Bu röportajın ilk bölümüne burayı tıklayarak erişebilirsiniz.
Site kapattırmaları bütün hızı ile sürüyor. Dünya çapındaki sitelerden, Geocities.com, Tagged.com, WordPress.com, Alibaba.com kapalı. imdb.com da az kalsın kapanacaktı ama allahtan birileri bir harf hatası yapmışlar. Konuyu daha açarak, tartışılmasını sağlamak istiyoruz. Bu nedenle de Avukat Başak Purut ile konuştuk. Kendisini Ekşisözlük’ten tanıyoruz.
turk-internet.com : 5651 dışı kapatmalarda ne oluyor? İşlem nasıl?
Avukat Başak Purut : Mesela sizin aleyhinize yayın yapan bir site, fakat kimin tarafından yayın yapıldığını bulamıyorsunuz. Yani bilgisini vermemiş ve muhtemelen yurtdışında bir noktadan yayın yapıyor. Adresi bulamayınca 5651’in 9uncu maddesine göre tebligat yapamıyoruz. Mahkeme de diyor ki, “tebliğ etmeden bana gelemezsin usul böyle”.
O zaman gidip, normal bir mahkemeden kapatma alınıyor ki, bu da her zaman alınamayabilir. Bazı mahkemeler 5651 çıktı ben görevli değilim diyebiliyor.
Diyelim ki kapatma aldınız, TK’ya gönderince “ben 5651 kapsamında gelenleri kapatırım” deyip geri gönderiyor. O zaman siz de tüm ISS’lere tek tek kendiniz gönderiyorsunuz. Bazısını atladıysanız da kapatma tam olmuyor. Özetle uygulama ve aksamaları hepimiz biliyoruz.
turk-internet.com : Hatırlamak için soruyorum. Ekşisözlük kapatmaları vardı.. Onlar hangi kapsamdaydı?
Avukat Başak Purut : Ekşisözlük kapatmalarından birisi “uyuşturucu maddeye özendirme” şeklindeydi ama bir yanlış anlaşılma sözkonusuydu ve mahkemede çözüldü.
Diğer 2 tanesi ise Adnan Oktar ile ilgiliydi. Bunlardan 2004’de meydana gelen kapatmada, mahkeme 4 başlık için tedbir kararı vermişti. Daha sonra, davayı kazandık ama kesinleşmesine kadar geçecek sürede tedbir devam ediyordu. Bu davada Yargıtay’dan lehimize bu ocak ayında onama çıkınca, o tedbiren kapatılan 4 başlık açıldı.
Bunun haricinde nisan 2007’de yine aynı şahıs nedeniyle kapatma gelmişti. Orada da 2 başlık içinde toplam 2 yazı vardı. Kapatmayı mahkemeye hemen başvurarak kaldırttık. Ama yine de, biz kendimiz mahkeme kararını geniş yorumlayarak 2 başlığı tedbiren (mahkeme aşamasında, tartışmayı başka yöne çekecek yeni bir şeyler yazılmasın diye) kapalı tuttuk. Şimdi yeterince kontrol sağladığımız için onları da açmayı planlıyoruz.
turk-internet.com : Peki 5651 Uygulamaları Şu anda Ne Durumda?
Avukat Başak Purut : 5651 bildiğiniz gibi katalog suçları kapsıyor. Dediğim gibi diğer kapatmalarda olay hala boşlukta. Benim şahsi fikrim kaos ortamı daha iyidir ve kendi yolunu bulur ama illa uygulama olacaksa, tek elden, yeknesak yani her duruma eşit, uygun düzgün uygulananın sağlanması önemlidir.
Şu anda en önemli sıkıntı kanuni yeterslzlik değil. Hatta 5651 çıkmasa da olurdu. Sorun, hakimlerin ve yargı mercilerinin gelen talepleri bilgisizlikten ve teknik yetersizlikten farklı algılayarak, farklı algılamaları.
Adalet Bakanlığının bu konuda bir ihtisas mahkemesi kurması gerektiğini düşünüyorum. Çünkü bu konuda, tüm ülke çapında yeterli sayıda yetişmiş eleman olmadığı gibi, internet sitesi bütün dünyaya yayın yaptığından Türkiye’nin herhangi bir yerindeki herhangi bir mahkemesinden herhangi bir şekilde (haklı ya da haksız) kapatma kararı alınarak, istediğiniz kişiye veya şirkete hayatı zindan edebilirsiniz.
Daha da kötüsü, size bir komplo teorisi yaratayım; YouTube gibi sitelerde ya da Ekşisözlük gibi Web 2.0 uygulamaları için, mesela bir internet Cafe’den girersiniz, yasaklanabilecek türde bir içeriği eklersiniz, site yetkililerinib bundan haberdar olmasına bile gerek kalmadan aynı gün içinde mahkemeye şikayet edip, kapatma çıkarabilirsiniz.
Burada kanun ve hukuk, hak sahibini gözetmekten ziyade “engelleyeyim de, nasıl olursa olsun” şeklinde hareket ediyor. Çünkü bu zihniyet ağır bastığından bu filli durum oluşmuştur.
turk-internet.com : Bir de çok eleştirilen “Kapatılsa ne olur ki; Yurt dışından ulaşılıyor” durumu var. Bu ko nuda ne düşünüyorsunuz?
Avukat Başak Purut : Her mahkeme kendi ülkesinin yargı düzenlemeleri çerçevesinde karar alır. Bir Türk mahkemesinin kapatma kararı, yabancı bir ülkede en fazla kendi konsolosluğunun bu siteye girmesini engelleyebilir. Sonuçta devekuşu gibi başını kuma gömmekten başka bir şey değil. Bir örnek, biz önderimizi, diğer halkların benimsediğinden fazla benimsemişiz. Birisi hakaret ediyor. Kapatılıyor. Evet bizim görmemizi engelliyoruz ama dışarıdan engelleyemiyoruz. Bunun esprisi nerde?
turk-internet.com : Evet ama bu da bir sorun. Sizin öneriniz nedir?
Avukat Başak Purut : Onun yerine, o yabancı site ile iletişime geçilip, ilgili içeriğin kaldırılması talep edilsin. Kaldırmıyorsa da kalsın.. Çünkü Türkler de aynı imkanı kullanıp mesela Yunanistana hakaret ediyor. Ne oluyor?
turk-internet.com : Son Sorumuz Kapatmalar Hangi Kanunlardan Oluyor?
Avukat Başak Purut : FSEK ek madde 4 – fikir sanat eserlerine muhalefetten
– MP3
– Podcast nedeniyle digitürk yayınları (maç vs)
– site içeriğinin aynen kopyalanması
– film (beyaz )
gibi içerik bulunan siteler kapattırılıyor.
TMK 24.maddesi (bence 5651 9.cu maddesi nedeniyle tedbir uygulaması kaldırılmalı) nedeniyle kapatmalar var.
24.madde kişilik haklarının engellenmesi. Bütün alanlarda bunun karşılığı var. Mesela evinizde bir şey oluyorsa, ilgili kişiye yaklaşma yasağı verilir. Ya da gazetede yayınlanıyorsa, yazı dizisi kalkar.
Ama İnternet olduğunda durum böyle değil. Özel madde var, burada tazminat talep edilmesi TMK 24 diğer mahkemeler ait olmakla birlikte internette mevcut yazı ya da görüntünün kaldırılması için sulh ceza mahkemesine başvurulması lazım. Sebebi basın kanunundan farklı olarak, 5651 9. maddesi sadece tekzip içermez çünkü hadise devam etmektedir ve mahkemenin 5651 çerçevesinde verdiği kaldırma kararı üst mahkemenin verdiği kararla geri dönülmez şekilde kesinleşir. Gazete geri dönemez o nedenle tekzip ve ilerideki yazi için tedbir alınır. Ama internette maddenin içeriği farklı; hem cevap hakkı hem içerik kaldırılıyor ve geri dönülüyor.
Yarın aynı konuda Avukat Gökhan Ahi’nin görüşlerini yayınlayacağız.
