ABD senatosu tarafından dün yayınlandığını belirttiğimiz [1] 449 sayfalık “Dijital Pazarlarda Rekabet Soruşturması” başlıklı raporda[2], Amerikalı milletvekillerinin Google, Amazon, Facebook ve Apple’ın (GAFA) daha sıkı bir şekilde düzenlenmesi ve potansiyel olarak parçalanması gerektiği kaydediliyor[3].
Amerikalı milletvekilleri, bu firmaların demiryolu, petrol tröstlerinin görüldüğü 1900’lerin başındaki durum gibi davrandıklarını söylüyor.
Rapor[2], dört şirketin her birinin “temel bir dağıtım kanalı üzerinde adeta hakem olarak hizmet ettiğini” ve ABD ekonomisinde “kazananları veya kaybedenleri seçebileceğini” yazıyor. Facebook’un popüler sosyal medya uygulamaları koleksiyonunu, Google’ın aramadaki hakimiyetini, Amazon’un perakende pazarını kontrolünü ve Apple’ın iOS App Store üzerindeki yetkisini işaret eden rapor, bu şirketlerin daha sıkı bir şekilde düzenlenmesi veya belki de bölünmesi gerektiğini kaydediyor. Ayrıca, düzenleyicilerin teknoloji şirketlerinin gelecekteki satın almalarına yönelik olarak daha hassas incelemeler yapılması gerektiği not ediliyor.
Temmuz sonunda 4 CEO ABD senatosunun karşısına çıkmıştı [4]. Ancak “Dağ Fare Doğurdu” diye yorumlanan bu soruşturmaya yönelik olarak milletvekilleri şimdi, CEO’ların kaçamak davrandığını, istenen belgeleri temin etmede yavaş davranıldığını ve işbirliğine yanaşmadıklarını söylüyor.
Rapor, şirketlerin nasıl ayrılması gerektiğini yazmıyor. Ama şirketlerin ilişkili pazarlarda faaliyet göstermesini önlemek için yeni yasaların çıkarılması gerektiğini belirtiyor. Milletvekilleri, rekabete aykırı davranış örnekleri olarak Google’ın arama motorundaki ve Amazon pazarındaki listelemeleri göstererek, şirketlerin kendi ürünlerine kontrol ettikleri platformlarda avantaj sağlamalarını yasaklamak için yeni yasaların çıkarılması gerektiğini söyledi. Raporda şunlar yazıyor :
“Bu firmaların çok fazla gücü var ve bu gücün dizginlenmesi ve uygun gözetim ve uygulamaya tabi olması gerekiyor. Ekonomimiz ve demokrasimiz tehlikede.”
Ancak bu sonuçlara Cumhuriyetçilerin katılmadığı da belirtiliyor. Cumhuriyetçilerle Demokratlar bu firmaların düzenlenmesi gerektiğini düşünüyorlar ama farklı yönlerden bakıyorlar [1].
[1] Big Tech’in Gücü Nasıl Dengelenecek? ABD’de Demokratlarla, Cumhuriyetçiler Farklı Bakıyor
[3] Competition in Digital Markets
[4] Teknoloji CEO’ları Amerikan Kongresinde Rekabet Konusunda İfade Verdiler