Cep telefonları çağının esas devrimi 3G ile geldi. Öncesinde, ilk başta (1G) cep telefonları sadece konuşuyorduk. Sonra SMS ile mesajlaşmaya başladık (2G). Ama esas devrim cep telefonlarına veri kullanımı (3G) geldiğinde oldu.
3G dünyada ilk kez Japon NTT Docomo tarafından 1998’de kuruldu. Ticari kullanım açısından ilk kurulum ise 1 ekim 2001’de yine NTT Docomo tarafından başlatıldı.
3G telefonlar 2000’lerin başından itibaren piyasaya çıksa da, asıl iPhone 3G veya HTC Dream gibi telefonları almaya başladıkça, mobil verinin anlamı yani 3G’nin faydası anlaşıldı. Hareket halindeyken webde gezinmek, internet kullanabilmek giderek bir ihtiyaç haline geldi. Yaşamlarımızı ve iş yapış şekillerimizi değiştirdi.
3G Türkiye’ye 2009’da Geldi
2007’ye geldiğimizde dünyada 40 ülkede 190 3G operatörü bulunuyordu. Türkiye’de ise ihalesi 2008’de yapıldı ve 2009’da kullanım başladı. BTK tarafından tam ülkedeki 3G kapsama alanının büyüklüğü verilmiyor. Ama aşağıda Dünya Mobil telefon derneğinin (GSMA) aktüel (yani kullanımdaki hıza göre) haritasına (2 ocak 2023 itibariyle) bakarsanız, ülkenin büyük kısmında (özellikle doğusunda ve hatta Marmara bölgesinin de güney doğu kısımlarında) pek 3G kullanılmadığını da görebilirsiniz (4G haritası daha da az muhtemelen % 15 kapsama alanı). Bugünkü haber ABD’nin artık 3G’yi terketmekte olduğu ama Türkiye için buna daha çok var. Çünkü bu haritadan gördüğümüz diğer bir şey, Türkiye’nin belki yarısından fazlası hala 2G çağında.
ABD’de Son Operatör de 3G Networkünü Kapatıyor
Buna karşılık, ABD’deki operatörlerin artık 3G networklerini kapattığını, 3G kullanan son müşterilerinin telefonlarının veri kullanma, arama yapma ve metin gönderme özelliklerini devre dışı bırakarak bağlantılarını kestiğini görüyoruz. Verizon, bunu yapan son büyük ABD taşıyıcısıydı – AT&T 3G hizmetini şubat 2022’de, T-Mobile mart 2022’de 3G ağlarını kapatmaya başlamıştı.
Verizon daha önce ağın 2019’da çevrimdışı olacağını söyledi, ancak birbiri ardına ertelemelerle tarih yavaş yavaş 31 Aralık 2022’ye çekildi . Bu arada insanlara yeni, LTE özellikli telefonlar ve tam olarak ne olacağını açıklayan mektuplar gönderdi. Verizon, 3G cihazları olan müşterilerine aralık faturalandırma döngüsünün başlamasından önceki günden itibaren hatlarının askıya alınacağını söyledi. Ancak şubat fatura döneminden önceki güne kadar telefonları iki şey için kullanabilecekler: 911’i aramak ve Verizon müşteri hizmetlerini aramak.
3G, diğer ülkelerde birkaç yıl daha varlığını sürdürecek olsa da, ABD artık 3G kullanmayacak. Operatörlerin ağlarını devre dışı bırakmalarının bir nedeni yeni networkleri hızlandırmak. Örneğin, T-Mobile’ın yeni 5G teknolojisi, bir zamanlar 3G ağının bir parçası olan spektrumdan yararlanıyor.