Geçen yıl ağustos ayında yayınlanan Cumhurbaşkanlığı kararı ile yabancı cep telefonu üreticilerinin Türkiye’ye ithal edecekleri ve ülkede monte edecekleri yabancı telekom parçalarından gümrük vergisi alınmaması kararı alınmıştı. Bu karar çerçevesinde ülkede üretime talip olan firmalardan birisi Çinli Xiaomi oldu ve mart ayında 2.000 kişiye istihdam sağlayacağını açıkladığı fabrikayı Ulaştırma ve Altyapı Bakan Yardımcısı Ömer Fatih Sayan, Sanayi ve Teknoloji Bakan Yardımcısı Mehmet Fatih Kacır, Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu (BTK) Başkanı Ömer Abdullah Karagözoğlu’nun katıldığı bir törenle açmıştı[1].
Avcılar’da 30 milyon $ yatırımla kurulan Salcomp Xiaomi fabrikasının Hindistan ve Endonezya’dan sonra Çin dışındaki üçüncü fabrikası olduğu kaydedilmişti. Toplam 14 bin metrekare araziye kurulu fabrikada, tam kapasiteye ulaşıldığında 2 bin kişilik istihdamla yılda 5 milyon adet akıllı telefon üretilmesi hedefleniyor.
Ama Xiaomi şu anda 800 kişiye istihdam sağlıyor. Çalışanların asgari ücretin üzerinde bir maaşa anlaştıkları halde asgari ücretle işe alındığı ve birçok kişiye maaşından yapılan çeşitli kesintilerden dolayı bu ücreti de tam ödenmediği iddia ediliyor. Bu fabrikanın ürettiği telefonlar pazarda yerini almaya başladı[2]. Ama arkasından çoğunluğu kadınlardan oluşan 170 kişinin işten çıkarıldığı görüldü.
TÜRK-İŞ’e bağlı Türk Metal Sendikası, fabrikadaki işçilerin çoğunluğunu üye kaydederek toplu iş sözleşmesi görüşmeleri için geçen hafta pazartesi günü yetki aldı. Yetki alınmasının hemen ardından işten çıkarmaların yapıldığı kaydedildi. Sendikanın Şube Başkanı Mehmet Ali Akman, işçilerin 49 koduyla işten çıkartıldığını açıkladı. Eski kod 29’un yerine getirilen 49 kodu, “İşçinin yapmakla ödevli bulunduğu görevleri kendisine hatırlatıldığı halde yapmamakta ısrar etmesi” şeklinde.
İşçilerin, işe girişlerde çıkışlarda ve çay saatlerinde eylem yaptıkları ve işten çıkarmalar üzerine 13 Eylül Pazartesi sabahından itibaren çalışmayı durdurdukları ve fabrikayı terketmeyenler olduğu kaydediliyor. Fabrikada günlük 2.600 olan üretimin 600-700’e düştüğü bildirildi.
Sendika şube başkanı Mehmet Ali Akman, işçilerin eve gitmeyerek geceyi çadırlarda geçirdiğini ve içeridekilerle irtibatı kesmek için yangın merdivenlerinin kapatıldığını, fabrikanın çevresinin dikenli telle çevrildiğini, işçilerin özel eşyalarının da bulunduğu soyunma odalarının kapılarının kilitlendiğini söyledi. Fabrikada çalışan işçilerin yüzde 90’ının kadınlardan oluştuğunu kaydeden Akman, işten çıkartılan arkadaşlarının işe dönüşleri için mücadele edeceklerini söyledi.
Xiaomi konuyla ilgili olarak daha önce şu açıklamayı yapmıştı:
“Xiaomi olarak Türkiye’deki fabrikada yaşanan son olaydan haberdarız. Fabrika yatırımı bir Xiaomi iş ortağı tarafından yapılmıştır ve bu iş ortağı tarafından bağımsız olarak işletilmekte ve yönetilmektedir. Olayı öğrenmemizle birlikte durumun tam olarak ne olduğunu anlamak için hemen Türkiye’deki fabrika ile iletişime geçtik. Xiaomi olarak bu olayın en uygun şekilde ele alınacağını umuyoruz. Şirketimiz her zaman mevzuat kaynaklı yükümlülüklerini yerine getirmekte ve faaliyet gösterdiği bölgelerin ilgili yasa ve düzenlemelerine mutlak suretle uymaktadır.”
[1] Xiaomi Türkiye’de Üretime Başladı
[2] Xiaomi’nin Türkiye’de Üretilen En Yeni Modeli Redmi Note 10S Satışa Çıktı
