1 Mart 2022’de Resmi Gazete’de yayımlanan “Maden Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik” ile Zeytincilik Kanununa aykırı olmasına rağmen zeytinliklerin “sonra rehabilite edilmesi koşulu” ile madenlere açılması kamuoyunda büyük tepkiye yol açmıştı. Aradan geçen bir ayın ardından, yönetmeliğin ilk uygulaması Muğla’da yapılmaya çalışıldı. 31 Mart 2022 tarihinde Muğla Milas’ın İkizköy mahallesinde bulunan Akbelen Ormanı’nı çevreleyen zeytinliklerde kömür madeni yapmak için yönetmelik değişikliğine dayanarak 17 zeytin yerlerinden söküldü. Yörede yaşayanların müdahalesinin ardından ağaç sökümü durduruldu ve şirket ertesi gün sökülen ağaçları eski yerlerine geri dikmek zorunda kaldı. Ancak çoğu 90-100 yaşlarındaki ağaçların tekrar tutacağının garantisi yok.
Hem zeytinlik sahipleri hem de uzmanlar bu yönetmeliğin yürütmesinin acilen durdurulması gerektiğini, aksi halde usulsüz kesimlerin hızla devam edeceğini vurguluyorlar.
İkizköy Çevre Komitesi’nden Deniz Gümüşel, şöyle konuştu;
“3 yıldır gözümüz gibi maden şirketinin müdahalesinden koruduğumuz İkizköy Işıkdere mevkiindeki 17 zeytin ağacımız maalesef şirket tarafından konuyla ilgili izinleri bile olmadan köklenerek yerinden çıkarıldı. Yörede yaşayanlar 40 yıldır zaten santralden ve madenden dolayı onbinlerce ağaçlarından, tarım alanlarından, köylerinden olmuşlar. Sadece İkizköy’de yok edilme tehdidi altında 35.000 zeytin ağacı var. Ne pahasına olursa olsun kalan zeytinlerimizi ve ormanımızı koruyacağız. Hiçbir yere gitmiyoruz. Zeytinlikleri ve Akbelen Ormanı’nı korumaya çalışan yüz binler olduğumuzu biliyoruz. Sürekli zeytinlerimize, ormanımıza ne olacak diye korkmak istemiyoruz. Bu kömür madeni projesi ve zeytinlikleri maden faaliyetlerine açan yönetmelik değişikliği acilen iptal edilmeli!”
Konuyla ilgili 5 yıldan beri kampanya yürüten Ayvalık Zeytin Üreticileri Derneği Başkanı Aydın Şensal, şu ifadeleri kullandı:
“2006 yılından beri defalarca kez denendiği gibi bu kez de zeytincilik ve doğa katledilmek isteniyor. 5 yıl önce birlikte Meclis’e gelen tasarıyı durdurmuştuk. Fakat bu sefer Zeytin Kanunu’na aykırı olan bir yönetmelik değişikliği ile zeytinlikler madenlere açılıyor. Yönetmelik değişikliği bir an önce iptal olmazsa, zeytinliklerimiz madencilerin arka bahçesi haline gelecek. Bugün hepimizi besleyen, yüzlerce aileyi doyuran topraklar birer zehir depolama sahası olacak. Bundan sonra kahvaltıda kömür mü yiyeceğiz?”
Yönetmelik değişikliğine dava açan çok sayıda kuruluştan biri olan Doğa Derneği adına Cem Altıparmak hukuki süreci şu şekilde değerlendirdi:
“2012 yılında da zaten Zeytin Kanunu’nda yapılan değişiklik Danıştay’a taşınmıştı. Aynı amaçla çıkarılan yönetmelik değişikliğinin iptali davasında, değişikliklerin Zeytincilik Kanunu’na açıkça aykırı olduğuna, tüm tedbirler ve hatta kamu yararı kararı alınmış olsa dahi kimyevi atık, toz ve duman çıkaran tesislerin zeytinlik sahalara 3 kilometre mesafe içerisinde yapılmasının mümkün olmadığına karar vermişti. Yani Danıştay’ın elinde kendisinin verdiği bir emsal karar var zaten. O yüzden, açılan ilk dava Danıştay’a ulaşıp kayda girdiğinde, Danıştay’ın yürütmenin durdurulması kararı vermesi gerekir. Bu kararın geciktiği her gün zeytinlikler için bir tehdit oluşturuyor.”
