En sonunda İnternet devlerine digital vergi uygulanması konusunda, uluslararası uzlaşma sağlandı. Roma’da geçen hafta düzenlenen G20’den, Google, Facebook gibi firmaların, satışlarının üretildiği ülkede vergi yükümlülüklerini yerine getirmek zorunda kalacağı bir dijital vergi anlaşması çıktı.
ABD Hazine Bakanı Janet Yellen yaptığı açıklamada, Roma’daki 20’li Grup zirvesindeki tüm liderlerin “kurumlar vergisi konusunda zarar veren yarışı sona erdirecek küresel bir asgari vergi dahil” yeni kuralları onayladıklarını söyledi. G-20 maliye bakanları Temmuz ayında anlaşma için bir çerçeve onaylamıştı.
Çoğunluğu ABD merkezli olan bu devler yıllardır dünyanın her tarafında vergi ödemeksizin çalışıyorlar. Avrupa’nın tüm ısrarlarına rağmen ABD çoğu kendisine ait olan bu devlere vergi ödeme yolunun açılmasına müsade etmiyordu [1]. Hatta tam tersine Donald Trump başkan iken, Türkiye’nin de dahil olduğu dijital vergi uygulayan Hindistan, İngiltere, Fransa gibi ülkeleri “biz de mallarına fon koyarız” diye tehdit etmişti[2].
Türkiye 2020 nisanından itibaren İnternet devlerine % 7,5 oranında vergi uygulamaya başlamış[3] ve 8 ayda 952 milyon TL vergi alındığı raporlanmıştı (son durumu bilmiyoruz)[4]. Yukarıda da belirttiğimiz üzere Trump bu vergi ile ilgili olarak, ocak 2021’de Türkiye’yi kilimlere ekstra fon uygulayacağı sözleri ile tehdit etmişti[5]. (Sonradan YouTube’ün kedilen bu vergiye karşı Türkiye’de yaptığı ödemelerden kesinti yapması ortaya çıktı[6])
Avrupalı şirketlerin eline 2013’deki Snowden ifşaları sonrasında önemli bir koz geçti ; “Safe Harbour”[7]. Bu düzenleme, Avrupalı kişisel verilerin Avrupa dışında nerelerde kullanılabileceğini genelleştiren bir uygulamaydı. Snowden’in 2013’de yaptığı sızıntı ile ABD’li istihbarat örgütlerinin bu internet devlerinin sunucularına istediği gibi erişebildiği ortaya çıkınca[8], Avrupa ABD’ye güvenmekten vazgeçti ve “Güvenli Liman” protokolünü iptal etti[9].
Bu ABD’nin Avrupa ile ticareti açısından çok önemli bir uygulama (Tabii ki Türkiye’den yapılacak mal ve hizmet ihracatlarında da çok önemli. Bizim de güvenli liman olmamız gerekir). İşte ABD’nin dijital vergiyi kabul etmesinin arkasında bu yatıyor.
Anlaşma, Çok Uluslu Şirketlerin Vergi Ödeme Şeklinde 2 Temel Değişiklik Getiriyor
Vergi anlaşması bir yandan çokuluslu şirketler için %15’lik yeni bir küresel asgari vergi yoluyla, çokuluslu şirketlerin kârlarını düşük vergi cennetlerine kaydırma çabalarını durdurmayı amaçlıyor. Diğer yandan da, şirketleri kâr elde ettikleri yerler yerine iş yaptıkları yerlerden kısmen vergilendirerek, uluslararası ticaretin dijital doğasına uygun çalışmaya zorluyor.
G20 liderlerinin geçen cumartesi günü İtalya’nın Roma kentinde düzenlenen toplantıda mutabık kaldıkları dijital vergi uygulaması, çok uluslu şirketlerin vergi ödeme biçiminde iki önemli değişiklik içeriyor.
Öncelikle, bir vergi cennetinde şirket kurarak küresel pazarda elde edilen büyük bir kâra rağmen vergi sorumluluklarından kaçan çok uluslu işletmelere yeni bir vergi türü uygulanmış olacak.
2023’ten itibaren uygulamaya konacak olan yeni teklifle birlikte, yıllık 20 milyar eurodan (yaklaşık 23 milyar $) fazla satış yapan ve yüzde 10’dan fazla işletme karı olan çok uluslu şirketlerin iş yaptıkları yerde yüzde 25’e eşdeğer bir vergi ödemesi gerekiyor.
İkinci olarak, konsolide satış geliri 750 milyon Euro’nun (yaklaşık 871 milyar $) üzerinde olan çok uluslu şirketlere uygulanacak küresel kurumlar vergisi, asgari yüzde 15 olarak belirlenecek. Bu nedenle, birçok hükümet, kurumlar vergisini azaltarak daha fazla şirket çekmek için rekabet edebilecek.
ABD Başkanı Joe Biden, anlaşmanın sadece vergi mutabakatı olmadığını, küresel ekonomide yenilemelerle ilgili diplomatik bir eylem olduğunu söyledi. ABD Hazine Bakanı Janet Yellen yaptığı açıklamada, bu anlaşmanın küresel ekonomiyi ABD şirketlerinin ve işçilerinin daha fazla gelişebileceği daha iyi bir platform haline getireceğini söyledi.
[1] ABD Küresel Dijital Vergi Görüşmelerinden Çekildi
[3] ‘Dijital Hizmet Vergi’ Yasası TBMM’de Onaylandı
[4]Onursal Adıgüzel : “8 Ayda Toplanan Dijital Hizmet Vergisi 951 Milyon TL”
[5] ABD, Dijital Vergi Konusunda Hindistan, İtalya ve Türkiye’yi Eleştirdi
[6] YouTube, ABD Dışındaki İçerik Üreticilerine Ödediği Gelirlerden ABD Vergisi Kesiyor
[8] Gözetliyor, Kullanıyor, Unutmuyorlar – Kitlesel Takip – Snowden’ın Gözünden
[9] Safe Harbour Sonrasında AB, Avrupalı Vatandaşlardan Toplanacak Bilgilerin Sınırlarını Belirledi
[10] ABD, Sayısal (Dijital) Vergi Konusunu Engellemekten Vazgeçmiş Gözüküyor
