Amerikan düzenleyici Federal Ticaret Komisyonu(FTC)’nun bir araştırmasına göre, ABD’li teknoloji devleri tarafından yapılan yüzlerce anlaşma, rekabet gözlemcilerinin gözlerinden kaçırıldı ve şirketlerin dijital ekonomideki kontrolsüz büyümesini sağladı.
FTC, Alphabet, Amazon, Apple, Facebook ve Microsoft’un 2010’dan 2019’a kadar patentler ve satın almalar da dahil olmak üzere 1 Milyon Doların üzerinde 819 bildirilmeyen satın alma anlaşması yaptığını söylüyor.
Apple, Amazon, Alphabet (Google) ve Microsoft tarafından yapılan satın almalara ilişkin veriler, şirketlerin yasal boşlukları kullanması yoluyla, rekabet (antitröst) uygulayıcılarının gözlerinden kaçırılmış durumda. FTC Başkanı Lina Khan dün teknoloji şirketleri hakkında yapılan halka açık toplantıda şöyle dedi ;
“Bu çalışma, satın alma stratejilerinin doğasını vurgulamaktadır. Özellikle dijital piyasalar, daha küçük işlemlerin ne kadar dikkatli olunması gerekildiğini gösteriyor.
Temmuz ayında Joe Biden, endüstrinin en büyük oyuncularının işlerine yönelik ortaya çıkan tehditleri kapatmak için anlaşmaları kullandığını söyleyerek teknoloji şirketlerinin birleşmesini daha sıkı inceleyecekleri sözünü vermişti. Komisyon,
“Federal kurumlar bu satın almaları genellikle engelleyemedi, şartlandıramadı veya bazı durumlarda anlamlı bir şekilde incelemedi”
dedi. Veriler, FTC’nin geçen yıl beş teknoloji devi tarafından antitröst uygulayıcılarının görüşü dışında gerçekleşen satın almaların rekabeti baltalayıp baltalayamayacağını daha iyi anlamak için 2010 ve 2019 arasındaki anlaşmaları incelemek üzere başlattığı bir çalışmadan geliyor[1].
FTC, Amazon’a karşı devam eden bir antitröst soruşturmasına açtı. Facebook’u bölmek için dava açıyor. Ajans ayrıca, belirli bir yasa uygulama amacı olmaksızın küçük satın almalara yönelik soruşturma gibi endüstri çapında çalışmalar başlatabilecek. Bu daha sonra resmi bir soruşturmaya dönüşebilir. Aksi türlü Google, Facebook ve benzeri şirketler gitgide tekelleşip daha tehlikeli hale gelebilirler.
Komisyonun üç Demokratından biri olan Rebecca Kelly Slaughter,
“Seri satın almaları bir Pac-Man stratejisi olarak düşünüyorum. Bağımsız olarak bakıldığında her bir birleşme önemli bir etkiye sahip görünmeyebilir, ancak yüzlerce daha küçük satın almanın toplu etkisi tekelci bir devlere yol açabilir.”
5 Teknoloji Firması Son 10 Yılda En Fazla Seçim Güvenliğine Yatırım Yapmış
FTC raporunun 11.sayfasında ilginç bir çizim var. Bu çizime yakından bakalım;
Bu çizim, 5 firmanın 10 yıllık dönem boyunca toplam 819 raporlanmayan işlemine dair. Her işlem
birincil türe göre sınıflandırılmış:
- Oylama Güvenliği (Kontrol),
- Oylama Güvenliği (Azınlık),
- Varlık,
- Patent Edinimi,
- İşe Alma Olayı,
- Kurumsal Olmayan Menfaat (Kontrol),
- Kurumsal Olmayan Faiz (Azınlık),
- Lisans
- Ekonomi
Bu 819 işlemin en büyüğü 382 satın alma ile “Oylama Güvenliği (Kontrol)”, ardından 150 Varlık edinimi,
101 İşe Alım Etkinliği ve 91 Patent Alımı. 819 işlem içinde oylama Güvenliği (Kontrol) alımları, Varlık alımları ve İşe Alma Olayları toplam işlemin %77,2’sini oluşturan ortak kategoriler.
819 işlemin %75’inden fazlasında satın alınan şirketin kurucuları için rekabet etmeme maddeleri konulmuş. % 50’sinde şirket çalışan sayısının 1-10 arasında olduğu notu var yani yeni başlayan şirketler satın alınmış ve daha sonra aynı kurucuların başka şirket yaratmaları ya da yönetmeleri engellenmiş.
Son notumuz şu; bu 5 firmanın büyümesini Amerika kendi ekonomisi açısından önemli gördü ve her zaman bu firmaların diğer ülkelerde önüne çıkan engelleri de kaldırmak için uğraştılar. Ancak 2016 başkanlık seçimlerinde Facebook’un oynadığı rol ile yani politikacılara dokunduğu an bu firmaların durumu tartışılmaya başlandı. Şimdi bu rapor, 5 devin oylama süreçleri ile sanılandan da fazla ilgilendiklerini ortaya koyması açısından önemli.
[1] Non-HSR Reported Acquisitions by Select Technology Platforms, 2010–2019: An FTC Study