Türk Telekom’un ses ve data taşıyan networkünün akşam 6 civarında çöktüğü görüldü. Ülkemizin ana networkü olan bu network üzerinden hizmet veren İnternet firmaları müşterilerinden gelen şikayetlere muhatap olurken, konuşmak için telefonlarına davrananlar da, bir süre aradıkları kişilerin telefon hatları ile sorun yaşadılar.
Konuyla ilgili olarak Türk Telekom henüz açıklama yapmadı. Bu da tepkilerin sosyal medyada azalmadan sürmesine neden oluyor. Kullanıcıların tahminlerine göre kesintinin 20 dakika kadar sürdüğü belirtiliyor.
Biz de Türk Telekom halkla ilişkilerine ulaşmaya çalıştık ama telefonlarına cevap vermediler.
Yeni bir Sistem mi Devreye Alındı?
Olayın mesai dışında, bankaları vs kapalı olduğu akşam saatlerinde meydana gelmesi nedeniyle “yine bir yeni işlem ya da bakım sırasında sorun mu oldu?” sorusu akla geldi. Türk Telekom 2004’de yurtdışı hatlarının arttırılması sırasında yapılan hata sonucu dünya çapında soruna neden olmuş[1], 2012’de ise önce RedHack’in üstlendiği[2] ama sonra Phorm’un sisteme eklenmesi sırasında meydana geldiği anlaşılan bir kesinti yaşanmıştı[3].
Türk Telekom’dan cevap alamadığımız için, “bu seferki kesinti için de böyle yeni devreye alınan bir şey mi var?”, “Varsa bu şey nedir?” diye bazı uzman kişilere sorduğumuzda; ilginç bir cevapla karşılaştık. BTK’nın kısa süre önce bir karar yayınladığını[4], ancak bu kararı hızlı bir şekilde yayından aldığını belirten teknik kişiler, bu kararın ABD’deki NSA benzeri bir yapılanmayla ilgili olduğuna ve Türkiye’de yapılan her bir telefon görüşmesinin, her bir mailin ya da gidilen her bir sitenin sunuculara kayıt edileceği bir sisteme gidildiği uyarısında bulunuyorlar.
Anayasaya göre; suç işlenmesi olası durumlarda, mahkemeden alınacak bir karar yoluyla telefon dinleme yapılabiliyor. Ancak uzmanların uyardığı sistem, mahkeme kararı olmaksızın ve de her bir kişiyi dinlemek ve daha da ilginci sunuculara kayıt etmeyi planlıyormuş. Uzmanlar Türk Telekom’da bu tür bir sistemin kurulması ile ilgili bir durum olabileceği, eğer böyle değilse zaten daha önce kurulmuş olabileceğini belirtiyorlar.
Diğer yandan daha önce yayınlamış olduğumuz “Gmail Güvenli mi, Değil mi?”[5] yazımıza bir ekleme geldi. Yazının en altında okuyabileceğiniz bu güncellemeye göre, “Gmail şifreli yani güvenli bile olsa”, ISS bazında bir yönlendirme ile Gmail’e yazılanların görülebileceği uyarısında bulunuluyor. Son 1-2 ayda internetin yavaşlamış olduğuna dikkat çekiliyor ve tek bir networkün olduğu durumlarda, özellikle hükümetlerin bu tür bir kontrolü yapmalarının mümkün olduğuna işaret ediliyor.
22.05 İtibariye Güncelleme : Türk Telekom Açıklama Gönderdi
Açıklamayı aynen yayınlıyoruz;
Değerli Basın Mensubu,
Türk Telekom’un, şebeke üzerinde ağ trafiğini yöneten omurga yönlendirme sistemlerinin bir kısmında 20 Ağustos 2013 Salı günü yaşanan anlık bir kesinti nedeniyle bazı sistemlerin yeniden başlatılması gerekmiştir.
İnternet erişimi ve VPN bağlantılarının etkilenmesine neden olan bu işlem sonucunda, 18:18-18:24 saatleri arasında, yaklaşık 6 dakikalık kısmi bir kesinti yaşanmıştır.
Teknik sorun, ilgili birimlerimizin hızlı müdahalesi ile en kısa zamanda çözülmüştür. Yaşanan aksaklıktan dolayı özür diler, Türk Telekom altyapısının yurt çapında sorunsuz olarak hizmet vermeye devam ettiğini bilgilerinize sunarız.
Saygılarımızla,
Türk Telekomünikasyon A.Ş.
Dipnotlar
[1] Sorun Yurtdışı Hat İlavesi Sırasında Meydana Geldi
[2] RedHack TTnet’in 2 Saatlik Kesintisini Üstlendi
[3] Türk Telekom Nisan 2012 İnternet Kesintisi Nedeniyle 590 Bin TL Ceza Aldı
[4] BTK’nın ilgili kararı şu şekilde;
BİLGİ TEKNOLOJİLERİ VE İLETİŞİM KURULU KARARI
Karar Tarihi : 18.07.2013
Karar No : 2013/DK-TİB/401
Gündem Konusu : STH İşletmecilerinin Trafikleri.
KARAR :Telekomünikasyon İletişim Başkanlığının hazırladığı takrir ve ekleri incelenmiştir.
5809 sayılı Elektronik Haberleşme Kanunu’nun 4’üncü maddesinin birinci fıkrasının (h) bendine, 6’ncı maddesinin birinci fıkrasının (s) ve (ş) bentlerine, 12’nci maddesinin beşinci fıkrasına, Elektronik Haberleşme Sektörüne İlişkin Yetkilendirme Yönetmeliğinin 19’uncu maddesinin birinci fıkrasının (a), (p), (u) ile (ü) bendlerine, Telekomünikasyon Kurumu Tarafından İşletmecilere Uygulanacak İdari Para Cezaları İle Diğer Müeyyide ve Tedbirler Hakkında Yönetmelik’in 6’ncı, 12’nci ve 19’uncu maddelerine ve 22/08/2012 tarihli ve 2012/DK-59/406 sayılı Kurul Kararına istinaden; Telekomünikasyon İletişim Başkanlığının 5397 sayılı Kanun kapsamında hizmet verdiği ilgili Kolluk ve Güvenlik Birimleri tarafından uzun süredir ısrarla talep edilen STH işletmecilerine ait tüm yurtdışı giriş ve çıkış trafiklerinin yönlendirilmesi ve takip altına alınmasının önemi, son yaşanan Hatay’ın Reyhanlı ilçesindeki patlamayla da tekrar gündeme gelmiş, STH işletmecileri üzerinden geçen trafiğin alınamamasından dolayı istihbarat zafiyetlerinin yaşanmaması için gerekli önlemlerin derhal alınması Telekomünikasyon İletişim Başkanlığından talep edilmiş olup, bu kapsamda ilgili taleplerin karşılanması amacıyla;
1) Sabit Telefon Hizmeti işletmecileri tarafından ilgili mevzuat uyarınca Telekomünikasyon İletişim Başkanlığı’nın faaliyetleri gereği; her bir STH işletmecisinin tüm POP noktalarına ait trafiğini Başkanlık Ankara lokasyonuna IP(Internet Protocol) protokolü üzerinden noktadan noktaya özel hatlar ile teslim etmesi,
2) Mevcut STH işletmecileri tarafından, ilgili mevzuat uyarınca Telekomünikasyon İletişim Başkanlığı’nın faaliyetleri gereği kurulması gereken altyapıların kurulması ile tüm trafiğin, Kurul tarafından belirlenen lokasyonlara IP(Internet Protocol) protokolü üzerinden noktadan noktaya özel hatlar ile teslim edilmesi işleminin işbu Kurul Kararı tarihinden itibaren Başkanlıkça belirlenen süre içerisinde gerçekleştirilmesi,
3) Mevcut STH işletmecileri tarafından, ilgili mevzuat uyarınca Telekomünikasyon İletişim Başkanlığı’nın faaliyetleri gereği kurulması gereken altyapılar ile trafiğin Kurul tarafından belirlenen lokasyonlara IP(Internet Protocol) protokolü üzerinden noktadan noktaya özel hatlar ile teslim edilmemesi halinde idari para cezası uygulanacağı, buna rağmen gerekli altyapıyı kurmayanların yetkilendirmelerinin iptal edileceği yönünde işletmecilerinin bilgilendirilmesi,
4) Bahse konu 22/08/2012 tarihli ve 2012/DK-59/406 sayılı Kurul Kararı’nın üçüncü maddesi (j) bendinin “Yetkilendirilmiş her işletmeci sistemleri nerede olursa olsun, 5397 ve 5651 sayılı Kanunlar ve diğer kanunlarda getirilen düzenlemeler ile ilgili taleplerin karşılanması için gerekli olan her türlü işlem için gerekli olan donanım, sunucu, ağ, güvenlik cihazları vb. sistem bileşenlerinin işletmeci tarafından temin edilmesi ve gerekli hat/hatları başka bir işletmeciyle ortak kullanabilmesi” şeklinde değiştirilmesi,
5) STH işletmecilerine gönderilen Kurum yazılarının, işletmeci tarafından Kuruma bildirilen resmi adrese ulaşmaması halinin devamı durumunda yetkilendirmelerinin iptaline ilişkin Yetkilendirme Dairesi Başkanlığı koordinatörlüğünde bir düzenleme çalışmasının yürütülmesi, hususlarına karar verilmiştir.