AB’yi veri odaklı toplumda lider yapmak için AB Konseyi, verilere adil erişim ve verilerin kullanımına ilişkin uyumlaştırılmış kurallara ilişkin yeni bir Yönetmeliği (Veri Yasası- EU DATA ACT) 27 Kasım 2023 tarihinde kabul etti.
Yönetmelik, tüm ekonomik sektörlerde AB’de üretilen verilere kimlerin erişebileceğine ve bunları kullanabileceğine ilişkin yeni kurallar belirliyor. Amaçları:
- Dijital ortamdaki aktörler arasında veriden değer tahsisinde adaleti sağlamak
- Rekabetçi bir veri pazarının teşvik edilmesi
- Veriye dayalı inovasyon için açık fırsatlar
- Verileri herkes için daha erişilebilir hale getirilmesi.
Yeni yasa aynı zamanda veri işleme hizmetleri sağlayıcıları arasındaki geçişi kolaylaştırmayı amaçlıyor, yasa dışı veri aktarımına karşı önlemler alıyor ve sektörler arasında yeniden kullanılacak veriler için birlikte çalışabilirlik standartlarının geliştirilmesini sağlıyor.
Yeni düzenleme, üye devletlerin ulusal düzeyde uygulama ve yaptırım görevlerini organize etme esnekliğini koruyor. Koordinasyon makamı, bu tür bir koordinasyon rolünün gerekli olacağı üye devletlerde, tek bir temas noktası olarak hareket edecek ve ‘veri koordinatörü’ olarak etiketlenecektir.
Yönetmelik 2023-2854 numarasıyla AB Resmî Gazetesinde 22 Aralık 2023 günü yayımlandı.
Yönetmelikte Madde 50’de önemli başlıklar aşağıdaki gibidir;
- Bu Yönetmelik, Avrupa Birliği Resmi Gazetesi’nde yayımlanmasını izleyen yirminci günde (11 Ocak 2024) yürürlüğe girer.
- 12 Eylül 2025 tarihinden itibaren geçerli olacaktır.
- Madde 3(1)’den (bağlantılı ürünler) kaynaklanan yükümlülük, 12 Eylül 2026 tarihinden sonra piyasaya arz edilen bağlantılı ürünler ve bunlarla ilgili hizmetler için geçerli olacaktır.
- Bölüm III (Birlik Hukuku Uyarınca Verileri Kullanılabilir Kılmakla Yükümlü Veri Sahiplerinin Yükümlülükleri), 12 Eylül 2025’ten sonra yürürlüğe girecek olan Birlik hukuku veya Birlik hukukuna uygun olarak kabul edilen ulusal mevzuat kapsamında verileri kullanıma sunma yükümlülükleri ile ilgili olarak uygulanacaktır.
- Bölüm IV (İşletmeler Arasında Veri Erişimi Ve Kullanımı İle İlgili Haksız Sözleşme Şartları), 12 Eylül 2025 tarihinden sonra imzalanan sözleşmeler için geçerli olacaktır.
- Bölüm IV, 12 Eylül 2027’den itibaren, 12 Eylül 2025 tarihinde veya öncesinde akdedilen sözleşmelere şu koşullar altında uygulanacaktır; (a) belirsiz süreli veya (b) 11 Ocak 2024’ten itibaren en az 10 yıl sona erecek olması.
Avrupa Birliği ülkelerinde satılacak ürün ve hizmetlerde veri ile ilgili tüm faaliyetlerin uçtan uca yasaya (yönetmeliğe) uyumlu olması gerekmektedir. Uyumlu olunmadığı takdirde üye ülkelerin Madde 40 kapsamında belirleyeceği cezalar ile karşı karşıya kalınacaktır.
Kaynak : 