Son dönemin en popüler ulaşım araçları “mikromobilite” olarak tanımlanan Elektrikli Scooter’lar. Paylaşımlı e-Scooter firmaları sayıca ve hacimce büyüdükçe, kullanım da artıyor ama beraberinde trafik kazalarını da getiriyor. Ülkemizde de bir kaç üzücü olay yaşandı. Hızlı ve kuralları henüz çok belirlenmemiş olan bu araçlar, Antalya, Diyarbakır, İstanbul gibi şehirlerimizde bazı ölümlere yol açtı.
Amerika’da Atlanta şehri de benzer olaylar yaşamış ve Elektrikli scooter ve elektrikli bisikletlerin gece vakti kullanımını yasaklamış. Eyaletin valisi Keisha Lance Bottoms şöyle açıklamış :
“Atlanta sakinlerini ve ziyaretçilerini güvende tutmak için acil önlem alınması gerektiği açık. Ne yazık ki, son zamanlarda scooterlarla ilgili trajik ölümlerde bir model gördük – hepsi gün batımından sonra meydana geldi. Çeşitli mobilite seçeneklerine sahip olmak her şehir için kritik öneme sahiptir, ancak güvenlik en büyük önceliğimiz olmalıdır. Bu gece yasağı, uzun vadeli önlemler geliştirmeye devam ederken, scooter sürücüleri, sürücüler, bisikletçiler, tekerlekli sandalyeliler ve yayalar için en güvenli sokak koşullarını sağlayacaktır.”
Ancak, Nature Energy adlı bilimsel dergide geçen hafta yayınlanan bir araştırma, elektrikli scooter ve e-bisiklet gibi mikromobilite seçeneklerinin günümüzün trafiği yoğun şehirlerine ne kadar faydalı olduğunu gösterdi.
Araştırma, Elektrikli scooter ve elektrikli bisikletlerin gece vakti yasaklandığı Atlanta Şehrinde trafik ve seyahat süresinin etkilerini inceledi ve mikromobilite yasağının hemen ardından Atlanta’da akşam saatlerinde araba yolculukları için seyahat sürelerinin ortalama olarak %9,9-10.7 arasında arttığını buldu. Atlanta’da bunun anlamı ortalama bir mesafe için 2-5 fazladan dakika anlamına geliyor. Sonuçlar, insanların şehir merkezlerinde mikromobilite araçları yerine araba kullanmalarının trafiği ne kadar arttırdığını gösterdi.
“Doğal bir deneyden ve coğrafi sınırlama politikasından elde edilen verilerle, mikromobilitenin yerine araba kullanmanın etkileri” başlıklı çalışma, Atlanta’da toplanan veriler kullanılarak yapıldı. Çalışma, şehrin geceleri kullanılan mikromobilite cihazlarına getirilen ani yasağı inceledi. Yasaktan önce ve sonra trafik seviyeleri ve seyahat süreleri karşılaştırıldı.
Yasak, 9 Ağustos 2019’da gerçekleşti ve şehirdeki ortak e-bisiklet ve e-scooter’ların 21:00 ile 04:00 saatleri arasında kullanımı kısıtlandı.
Araştırmacılar, yasağın uygulanmasından önce ve sonra akşam seyahat sürelerindeki değişiklikleri ölçmek için Uber’in 25 Haziran 2019 ile 22 Eylül 2019 arasındaki yüksek çözünürlüklü verileri kullandı. Bu, geceleri paylaşılan e-bisiklet ve e-scooter kullanımı olan ve olmayan 45 günlük bir analiz oldu.
Araştırmacılar ayrıca, işe gidip gelme süreleri üzerindeki etkinin ülke genelindeki diğer şehirlerde muhtemelen daha yüksek olacağı sonucuna vardılar:
“2019’daki tahmini ABD ortalama 27.6 dakikalık işe gidiş süresine dayanarak, doğal deneyimimizden elde edilen sonuçlar, ulusal olarak seyahat süresinde %17,4’lük bir artış anlamına geliyor.”
Çalışma ayrıca, ana çalışma alanı olarak Atlanta’daki büyük spor etkinlikleri etrafındaki seyahat sürelerini de inceledi.
“Yasağın zamanlaması Major League Soccer sezonuyla aynı zamana denk geldi. Spor etkinlikleri sırasında daha yoğun seyahat modelleri göz önüne alındığında, yinelenen hareketlilik tahminlerimize kıyasla yasaklama politikasından daha büyük bir tıkanıklık etkisi bulmayı bekleyebiliriz. Bununla tutarlı olarak, futbol maç günlerinde mil başına 0.886 (se 0.169) dakikalık seyahat süresinde bir artış buluyoruz. Örneğin, şehirden ortalama 13 mil uzakta yaşayan bir banliyö sakini için yasak, futbol maçından eve dönüşte seyahat süresinde 11,9 dakikalık yani %36.5’luk önemli bir artış sağlar.”
Çalışma, bu ek sıkışıklığın ve artan seyahat süresinin ekonomik etkisini de hesapladı. Akşam işe gidip gelmek için 2 ila 5 dakikalık bir gecikme ve özel etkinlikler için 12 dakikalık bir gecikme küçük bir rahatsızlık gibi görünse de, trafikte ek sürenin maliyeti, büyük banliyö popülasyonları arasında toplandığında hızla artar.
Atlanta şehri üzerindeki ekonomik etki 4,9 milyon ABD Doları olarak hesaplandı. Çalışma, ulusal düzeyde bu etkinin 408 milyon ABD Doları ile 573 milyon ABD Doları arasında olabileceğini tahmin ediyor.
Verilerinin tamamı, paylaşılan mikromobilite kullanımının teşvik edilmesinde önemli bir rol oynayan COVID-19 salgınından önce geliyor. Bugün aynı çalışma yapılsa, tıkanıklık, seyahat süreleri ve şehirler üzerindeki ekonomik etki üzerinde daha da büyük bir etki bulabilir.