Ege’de meydana gelen 6,3 şiddetindeki depremden 15 gün önce, bu yönde uyarıda bulunan Prof.Dr.Hasan Sözbilir’in başkanlığındaki Dokuz Eylül Üniversitesi Deprem Araştırma Merkezi’nin (DAUM) deprem projesi Hendek’in 350 bin TL’lik finansmanı Tübitak’tan onay aldı.
2 yıl sürmesi beklenen Hendek projesinin, İzmir’de tehlikeli fayların nereden geçtiğini ve beklenen depremin zamanlamasına ilişkin tahmin yürütülmesine olanak sağlaması hedefleniyor. Projeyle ilgili ilk kazma eylül ayında vurulacak ve kentteki en tehlikeli 5 fay hattında en az 10 hendek kazılacak.
Kazılmaya, yıkım potansiyelinin en fazla olduğu İzmir Fayı ile başlanacak. İlk aşamada Güzelbahçe’den başlayıp Pınarbaşı’na kadar uzanan 40 kilometrelik İzmir Fayı üzerinde 4 metre derinliğinde iki hendek açılacak. Depremin ne zaman olacağına dair ilk bilgilerin 2018’in ilk aylarında ortaya çıkması bekleniyor. Ardından önem sırasına göre Gülbahçe, Seferihisar, Tuzla ve Kemalpaşa faylarında hendek açılacak. Projede doktora ve master öğrencilerinin de yer aldığı 10 kişilik ekip görev yapacak.
Türkiye’de eski depremler konusunda uzmanlaşmış 10 paleosismologtan biri olan DAUM Müdürü Prof. Hasan Sözbilir, projenin imar planlarına da işlenmesi ve fay hattına inşaat yapımının önüne geçilmesini hedeflediklerini söyledi.
“Bu hat üzerine yerleştirilecek ve deprem öncesinde oluşan değişimleri algılayan cihazlar yardımıyla depremi günler öncesinden tahmin edebileceğiz. Öncelikle fayların geçiş güzergâhını harita üzerinde işaretleyip hangi noktalarda hendek açılabileceğini belirleyeceğiz. Zira, hendeğin açılacağı alan boş ve yakınında hiçbir yapının olmadığı kazılmamış bir yer olmalı. Ardından her fay hattında en az 2 hendek açacağız. Örneğin İzmir Fayı için başta Güzelbahçe ve Balçova taraflarında iki hendek düşünüyoruz. Ardından iş makineleri gelip yaklaşık 4 metre derinliğinde ve 3 metre genişliğinde hendekleri açarak bize 2 duvar oluşturacak.”
“Katmanlar arasındaki geçişleri inceleyeceğiz” diyen Prof. Sözbilir, sistemi şöyle anlattı:
“Her depremde bloklar arası malzeme taşınır. Taşmaların arasındaki süre belirlenecek. Daha kaç yıl vaktimizin olduğunu bu yöntemle hesaplayacağız. Her faya 12 radon ölçüm cihazı gömülecek, gaz değişimleri ölçülecek. Ne kadarlık gaz değişiminin ne büyüklükte depreme karşılık geldiğini belirledikten sonra değişimler sürekli izlenecek. Ancak havadan, taş ve sudan ölçümler yapan bütünleşik sensör sistemi kurulabilirse çok daha iyi sonuçlar alabiliriz.”