8 yıldan beri süren AB-Apple davası sonunda Avrupa’nın en yüksek mahkemesi (ECJ) tarafından onaylandı. Şimdi Apple İrlanda’ya 13 milyar euro (14 milyar dolar) vergi ödeyecek. 8 yıl önce Avrupa Komisyonu, İrlanda’yı 2016 yılında Apple’a yasadışı vergi avantajları sağlamakla suçlamıştı. ECJ açıklamasında şunları belirtti :
“Adalet Divanı konuyla ilgili nihai kararı veriyor ve Avrupa Komisyonu’nun 2016 kararını teyit ediyor: İrlanda, Apple’a yasadışı yardım sağladı.”
Bu cümlenin nedeni şu; İrlanda uzun süredir big tech firmaların vergi cenneti durumunda. Bütün internet devleri Avrupa’ya (ve de Türkiye’ye hatta Afrika ve Ortadoğu’ya) yapmakta oldukları satışlar için İrlanda’dan fatura kesiyor durumundalar. Çünkü İrlanda istihdam ve ekonominin akışkanlığını sağladığı için bu firmalara vergi avantajı sağlıyor. Ancak onun sağladığı avantajlar, bu firmaların diğer ülkelerde vermeleri gereken vergiyi de kaçırmalarına yardımcı oluyor.
İrlanda ilk karara 2020’de itiraz etti. Karar ECJ’nin alt mahkemesi tarafından bozuldu. Bu kararın ise yasal hatalar içerdiğini söyleyen üst mahkeme tarafından şimdi bozuldu. İrlanda hala bu devlerin ülkede yarattığı ekonomik faydayı devam etmek istiyor ve vergiyi almakta ayak sürüyor.
Onaylanan karar 1991’den 2014’e kadar olan dönemi kapsıyor ve İrlanda merkezli iki Apple yan kuruluşunun elde ettiği kârların vergisine bakıyordu. Bu vergi düzenlemeleri, diğer şirketler aynı avantajları elde edemediği için yasadışı kabul edildi.
İrlanda hükümeti, Apple davasının tarihsel öneme sahip olduğunu ve varlıkların İrlanda’ya aktarılması sürecinin başlayacağını söyledi.
Diğer yandan ayrı bir Avrupa Adalet Divanı (ECJ) kararı da Google ile uzun süredir devam eden bir davayı sonlandırdı ve şirketin piyasa hakimiyetini kötüye kullandığı gerekçesiyle 2,4 milyar euro (2,6 milyar $) para cezası ödemesine karar verildi. 2017 yılında verilen kararın nedeni alışveriş fiyatlarını karşılaştıran uygulamayı (Google Shopping) rakiplerinin önünde göstermesi ile ilgiliydi.
AB antitröst şefi Margrethe Vestager her iki kararı da övdü.
“Bugün Avrupa vatandaşları ve vergi adaleti için büyük bir zafer”
Apple ise karardan hayal kırıklığına uğradığını açıkladı ve Avrupa Komisyonu’nu, kuralları geriye dönük olarak değiştirmeye çalışmakla suçladı. Apple hangi ülkede çalışıyorsa, o ülkede doğan vergileri ödediği iddiasında.