5G yani 5. nesil mobil telefon teknolojisinin getirdiği en önemli özellikleri iletişimde gecikmenin azalması, bağlantı sayısının artması, 4G’ye göre 10-100 kat daha hızlı olması ve çok daha az enerji tüketmesi olarak sıralayabiliriz. Bu özellikleri ile dijitalleşen ve dönüşen yeni dünyada tüm sektörleri kökten etkileyecek bir döneme giriyoruz. Zaten artık her şey akıllı hale gelip internete bağlanıyor ve hem veri üretiyor hem de veri topluyor. Akıllı cihaz (nesne) deyince de internete bağlanabilen, bilgi üreten ve paylaşabilen nesnelerden bahsediyoruz. Böylesi bir dünyayı da Nesnelerin İnterneti ( IoT- Internet of Things) diye tanımlıyoruz.
Ancak fiber optik kablolarla erişilebilen internet hızları yetersiz altyapı nedeniyle maalesef her yere ulaşamıyor. İstanbul’da bile bir çok eve henüz gelemeyen fiber optik altyapı ülkemizin daha uç noktalarına erişmesi hem pahalı hem de uzun zaman alacak bir süreç gibi görünüyor. Oysa havada radyo dalgalarıyla yapılan mobil iletişim (5G) ile ancak fiber ile sağlanabilecek hızlara erişmek mümkün. BTK tarafından en son paylaşılan bilgilere göre ülkemizde 400 bin km fiber optik kablo var oysa ideal durumda bunun 5 milyon km olması gerekiyor. Okulların ancak yarısı fiber optik kablo erişimine sahip. [1]
Nesnelerin İnterneti, Her Nesne Akıllanıyor, İnternete Bağlanıyor.
Elektrik süpürgelerinin bile akıllanıp kendi kendine bulunduğu mekânı tanıyıp, etrafı temizleyip sonra da şarj olmak üzere yerine yerleşebildiği bir dönemde bu teknolojinin eğitime katkıları da çok değerli olacaktır. Bugünlerde yoğun olarak kullandığımız Uzaktan Eğitim sistemlerine daha hızlı ve gecikmesiz (low latency) erişim, daha fazla sayıda eğitmen veya öğrenci bağlanabilmesi (connectivity) ile katkı sağlayabilir. Her geçen gün daha fazla sayıda öğrenci ve öğretmen uzaktan eğitim yapabilmek için internete bağlanıyor. Bu da çok daha fazla sayıda internet bağlantı noktası demek oluyor. 5G bağlantı sayısı açısından 4G’ye göre 100 kat daha fazla bağlantıya izin verebiliyor.
Deneyler yapılarak öğrenilen derslerde gecikmenin azalması konunun daha iyi anlaşılabilmesinin önünü açar. Böylece gecikmeden kaynaklanan kopmalar ya da yavaşlık konuya olan konsantrasyon kaybına da engel olur. Aynı lokasyondaymışçasına yapılan deneyler çok daha gerçekçi bir deneyim yaşanmasını sağlar. Fizik, kimya gibi laboratuvar gerektiren dersler çok daha verimli yapılabilir. Tıp eğitiminde bir operasyonun canlı ve gecikmesiz öğrencilere ulaşabilmesi heyecan yaratacak bir deneyim sağlayabilir.
Artırılmış Gerçeklik ve Sanal Gerçeklik Uygulamaları
Uzaktan Eğitim’i 5G ile beraber destekleyecek bir başka teknoloji ise Artırılmış/Sanal gerçeklik uygulamaları. Bu yöntemle yapılabilecek eğitimlerde kullanılan artırılmış/sanal gerçeklik gözlükleri i1le tarihi mekanlarda veya müzelerde gezmek, aynı zamanda konuyla ilgili eğitmenin rehberliğini almak öğrenmeyi çok daha kolaylaştırabilir. Harvard’da yapılan bir çalışmada öğrencilerin aktif olarak yer aldıkları eğitimlerde geleneksel eğitimlere göre daha iyi öğrendiklerini ortaya koymuş. STEAM (Science Technology Engineering Arts Mathematics) yani Bilim-Teknoloji-Mühendislik-Sanat- Matematik alanındaki eğitimlerde Artırılmış Gerçeklik uygulamalarının faydası öne çıkıyor. Oxford’da yapılan bir araştırmada elde edilen başarı sonrasında bu alanlardaki eğitim müfredatına Artırılmış Gerçeklik (AR-Augmented Reality) uygulamaları dahil edilmiş.
Exploring augmented reality for education
Yine bir başka kullanım alanı tıp eğitiminde insan vücudunun içindeymişçesine gezmek, operasyonları takip edebilmek, anatomik incelemeleri gerçekmişçesine yaşamak olacaktır.
Mix Reality For Medical Education: Augmented Reality + Virtual Reality
Hızlı indirme/ yükleme bağlantısı (download/upload)
Son dönemde eğitimde en çok kullanılan medya formatı ise video içerikleri. Bir çok eğitim videosu Youtube veya diğer mecralardan paylaşılıyor. Bu süreçte ise en çok gereken şey içerik paylaşmak için hızlı yükleme (upload) veya seyretmek için hızlı indirme(download) yapabilmek. 5G bu anlamda mevcut 4G’ye göre 10-100 kat fazla daha hızla bu işlemleri yapmaya olanak sağlıyor. Video formatındaki içerikler online derslerde de kullanılıyor. Canlı derslerde veya ders içeriğini destekleyen video formatındaki içerikleri kullanmakta bu hız önemli fayda sağlayabilecek. Ayrıca yine gecikmenin diğer nesil teknolojilere göre daha az olması da video seyretme deneyiminin daha gerçekçi olmasını sağlayacak.
Hologram ile Eğitim
Hologram teknolojisi 3 boyutlu bir nesnenin görüntüsünün kaydedilip başka gerçek bir ortamda yeniden oluşturularak görünür hale getirilmesine dayanıyor. Görüntünün 3 boyutlu olması alışılmış 2 boyutlu kamera görüntüsünden farklı olarak insan gözünde daha gerçekçi bir his algısını yaratıyor. 5G teknolojisinin yüksek hız özelliğinden faydalanarak, holografik görüntü iletişimi önümüzdeki dönemde çok daha yaygın hale gelebilecek. Kullanıcılara daha gerçek bir dünya sunabilen ve etkileşimde niteliksel bir sıçrama yaratacak olan bu yöntem büyük miktarda veriye sahip 3 boyutlu video sinyallerini iletebilecek.
5G ile birlikte bir çok uygulama alanını göreceğimiz hologram teknolojisinin önemli bir uygulama alanı da eğitim. Evinden ders veren öğretmenin sınıfta ders yapıyormuşçasına hareket etmesi, ders anlatması öğrencilerin ilgisini daha kolay derse çevirebilir. Eğitmen için de istediği yerden eğitim verebiliyor olabilmesi önemli bir konfor alanı yaratacak, pandemi veya afet benzeri durumlarda eğitmenin bir sınıf ortamına ulaşamadığında uzaktan eğitim yapabilmesine olanak sağlayacaktır.
World’s first lecture delivered via hologram
5G iletişim ağının bant genişliğinin getirdiği olanaklar ile holografik uygulama pazarında bir patlama olması bekleniyor. Holografik etkileşimli eğlence, holografik konferans ve holografik basın toplantısı gibi üst düzey uygulamalar, yavaş yavaş holografik sosyal iletişim, holografik iletişim, holografik navigasyon ve holografik ev uygulamalarını da deneyimleyeceğiz.
[1] Fatih Projesinin 10 Yıllık Karnesi Fiber İnternet Bulunan Okul Oranı % 31