Amazon, Avrupa Birliği (AB) Komisyonu tarafından sürdürülen, verilerin kullanımı ve satıcılara eşit davranılmasını içeren rekabet soruşturmalarında anlaşma yaptı. Anlaşma, uzun zamandır süren toplam 866 milyar dolarlık iki soruşturmayı sona erdiriyor ve bu yıl içinde DMA (Dijital pazar yasası) çıkaran Avrupa’nın Büyük Teknolojiyi dizginleme çabaları için bir zaferi temsil ediyor.
AB Komisyonu, Amazon’a karşı yürütülen rekabet soruşturmalarının firmanın yasal olarak bağlayıcı taahhütlerde bulunmasıyla birlikte kapatıldığını açıkladı.
Amazon, AB düzenleyicileriyle, kamuya açık olmayan verileri kullanmasının rakiplerine zarar verdiğine dair endişeleri giderecek bir anlaşma imzaladı ve pazardaki satıcıların oyun alanını eşitlemek için yeni önlemler duyurdu.
AB, 2020 yılında, Amazon firmasını platformundaki bağımsız satıcılara ait hassas verileri kendi perakende satışlarına fayda sağlayacak biçimde kullanmakla suçlamıştı.
Bugün duyurulan anlaşma ile ABD’li teknoloji devi, tüm satıcılara eşit davranacak ve
platformunda bulunan, “şimdi al ve sepete ekle” butonu olarak bilinen (Buy Box) seçeneğinde bütün satıcılara eşit davranmayı ve ikinci bir teklifin de bu alanda gösterilmesi taahhütlerinde bulundu. Amazon’un satıcılara kendi hizmetleri yerine diğer teslimat firmalarını seçme izni vereceği de kaydedildi.
Açıklamada, verilerin kullanımı konusundaki endişelere yönelik Amazon’un kendi pazarındaki bağımsız satıcıların faaliyetleriyle ilgili veya bunlardan üretilen kapalı verileri kullanmamayı taahhüt ettiği belirtildi.
Anlaşma, Amazon’un uzun süredir devam eden iş uygulamalarının çoğunu değiştirecek. Amazon Prime üyelik planını kullanan satıcılar, artık herhangi bir lojistik şirketini seçebilecek ve Amazon’un lojistik hizmetlerini kullanmak zorunda olmayacak.
Bu taahhütler yasal olarak bağlayıcıdır, beş ila yedi yıl süreyle yürürlükte kalacaktır ve yaklaşık üç yıllık soruşturmanın ardından AB yetkilileriyle üzerinde anlaşmaya varılmıştır.
Taahhütleri İhlal Ederse
Amazon taahhütleri ihlal ederse komisyon, rekabet kurallarının ihlal edildiğini tespit etmek zorunda kalmadan bu cezayı uygulayabilir. Alternatif olarak, düzenleyiciler her gün uyumsuzluk için Amazon’un günlük cirosunun yüzde 5’i kadar periyodik bir ceza ödemesi uygulayabilir.
Kasım ayında yürürlüğe giren Dijital Piyasalar Yasası uyarınca mevzuat, büyük platformların verilere eşit muamele etmesini şart koşuyor. Bir şirketin kendi çevrimiçi pazarında rakiplerinin üzerinde aramalarda ürünlerine öncelik vermesi gibi durumları yasaklıyor.
Amazon, bu önlemler ve anlaşma sayesinde, AB yasalarını ihlal etmekle ilgili resmi suçlamalardan ve küresel gelirlerin yüzde 10’una varan potansiyel bir para cezasından kurtuldu.
AB ülkelerinde faaliyet gösteren şirketlerin sektörlerinde rekabete aykırı bir durum olup olmadığını denetleme yetkisi AB Komisyonu’nda bulunuyor. Komisyon, söz konusu soruşturmalarda rekabete aykırı bir durum olup olmadığını değerlendiriyor. Rekabete zarar verecek durumların tespit edilmesi halinde AB Komisyonu, bu duruma son veriyor ve şirketlere yüksek para cezaları uyguluyor.
