Amazon’un artık Avrupa Birliği’nde sunduğu reklamlarla ilgili ayrıntıları bir halk kütüphanesi aracılığıyla paylaşması gerekiyor. Kararın detayını anlatmadan önce, AB’deki bu konuyla ilgili arka planı aktaralım.
İnternet devleri büyüdü büyüdü, herşeyi yutar hale geldiler. Şimdi bu durumu tersine çevirmeye çalışan dünya hükümetleri var. Avustralya, Güney Kore hatta ABD. Ama en kapsamlı çalışma Avrupa Birliği’nden geldi.
AB, 2022 temmuzunda Dijital servisler (DSA) ve Dijital pazarlar (DMA) için 12 farklı kanun yayınladı. Bu kanunların en önemli özelliği çok büyük firmaları “Gate Keeper” olarak tanımlaması.
Çok büyük Platformlar (VLOP) ve Çok Büyük Arama Motorları (VLOSE) olarak tanımladığı bu firmalara bazı zorunluluklar ve kısıtlamalar getiriyor. Bu yolla da, sektörlerde yeni firmaların çıkabilmesini ya da var olan firmaların yaşamaya devam edebilmesini, kısaca rekabeti sağlamaya çalışıyor.
DSA ve DMA kapsamında, nisan 2023’de Gate Keeper ilan edilen 19 firmanın uyması gereken koşullar açıklandı.
İşte bu haberin konusu olan Amazon’un DSA kapsamına alınması ile ilgili itiraz da ağustos 2023’de dava haline geldi. Amazon, DSA’daki reklam şeffaflığı kuralına uyma zorunluluğuna itiraz etmişti. Bu kapsamda AB Adalet Divanı, sorun çözülene kadar reklam kitaplığını geçici olarak durdurmuştu.
Bu hafta ECJ, Amazon’un reklam şeffaflığı hükmüne uyma zorunluluğunu geçici olarak askıya alma kararını bozdu. Mahkeme, Amazon’un artık bir reklam kütüphanesi yayınlamaya bağlı kalması gerektiğine karar verdi. Mahkeme, Amazon’un uyumluluk konusundaki endişelerini kabul ederken, AB yasa koyucularının yasayı geçirirken niyetlerini desteklemenin önemini vurguladı. Uyumluluğun geciktirilmesi, DSA’nın hedeflerini muhtemelen birkaç yıl boyunca baltalayabilir.
ECJ Açıklaması
Amazon reklam kitaplığının oluşturulması, pazarlamacılara perakende devinin kampanyalardan nasıl kazanç sağladığına ve nasıl vitrine çıktığına dair değerli bilgiler sunacak. Bu, platformda daha iyi performans elde etmek için reklamlarını daha etkili bir şekilde optimize etmelerine olanak tanıyacak.
Adalet Divanı (ECJ) Avrupa Komisyonunun büyük platformların DSA uyumluluğunu denetlerken, tarafların dinlenmesini ilkesini ihlal ettiğini kabul etmekle birlikte, askı kararını kaldırdı.
ECJ yaptığı açıklamada şunları söyledi:
“Askıya alma, Dijital Hizmetler için Tek Pazar Yönetmeliğinin hedeflerine tam olarak ulaşılmasında potansiyel olarak birkaç yıl gecikmeye yol açacak ve bu nedenle potansiyel olarak temel hakları tehdit eden bir çevrimiçi ortamın devam etmesine veya gelişmesine izin verecektir; oysa AB yasama organı, çok büyük platformların bu ortamda önemli bir rol oynadığını görüyoruz.
AB yasama organı tarafından savunulan çıkarlar, mevcut davada, Amazon’un maddi çıkarlarından üstün geliyor ve bunun sonucunda çıkarlar arasındaki denge, askıya alma talebinin reddedilmesi lehine ağır basıyor.”
Amazon’un, DSA kapsamında “çok büyük çevrimiçi platform” (VLOP) olarak tanımlammaya yönelik yasal itirazı devam ediyor. Ancak bu geçen sürede Avrupa çapında geçerli olan kural kitabının tamamına uyması da beklenecek. AB’nin kuralların ihlal edildiğini onaylaması durumunda, uyumsuzluk nedeniyle soruşturmayla ve küresel yıllık cironun %6’sına varan büyük para cezaları riskiyle karşı karşıya kalabilir.
ECJ kararı tüm dünya açısından, platform şeffaflığı yolunda önemli bir kilometre taşı olacak. Amazon’u ya da diğer platformları, gösterdikleri ve para kazandırdıklerı reklamlar konusunda daha açık olmaya zorlayacak.