ABD internet konusunda tarihi bir adım atıyor. 1 Ekim 2016 tarihinden itibaren, Amerikan Ulusal Telekomünikasyon ve Bilişim Kurumu (National Telecommunications and Information Administration – NTIA) alan adı sisteminin yönetimini kademeli olarak ICANN’a devrediyor.
Alan adları bilindiği gibi internetin en can alıcı noktası. Web sitelerini kısaca DNS denilen alan adları ile bulabiliyoruz. Ama internette web siteleri ve diğer her türlü cihaz aslında IP (Internet Protocol) numarası ile adresleniyor. DNS ise web sitelerinin bildiğimiz adresleri ile bu IP numaralarını eşleştiren sistem.
Amerika uzun süre internetin yönetimini elinde tuttu. Avrupa ve Uzak Doğu bundan fazlasıyla rahatsız oldu. Tartışmalar uzun yıllardan beri devam ediyordu. Snowden’in sızdırdığı bilgiler sonrası ABD’de geri adım başladı. 2014 yılında NTIA’ın DNS yönetimini ICANN’e devretmesi konuşulmaya başlandı. Bu devirin 2015’de olması bekleniyordu [1]. Anlaşma ancak yeni imzalanabildi [2].
Yine de elinden zor bırakacak gibi gözüküyor. Başlığımız o nedenle hala “gevşetiyor mu?” şeklinde. Çünkü bu değişim ancak 18 yılda geldi. Başkan Obama konuyu destekler gibi duruyor ama diğer başkan adayları arasında “interneti biz bulduk, neden yönetimi başkaları ile paylaşıyoruz” gibilerinden bir şeyler düşünenler ve ifade edenler var.
Gerçi bu büyük bir değişiklik anlamına da gelmiyor. NTIA, 1998 yılında ICANN ile işortağı haline gelmiş ve DNS yönetimini devretmeye başlamıştı. Ancak bu tam anlamıyla etkili hale gelememişti. ICANN çok uluslu yönetim kurulu olan özel bir şirket gibi çalışıyor. 3 merkezinden birisini 2013 yılında İstanbul’da açmıştı [3]. Ancak bu özel şirket hala Amerikan (daha özel söyleyelim Kaliforniya) kanunlarına tabi bir Amerikan şirketi durumunda.
Tabi bu değişimin uç kullanıcılara yani bireysel ya da kurumsal internet kullanıcılarına pek etkisi olmayacak. Bu daha çok politik bir gelişme. DNS için çoklu paydaş anlamına gelecek bir hareket ama bakalım neler olacak.
[1] İnternetin Yönetimini 2015’te Devralacak Olan ICANN, Endişeleri Gidermeye Çalışıyor
[2] Update on the IANA Transition (Not : Strickling ile 2013’de yaptığımız söyleşiyi burayı tıklayarak okuyabilirsiniz)
[3] ICANN Yönetim Merkezlerini 3’e Çıkarıyor, Birisi İstanbul Olacak