Çin’in teknolojide ve müthiş ilerlemesine karşın, batı alarm durumuna geçmiş durumda. ABD kadar Avrupa Birliği de engelleme yapmaya çalışıyor. ABD’li ve Çinli online platformlara (VLOP) karşı başlattığı çalışmanın benzerleri için şimdi Çin’den yapılan ithalat için başlatıyor. Trenler, güneş panelleri, elektrikli araçlar ve tıbbi cihazlar için ayrı ayrı soruşturmalar açıldı ya da açılıyor.
Soruşturmalar
AB yerli üreticileri korumak başlığı ile, Çin’den tıbbi cihaz ithalatına ilişkin bir soruşturma başlattı. Ayrıca Çinli temiz teknoloji üreticilerinin, Çin hükümetinden sübvansiyon alarak ihracat yapıp, yapmadığı ve Çin’in sahip olduğu şirketlerin AB içinde faaliyet gösterirken sübvansiyonlardan adil olmayan bir şekilde yararlanıp yararlanmadığı konusunda çeşitli soruşturmalar başlattı.
Soruşturmaları yürüten Avrupa Komisyonu, amacının haksız rekabeti ve piyasa bozulmasını önlemek olduğunu söylüyor. Soruşturma, ülkelerin yerli tedarikçileri haksız yere tercih etmesini önlemeyi amaçlayan AB Uluslararası Tedarik Aracı kapsamındaki ilk soruşturma olma özelliği taşıyor. Komisyon, Avrupalı satıcıların Çin pazarına adil erişime sahip olmadığını tespit ederse, AB kamu ihalelerine teklif veren Çinli tıbbi cihaz şirketlerine kısıtlamalar getirebilir.
Diğer yandan, AB’nin anti-tröst komiseri Margrethe Vestager 9 Nisan’da yaptığı açıklamada, AB’nin Çinli rüzgar türbini tedarikçilerinin Avrupa’ya yönelik aldığı sübvansiyonları araştırdığını söyledi. Vestager, belirli şirketlerin isimlerini vermeden İspanya, Yunanistan, Fransa, Romanya ve Bulgaristan’daki rüzgar parkının gelişimini inceleyeceğini söyledi. Komisyon, 3 Nisan’da yaptığı açıklamada, Romanya’da bir güneş enerjisi parkı için yapılan kamu ihalesinde iki Çinli teklif sahibinin tekliflerinde sübvansiyonlardan aşırı yararlanıp faydalanmadığına ilişkin AB Dış Sübvansiyonlar Yönetmeliği (FSR) kapsamında iki soruşturma başlattığını söyledi. Komisyonun, sözleşmenin bloke edilip edilmeyeceği, rekabetin bozulmasının ortadan kaldırılmasına yönelik şirketlerin taahhütlerinin kabul edilip edilmeyeceği veya itiraz etmemesi konusunda 14 Ağustos’a kadar karar vermesi gerekiyor.
Diğer yandan Bulgaristan’daki elektrikli tren ihalesine katılan CRRC Qingdao Sifang firması aleyhine FSR kapsamında başlatılan soruşturma da, firmanın ihaleden çekilmesi sonrasında kapatıldı. AB İç Pazar Komiseri Thierry Breton yaptığı açıklamada, soruşturmanın “Çin’in devlete ait demiryolu taşıtları üreticisi CRRC’nin, kendi hükümetinden aldığı sübvansiyon ile aşırı avantajlı bir teklif sunmasına izin verip vermediğini” ortaya çıkarmayı amaçladığını söylemişti.
Komisyon daha önce, geçen yılın eylül ayında da Çin’den ithal edilen elektrikli araçlara yönelik bir sübvansiyon soruşturması duyurmuştu. Buna karşılık Çin Çin Ticaret Bakanı Wang Wentao Nisan ayında ABD ve Avrupa’nın Çin’in elektrikli araç kapasitesinin fazla olduğu yönündeki iddialarının temelsiz olduğunu söylemiş ve Çinli üreticilere karşı bir hareket olarak yorumlamıştı. Ancak soruşturma ekim ayında açılmıştı. 13 ay kadar sürmesi beklenen soruşturmanın ilk 9 ayı dolduğunda, yani temmuzdan sonra AB geçici sübvansiyon karşıtı vergiler uygulayabilir.
Özetle Ticaret Savaşları bütün hızıyla sürüyor. Küreselleşme, batının satıcı, doğunun taşeron olduğu zamanlarda iyi bulunuyordu. Ama bu esnada taşeron doğu öne geçti, batı üretmeyi unuttu ve şimdi bu küreselleşmeyi nasıl tersine çevireceklerine bakıyorlar. Engellemelerle ilerlemeye çalışıyorlar. Biz bu resmin neresindeyiz sizce?