Avrupa Komisyonu, cep telefonu ve tablet tamir edilebilirliği için yeni kurallar getirmeyi planlıyor. Bu hafta yayınlanan kanun taslağına göre, Avrupa Birliği’nde (AB) yeni bir telefon piyasaya sürüldükten sonra, üreticinin en az beş yıl boyunca tamirci partnerlerine en az 15 bileşeni sunmalarını gerektirecek.
Böylece akıllı telefon kullanıcıları en az 5 sene, yedek pillere, arka kapaklara, ön ve arkaya bakan kameralara, ses konnektörlerine, şarj bağlantı noktalarına, mikrofonlara ve hoparlörlere, SIM ve hafıza kartı tepsilerine ve daha fazlasına garantili erişim elde edebilecek.
Financial Times‘a göre, bir akıllı telefon veya tabletin yaşam döngüsünü sadece beş yıl uzatmak, kabaca 5 milyon arabayı yoldan çıkarmaya eşdeğer olarak yorumlanıyor.
Komisyon Başkanı Ursula Von Der Leyen taslağa şunu yazdı :
“Akıllı telefonlara ve tabletlere olan talepteki hızlı artış, artan işlevsellikleriyle birleştiğinde, AB pazarında bu cihazları üretmek için gerekli olan enerji ve malzemelere yönelik talebin artmasına ve bununla birlikte bunların çevresel etkilerinin artmasına neden oldu. Ayrıca, cihazlar genellikle kullanıcılar tarafından zamanından önce değiştirilir ve kullanım ömürlerinin sonunda, yeterince yeniden kullanılmaz veya geri dönüştürülemez, bu da kaynak israfına yol açar.”
Tasarı kabul edilirse, telefonlar ve tabletler için de Avrupa’da TV’ler ve büyük ev eşyaları için halihazırda uygulanmakta olana benzer yeni bir enerji etiketini başlatacak. Etiketler, beklenen pil ömrünü gösteriyor ve su ve toza karşı koruma ile ilgili ayrıntıları içeriyor ve cihazın düşmelere ve çizilmelere karşı direncini derecelendiriyor.
Bu arada, beş yıl boyunca pil tedarik edemeyen (veya sağlamayacak) üreticiler, bunun yerine, cihazların 1.000 tam şarj döngüsünden sonra nominal kapasitenin %80’ine ulaştığını onaylayan bir dizi pil dayanıklılık testini karşılamak zorunda. Ayrıca yazılım güncellemelerinin pil ömrünü asla olumsuz etkilememesini sağlamaları gerekiyor.
Taslak teklifler, el cihazlarını daha enerji verimli ve dayanıklı, onarımı daha kolay ve yeniden kullanılabilir ve geri dönüştürülebilir hale getirmeyi amaçlarken, herkesi memnun etmiyor. Mesela çevre dostu teknoloji standartlarını, politikalarını ve yasalarını savunan uluslararası bir STK olan Standartlar Çevresel Koalisyonu (ECOS).
ECOS, Komisyonun yedek parça ve yazılım güncellemeleri sağlamak için beş yıllık zaman çizelgesinin yeterince uzun olmadığını ve esnek ekranlı teknoloji için geçerli olmadığını belirtiyor :
“Sonuç olarak, bu tür cihazlar, AB tarafından dayatılan tasarım gerekliliklerini göz ardı etmeye istekli üreticiler için norm haline gelebilir. Onarım endeksi ve yeni enerji etiketi oyunun kurallarını değiştirecek.” “Yalnızca tüm açık noktaları bağladığımızdan emin olalım – tüketiciler, el ele gitmesi gereken hem onarılabilirliği hem de güvenilirliği hak ediyor.”
Google ve Samsung gibi üreticilerin yedek parça satmak için iFixit ile ortaklık kurmasıyla “onarım hakkı” hareketi son yıllarda hız kazandı . Apple bile bu yıl self servis tamir atölyesini harekete geçti.