Bilgi ve Teknoloji Kurulu diye bir kurul oluşturmaya çalışıyoruz. İnformal yapımızı formal hale getirmek için, iç tüzükte değişiklik yapılması gerekiyor. İç tüzüğün ilgili maddelerinde, böyle bir kurulun oluşturulması geçti. Fakat sonra, o geçen 14 maddede iç tüzük maddeleri bırakıldı, arkasından 8 maddelik, çok hızlı geçen özellikle bu çalışma sürelerini ilgilendiren madde gündeme geldi ve o geçti. 14 madde ele alındığında Bilgi ve Teknoloji Kurulu da kurulmuş olacak. Böylece, Meclis’te bilgi ve teknoloji alanında ilgili kurum ve kuruluşlarla işbirliği dahil gerekli çalışmaları yapmak, ilgili mercilere görüş bildirmek gibi konularda yasal bir kimliğe kavuşmuş olacağız. Daha somut çalışmalar yapacağız ve etkin olacağız.
Bilgi Grubu olarak, somut çalışmalar yapabiliyor musunuz?
Aktaş: İnformal olduğumuz sürece, ancak biraraya gelip konuşuyoruz, konuk davet ediyoruz ve belli konuları tartışıyoruz. Bu arada Grup çalışmalarında doğrudan ilgileri nedeniyle kamudan DPT Müsteşarı, DİE Başkanı ve TÜBİTAK Başkanı; ve özel sektör ve sivil toplum kuruluşları adına TBD (T.Bilişim Derneği) Başkanı, TBV (T.Bilişim Vakfı) Başkanı ve TZV ( T.Zeka Vakfı) Başkanı sürekli olarak katılırlar.
Gerektiğinde kamudan veya özel sektörden veya diğer sivil toplum kuruluşlarından kişiler veya kurum temsilcileri de Grup çalışmalarına davet edilirler. Başbakanlık Müşteşar Yardımcısı da toplantılarımıza geliyor. Amaç bilgi toplumuna geçerken ortaya çıkan konularda bilgilenmek. Kurul kurulduğunda daha somut ve yapıcı çalışmalar içine gireceğiz.
İnternet üzerindeki vergi yükünü azaltma konusunda bir çalışma yapmayı düşünüyor musunuz?
Aktaş: Şu anda onu düşünmüyoruz. Açıkca söyleyeyim mi? Evet önemli bir konu, ancak diğer taraftan Türkiye’nin bütçesi açısından sorunları olduğunu biliyoruz. Biryerde telefondan yüzde 25 KDV alınırken, sadece ‘internetten alınmasın’ demek ne kadar gerçekci olur, ne kadar kabul edilebilir, orda tereddütlerim var. Bu nedenle şu anda böyle konu üzerinde çalışmayı düşünmüyoruz.
Geçtiğimiz yıl e- ticaret konusunu ele aldık ama, yeniden bu konuyu gündeme alıp çalışmalar yapacağız. Dış Ticaret Müsteşarlığı bünyesinde, Adalet Bakanlığı bünyesinde bu konuyla ilgili çalışmalar var. Onları gözden geçireceğiz, bu yıl yaz aylarına doğru, neler yapıldığını Grup içinde yeniden gündeme getirebiliriz.
IT Days toplantısında siz de vardınız. Orda İsveç eski Başbakanı Carl Bildt, dünyanın en yüksek vergisini alan bir ülke olmalarına rağmen, bilgisayara vergi indirimi getirerek, evlerin yüzde 70’ine bilgisayar soktuklarını anlattı. Basit bir yöntem ve çok güzel bir sonuç alınmış değil mi?
Aktaş: Doğru… Doğru aslında… Şimdi bakın… Evet, Carl Bildt, onu söyledi. Ancak aynı Carl Bildt, ‘eğitim de ülkemizde ücretsizdir’ dedi. İlkokuldan, üniversiteye kadar. Öyle bir ülkede, yani eğitimin de ücretsiz olduğu bir ülkede, tabii ki her eve bilgisayar projesini destekleyebilirsiniz. Önerebilirsiniz…
Aslında Carl Bildt yine çok güzel birşey söyledi; ‘Aslında bilgi çağına girmek için internet gereklidir ama yeterli değildir’ dedi. Yani bu şöyle bir uyarıydı: ‘İnternet ağı oluşturun ama, internet ağı oluşturmanız aslında bilgi çağına girmeniz için yetmez. Bunun için bir bilgi lazım, bir de teknoloji kültürü lazım’ dedi. İşte teknoloji kültürü için de bir taraftan eğitim, diğer taraftan girişimcilik ve çeşitli konuların öne alınması gerekiyor.
O nedenle sadece olaya bakıp, her eve bir bilgisayar alın veya bunu destekleyin demek, çok güzel birşey. Fakat bunu söylediğiniz zaman, hükümette size, ‘iyi de bunun parası nerden’ diye soracak. Öyle bir sıkıntı var. Keşke olabilse de Türkiye ekonomik olarak daha rahatlamış olsa. Tabi bu tip öneriler yapılabilir. Ama şimdi böyle bir öneri yapmanın bence uygun bir zamanı değil.
2000 yılında hangi konuları ele aldınız?
Aktaş: Teknopark Yasası, Serbest Bölgeler ve Yazılım Teşviki ve Türkiye’de Yazılım Üretiminin Artırılması ve Teknopark Kurulmasının Desteklenmesi Hakkında Kanun Teklifi hazırlandı. TBMM Başkanlığına 1999 yılı içinde sunulmuştu. Daha sonra 21. Dönem çalışmaları için yenilendi. Hükümetin teknoparklarla ilgili olarak TBMM’ye gönderdiği yeni bir kanun tasarısı nedeniyle kanun teklifimiz yeniden ele alınması gerekiyor. Tabii bir de Bilgi Toplumu Bakanlığı Kuruluş ve Çalışmaları ile ilgili kanun tasarısı hazırlandı. Bu tasarının kanunlaşması için çalışılıyor.
TBMM için bilgisayar ağı projeniz vardı?
Aktaş: Bilgisayar Ağı Geliştirme Projesi 2000 yılı Ocak ayı itibari ile gerçekleştirildi ve başarılı bir şekilde işliyor. Ancak, ‘Destek Personel odalarına PC ve Bankolara Yazıcı Alımı Projesi’ ile ‘Milletvekillerine PC Desteği Projesi’ 2001 yılı bütçesinden 500 milyar lira desteğe ihtiyacı vardır.
MERNİS projesi ne durumda?
Aktaş: Merkezi Nüfus İdaresi Sistemi (MERNİS) Projesi eylem planı izlemeye alındı. İçişleri Bakanı düzeyindeki görüşmelerden olumlu sonuçlar elde edildi ve uygulama hızlandı. Vatandaş kimlik numarası uygulaması 28 Ekim günü başlayacak.
Bilgi Grubu olarak 2001 yılında neleri gündeme getireceksiniz?
Aktaş: Daha önce başlayan ancak sonuç alınmayan çalışmaların izlenmesi ve sürdürülmesine devam edilecek. Ayrıca şu konular ele alınacak:
E – devlet
E – ekonomi
Baz istasyonları
Milletvekilleri için web hizmeti önerileri
Bilişim alanında patent – telif hakları
Bilgi ve bilişim etiği
Bilgi ve Bilgi teknolojileri konusunda israf
Trafik bilgisi
Bilgi ve Bilgi Teknolojileri Grubu’nun Tel : (0312) 420 53 43
Faks : (0312) 420 53 40
Web adresi: www.tbmm.gov.tr