Söyleşinin ilk bölümünü Acarer : Mevcut Uygulamaları MVNO Değil, GSM Firmalarının Pazarlama Faaliyeti İçinde Değerlendiriyoruz – 1 başlığı altında okuyabilirsiniz.
Kaldığımız yerden devam ediyoruz :
turk-internet.com : Türkiye’de MVNO işletmecileri kimlerdir?
Dr.Tayfun Acarer : Şu ana kadar ülkemizde etkin biçimde ticari olarak faaliyete başlamış bir sanal mobil şebeke hizmeti veren işletmeci bulunmamaktadır. Belki data ve/veya SMS tarafında bazı firmalar tarafından hizmet sunulmuş olabilir ancak bu rakamların da kayda değer olduğunu sanmıyorum.
turk-internet.com : MVNO lisansını alıp yatırımlarını gerçekleştirmiş bir işletmecinin, fiili olarak da MVNO olabilmesi için, ana işletmeciye arabağlantı yükümlülüğü getirilmesi ve bu yükümlülüğün fiiliyatta uygulandığından emin olunuyor olması gerekli midir? Bu arabağlantı tesis edilmediği durumda MNO (Mobile Network operator, Türkçe’si Mobil Ağ İşletmecisi, yani ülkemizde Turkcell, Vodafone ve Avea) üzerinden MVNO yani “Sanal MNO” olunması mümkün müdür? Böylesi bir arabağlantının hangi teknik, ticari ve hukuki şartlarla gerçekleştirileceğini BTK netleştirmiş midir ve uygulandığından emin olmuş mudur?
Dr.Tayfun Acarer : Aralık 2009 tarihinde alınan Kurul Kararı ile; Turkcell’in mobil şebekelere erişim ve çağrı başlatma piyasasında Etkin Piyasa Gücüne sahip işletmeci olarak belirlenmesine ve erişim/arabağlantı sağlama yükümlülüğüne tabi olmasına karar verilmiştir. Bu çerçevede Turkcell, Sabit Mobil Şebeke Hizmeti İşletmecilerinin erişim/arabağlantı taleplerini ilgili mevzuat kapsamında karşılamakla yükümlü hale gelmiştir.
Diğer taraftan ilgili mevzuata göre işletmecilerin erişim hüküm ve koşullarını ilgili mevzuata ve Kurum düzenlemelerine aykırı olmamak şartı ile kendi aralarında müzakere ederek serbestçe belirleyecekleri hüküm altına alınmıştır. Bununla birlikte Kurumumuz, taraflar arasında erişim talebinden itibaren azami iki ay içerisinde anlaşma tesis edilememesi halinde taraflardan herhangi birinin başvurusu üzerine, belirleyeceği esaslar çerçevesinde taraflar arasında uzlaştırma prosedürü işletmeye ve kamu menfaati açısından gerekli gördüğü diğer tedbirleri almaya yetkili kılınmıştır.
turk-internet.com : MVNO yetkilendirmesi almış, yıllardır ilgili lisanslar altında Telefon ve Internet servisi sunan ve MVNO konusunda da hazırlıklarını tamamlamış MVNO’larla mevcut MNO’ların şu ana kadar ki görüşmelerinden beklenen ilerleme görülmüş müdür? Bu konuda MVNO’lar BTK’dan yardım çağrısında bulunmuş mudur? Bu yardım çağrısı konusunda BTK hangi hamleleri atmıştır?
Dr.Tayfun Acarer : MVNO yetkilendirmesi kapsamında ağırlayan işletmeci ile arabağlantı sağlanmasını müteakip hizmet sunumuna başlamak isteyen, ancak taraflar arasında devam eden müzakerelerden sonuç alınamamasına bağlı olarak uzlaştırma prosedürü işletilmesi talebiyle konuyu Kurumumuz gündemine bir işletmeci taşımış bulunmaktadır. Konuya ilişkin olarak yürütülen çalışmalar neticesinde Eylül 2010 tarihinde alınan ve ses, görüntülü çağrılar ve SMS başlatma ücretlerinin de belirlendiği Kurul Kararı ile uzlaştırma sürecine yönelik nihai karar alınarak süreç sonuçlandırılmıştır.
turk-internet.com : 10’larca firma MVNO lisansı sahibi oldugu halde bu firmalar neden henüz MVNO olarak faaliyet gösteremiyorlar?
Dr.Tayfun Acarer : MVNO işletmecileri ve MVNO adayları ile GSM işletmecilerinin, birbirleri ile doğru iş modelleri üzerinde müzakere etmeleri gerekir. Eğer MVNO işletmecileri kazan-kazandır ilkesi çerçevesinde GSM işletmecilerine de para kazandırabilecekleri yönünde GSM işletmecilerini ikna edebilirlerse zannediyorum ki bir süre sonra GSM işletmecilerinin bu konudaki dirençleri de kendiliğinden kırılacaktır. Benzer şekilde GSM işletmecilerinin, MVNO hizmetinin kendilerinin ulaşmakta zorluk yaşadıkları tüketici gruplarına ulaşmak için kullanılabilecek bir enstrüman olduğunu görmeleri gerekir.
Mobil numara taşınabilirliği sonrası özellikle gündeme gelen ve GSM işletmecilerinin uygulamaya soktukları “her yöne tarifeler” ile kar marjları önemli oranda düşmüş olduğundan fiyata dayalı rekabetten faydalanmak isteyecek MVNO’ların bu anlamda işlerinin daha zor olduğu görülmektedir.
Halbuki, MVNO hizmetini sadece fiyata dayalı rekabet bağlamında değerlendirmemek gerek. Avrupa örneklerine bakıldığında; medya/eğlence alanında uzmanlaşmış, işadamlarına veya ülkedeki göçmenlere odaklanmış ya da sadece Machine to machine (M2M) alanında hizmet veren MVNO’lar olduğu görülmektedir. MVNO hizmetini sadece ucuza hizmet veren işletmeciler olarak görmek yanlış olacaktır.
Ayrıca, bizden yetkilendirme alan işletmecilerin büyük bir bölümünün bırakın MVNO hizmeti sunmayı sadece toplu-SMS işini hukuki çerçeveye oturtabilmek maksadıyla bu yetkilendirmeye talip olduklarını görüyoruz. Hâlbuki toplu-SMS hizmeti için illaki bir yetkilendirme almak gerekmediği gibi MVNO hizmeti altında toplu-SMS işinin yapılmasının vergilendirme konusunda sakıncaları hususunda işletmecileri şifahi olarak bilgilendiriyoruz.
Özetlemek gerekirse; MVNO işletmecilerinin ticari olarak faaliyete başlayabilmelerinin; ülkemizdeki GSM ve MVNO işletmecilerinin doğru iş modelleri üzerinde müzakere etmeleri ve pazarda dinamiklerin rayına oturmasıyla alakalı olduğunu düşünmekteyim.
Söyleşinin son bölümünü burayı tıklayarak okuyabilirsiniz.