Teknolojideki gelişmeler son derece heyecan verici ve başdöndürücü iken bir yandan da “hype” olarak adlandırılan abartılı ve hatta aldatıcı teknolojik şehir efsaneleri gündemi dolduruyor. Atilla İlhan’ın “ne kadınlar sevdim zaten yoktular” dizelerinde olduğu gibi, aslında olmadıkları, olamayacakları ancak bilmemkaç sene sonra farkediliyor. Bazen de farkedilemiyor.
Alın işte Google Glass hikayesi ya da 5G. Bugün olan 5G acaba 2015’de yola çıkılan 5G’nin hedeflerine (latency, kullanıcı sayısı vs) ulaştı mı? Ulaşmamışken 6G nesi oluyor?
Böylesine bir başka abartı ve “Hype” ise Facebook’un geçen yıl duyurduğu Metaverse. Gün geçmiyor ki elimize Metaverse’de açılan bir banka şubesi, yapılan defile, yer alan bir firma basın bülteni ulaşmasın. Zaten püf noktası burada. Bu Hype’ların bir karakteristiği bu; PR’cılar için kurtarıcı olmak. Arka planda gala masasına ya da danışmanlık adı altında ödenen paralarla alınan ödüller, en iyi işyeri ödülleri ve hemen arkasından takip eden “dünyanın en prestijli” diye başlayan basın bültenleri.
Mateverse ve Çeşitlerine Giren Sayısı, Ancak Bir Kaç Yüz
Dediğimiz gibi ülkemiz de dahil, dünyada bir metaverse çılgınlığıdır gidiyor ama aslında ortada pek bir şey yok. Sadece bir proje ve bu projenin gerçekleşmesi için yatırılan milyar $ paralar var. Bakıyorsunuz, Meta (Facebook) yatırımcısı Zuckerberg’e açık mektup yayınlıyor ve “Bilinmeyene bir geleceğe tahmini 100 milyar $’lık yatırım. Silikon Vadisi standartlarında bile ürkütücü” diyor. Arkasından Meta çalışanlarının “Metaverse bizim yavaş ölümümüz olacak” dediğini okuyoruz.
Ama Metaverse’e giren ve orada kalan kaç kişi var? Bunu bilemiyoruz. Fakat, Avrupa Birliği gençlere yönelik olarak 407.000 dolar harcadığı ve 24 saat süren bir metaverse partiye ev sahipliği yaptı, ancak yalnızca bir avuç insan geldiği raporlandı.
Bu rakamı AB’nin kendi etkinliğini iyi duyuramaması vs ile ilgili sanıyorsanız, belirtelim; Metaverse’deki ve diğerlerindeki sayıların bu düzeylerde olduğuna dair başka bilgiler de var. Dapp Radar firmasının araştırmasına bakarsanız, Metaverse’e dünya çapında, günde sadece 38 kişi giriyor. Decentraland’da şimdiye kadarki en yüksek günlük “aktif kullanıcı” sayısı 675. The Sandbox için bu sayı yaklaşık 4.503. Yani milyar $’lık yatırımlara karşın aradan geçen 1 yılın sonunda Metaverse’deki sayılar sadece bir kaç yüzlerde.
AB 400 bin $ Harcadı, Sadece 5 Kişi Geldi
Geçen haftaki etkinlik, AB’nin “Global Gateway” stratejisini başlatmak için “müzik ve eğlence” sunan bir “plaj partisi” olarak lanse edildi. “Global Gateway” stratejisi, Çin’in etkisine karşı koymak amacıyla dünyanın salgından sonra toparlanmasına yardımcı olmak için 2027 yılına kadar 300 milyar Euro’luk yatırım toplamayı hedefliyor.
AB yetkililerinin bu parti ile siyasetle fazla ilgili olmayan, TikTok ve Instagram kullanan gençlere ulaşmayı hedeflemiş.
Partiye katılan bir gazeteci, içeride kendisi dışında sadece 5 kişi olduğunu belirtti.Diğer parti müdavimleriyle “şaşkın sohbetleri” anlatan gazeteci, tarihin yanlış olup olmadığını sorgulamış. Diğer katılımcılar kısa sürede pes ederek gazeteciyi, reklamı yapılan başlangıcından bir saatten daha kısa bir süre sonra galadaki tek kişi olarak bırakmış.
Metaverse partisini gördükten sonra, bir AB diplomatı The Times of London’a (etkinliğin gençleri Çin etkisinden kurtarmak için yapıldığından hareketle) :
“Pekin kahkahalardan ölüyor olmalı. Ciddi bir proje olmasaydı ve tamamını ödememiş olsaydık bize de komik gelebilirdi.”
Metaverse ; iPhone’un yeni kişisel gizlilik kuralları yüzünden reklam gelirleri düşen ve şirketin tepe taklak gideceğini gören Zuckerberg’in kendine ait bir reklam platformu yaratmaya çalıştığı bir proje – bir can simidi. Bir yandan da 2014’de satın aldığı AR/VR gözlükleri için bir gelir şansı. O şirket beklenen potansiyeli yaratamamıştı.
Ama Facebook metaverse işinde neredeyse 30 milyar $ kaybederken, şirketin hisse senetleri 1 yılda % 70 düşerken, Metaverse olayından yararlanan sadece halkla ilişkiler (PR) ajansları oldu. Ne de olsa “ne olduğu tam anlaşılamayan ama galiba muhteşem teknoloji olması gereken” bir şeyden bahsediliyor. Gerçekte ne olup bittiğini anlayan kişi sayısı çok az. Aynen Theranos olayı gibi.
Sonuç mu? 3-5 yıl sonra konuşuruz!!!
