Avrupa Birliği’nin geçen yaz yayınladığı Dijital Hizmetler Yasası (DSA) cuma günü yürürlüğe girdi. DSA’nın genel amacı online ortamların daha güvenli olmasını sağlamak ve platformları suç içeren içeriklerden sorumlu tutmak. Yani ABD’de hala tartışılan kısım 230’e eşdeeğer bir durum söz konusu. AB’nin manipülatif uygulamaları ve zararlı içeriği engelleme amaçlı düzenlemesi şimdiden çok tepki topladı.
AB bu düzenlemeyi aylık kullanıcısı 45 milyonun üstündeki platformlara uygulayacak. İlk başlangıçta buna uyan 19 platform tespit edildi. Zaman içinde bu liste güncellenebilecek. Listede (harf sırasıyla) şu uygulamalar var;
- AliExpress
- Amazon Mağazası
- Apple Uygulama Mağazası
- Bing Arama Motoru
- Booking.com
- Google Oyun
- Google Haritalar
- Google Alışveriş
- Google Arama Motoru
- Snapchat
- Tiktok
- Vikipedi
- Youtube
- Zalando
Mevzuat neler getiriyor?
Büyük ve küçük operatörler için geçerli olan kurallar kademeli ; en zorlu yükümlülükler “çok büyük çevrimiçi platformlar” olarak tanımlanan 17 şirket ve 2 “çok büyük çevrimiçi arama motoru” ;Google ve Bing için geçerli. Uymayanları ise yüzmilyonlarca €’luk cezalar ya da AB çapında yaptırımlarla karşılaşacak.
DSA temelde 5 konu etrafında dönüyor.
1. Yasadışı ürünler
Platformlar yasa dışı ürün ve hizmetlerin satışıyla mücadele etmekle yükümlü olacak.
2. Yasadışı içerik
Yasa dışı içeriğin engellenmesi ama ifade özgürlüğü ve veri koruma da dahil olmak üzere Avrupa çapında yasalarca tanınan temel hakların güvence altına alınmasını sağlamak için yeni önlemler tasarlandı.
3. Çocukların korunması
Çocuğunun gördüğü her şeyi denetleyemeyen ebeveynlere yardımcı olmak amaçlı kurallar var. Platformların, kişisel verileri veya çerezleri temel alan reklamlarla çocukları hedeflemesi yasaklanacak.
Büyük sosyal medya şirketlerinin sistemlerini “küçüklerin yüksek düzeyde mahremiyetini, güvenliğini ve emniyetini” sağlayacak şekilde yeniden tasarlamaları ve bunu Avrupa Komisyonu’na kanıtlamaları gerekecek.
Platformların ayrıca çocuklara yönelik riskleri azaltmak için içerik “öneri sistemlerini” yeniden tasarlamaları gerekecek.
Ayrıca çocukların ruh sağlığı üzerindeki olumsuz etkilere ilişkin bir risk değerlendirmesi yapmaları ve bunu ağustos ayında komisyona sunmaları gerekecek.
4. Irk ve cinsiyet çeşitliliği
Sosyal medya şirketleri, reklamlarla kullanıcıları hedeflemek için ırk, cinsiyet ve din gibi hassas kişisel verileri kullanamayacak.
5. “Koyu desenlerin” yasaklanması
Alışveriş yapanlar için bu, kullanıcıları ihtiyaç duymadıkları veya istemedikleri şeyleri satın almaya yönlendirmek için kullanılan günlük arayüzlere karşı korumadır.
Komisyon ve ulusal tüketici otoriteleri tarafından bu yıl 399 çevrimiçi mağaza üzerinde yapılan denetimde, bu mağazaların %40’ının “tüketicilerin zayıf noktalarından yararlanmak veya onları kandırmak için manipülatif uygulamalara” bel bağladığı ortaya çıktı.
AB adalet komiseri, 42 sitenin satın alma için sahte son tarihler içeren sahte geri sayım sayaçları kullandığını, 70 sitenin teslimat maliyetleri veya daha ucuz bir seçeneğin bulunup bulunmadığı gibi önemli bilgileri “gizlediğini” açıkladı.
Denetim, 23 sitenin “tüketicileri bir aboneliğe girmeye yönlendirmek” amacıyla bilgi gizlediğini ortaya çıkardı.
Yeni kurallara göre bunların kullanılmaması gerekiyor.
Tüketiciler Güçlendiriliyor
Tüketiciler ihlalleri bildirebilecek ve değişiklik bekleyebilecek.
Ayrıca teknoloji şirketlerinin kendi hizmetlerini diğerlerinden daha iyi sıralaması yasaklanacak ve önceden yüklenmiş yazılım ve uygulamaların kaldırılmasını zorlaştırmaya son vermeleri gerekecek.