Geçen yıl Avustralya Meclisinden geçen sene ve Google ile Facebook’u yayınladıkları haberler için ücret ödeme zorunda bırakan kanun öncesinde, Google da, Facebook da, Avustralyalıları “bak gideriz” ya da “ücret isteriz” şeklinde tehdit etmiş ama sonra halkın bu firmaların arkasında değil, kendi hükümetlerinin arkasında durması sonucunda geri adım atmışlardı.
Avustralya Rekabet ve Tüketici Komisyonu’nun (ACCC) eski başkanı Rod Sims’e göre, bu anlaşmalar ve Facebook ile yapılan anlaşmalar, Avustralya gazeteciliğine her yıl 200 milyon Avustralya $’ından fazla (140 milyon ABD $’ı) para enjekte etmeye başladı. Google ve Facebook, irili ufaklı Avustralya medyasına para ödeyecek.
2021’de Avustralya , Google ve Facebook’un yaydıkları haberler için ödeme yapmasını sağlamak için rekabet yasasını kullanarak bir ilke imza attı. O zamanki iktidardaki Liberal Parti ile muhalefetteki İşçi Partisi arasındaki farklılıklara rağmen, siyasi partiler, birçok haber kuruluşu ve bazı STK’lar ortak bir hedef etrafında birleşti : Google ve Facebook’un medya kuruluşlarına ödeme yapmasını sağlamak. Medya kuruluşları ve teknoloji devleri arasındaki güç dengesizliğinden endişe duyan Sims, “dijital platform şirketlerini” medya kuruluşlarıyla müzakere etmeye zorlamak için böyle bir şekil önerdi.
Önceleri daha küçük, bağımsız olanları hariç tutarken Murdoch’a ait satış noktalarına büyük paralar alacağı eleştirileri vardı. Ama sonuçta büyüklü küçüklü yüzlerce yayın yararlandığı için durum böyle olmadı.
Google ve Facebook, 2021’de Facebook’un Avustralya haberlerini birkaç günlüğüne engellemesiyle birlikte yasaya karşı sıkı bir lobi çalışması yürüttü . Ancak Avustralyalılar yasanın geçmesi için siyasi yelpazede birleştiler.
Avustralya’lı gazeteciler, gazetecilik profesörleri ve hükümet yetkilileriyle yapılan toplantılar ve röportajlar, Avustralya gazeteciliğine yapılan parasal destek için yaygın bir coşku gösterdi. Avustralya genelindeki satış noktaları yeni muhabirler işe alıyor. Guardian, 50 gazeteci ekledi. Gazetecilik profesörleri, öğrencilerinin işe alındığını ve doldurulması gereken çok fazla iş ilanı olduğunu söylüyor.
Avustralya’nın Sunshine Coast Üniversitesi’nde iletişim bölümünde kıdemli öğretim görevlisi olan Harry Dugmore, “Kurallar yeni satış noktalarına beklenenden çok daha fazla para getirdi” dedi. “Soru şu ki, sözleşmeler sona erdiğinde ne olacak?” Her satış noktasının kendi sözleşmesi var. Bu nedenle sona erme farklı zamanlarda gerçekleşecek. Ancak ilk sözleşmeler iki veya üç yıl içinde sona erebilir. Gözlemciler, kademeli sona erme tarihlerinin platformlara pazarlıkta bir avantaj sağladığını ve sektör çapındaki sözleşmelerin medya kuruluşlarına bir avantaj sağlayacağını belirtiyor.
Ancak Facebook, birçok küçük kuruluşla ve aynı zamanda iki büyük, kaliteli kuruluşla görüşmeyi reddetti: The Conversation ve hibrit fonlu kamu hizmeti kuruluşu Special Broadcasting Service. Bu, hükümetin devreye girmesi ve bağlayıcı tahkime gitmelerini isteme çağrılarına yol açtı.
YouTube ve Instagram, kısmen, YouTube zaten geliri paylaştığı ve Instagram’ın o sırada çok fazla haber yaymadığı için Kurallardan hariç tutuldu. Şimdi öyleler, bu yüzden bazı gözlemciler haber kuruluşlarına ödeme yapma zamanının geldiğini söylüyor.
Kanunu geçirirken Yeşiller partisinin desteği çok önemliydi. Kurallara yönelik yaygın desteğin, kısmen büyük teknolojiyi düzenleme zamanının geldiğine dair kamuoyu hissiyatından ve kısmen de ABD’deki kutuplaşmanın kaliteli gazeteciliğe destek verilmezse neler olabileceğini göstermesinden kaynaklandığını kaydetti. Covid pandemisi sırasında güvenilir bilgiye duyulan ihtiyaç, güçlü haber medyasının önemini daha da vurguladı.
5.000 Avustralyalı çalışan gazeteciyi temsil eden bir birlik olan Media Entertainment and Arts Alliance, kanuna nitelikli destek veriyor.
The Conversation’ın editörü Misha Ketchell, Google’ın bir anlaşma teklifinde oldukça hızlı olduğunu, ancak Facebook’un masaya gelmeyi reddettiğini söyledi. “Anlaşmaların ilk aşamasında karşılaştığımız bir diğer konu ise piyasadaki bilgi asimetrisiydi. Pazar yoktu. Hiçbir şey bilmiyorduk. Facebook ve Google’a gittik ve ‘Sizce adil olan nedir?’ dedik. Ve kimse gerçekten bilmiyordu.”
Ve Avustralya’da, Google ve Facebook satış noktalarına gizlilik anlaşmaları imzalattı. Columbia Üniversitesi’nden meslektaşım Bill Grueskin, bu yılın başlarında Avustralya’yı ziyaret etti ve kodu “kritik ayrıntıları nükleer fırlatma kodları gibi korunan karanlık bir anlaşma” olarak nitelendirdi.
Birçok ülkede olduğu gibi, küçük Avustralyalı yayın kuruluşları, özellikle Murdoch’a ait yayın kuruluşları başta olmak üzere büyük medya evlerine fayda sağlayacak bir yasa tasarısının dışında bırakılacağından endişe duyuyorlardı. Bununla birlikte, Avustralya’da tasarı, küçük satış noktalarının çoğunun müzakere etmek için bir araya geldiklerinde anlaşmaları güvence altına alabileceği anlamına gelecek şekilde tasarlandı. Bu mümkün oldu çünkü Avustralya Rekabet ve Tüketici Komisyonu, yıllık geliri 10 milyon dolardan az olan herhangi bir satış noktası tarafından toplu pazarlığa izin veren bir muafiyet sağladı.
Avustralya, kanunu geçirerek Google ve Facebook’un haber kaynaklarına para ödemesi gerektiği tartışmasını hızlandırdı. Ve kanun şüphecilerinin beklediğinden daha iyi çalışıyor gibi görünüyor.
Kanada’nın Avustralya’nınkine benzer bir yasa çıkarması bekleniyor ve oylamanın Ekim ayında yapılması bekleniyor. Kanada’nın sürümü, kodun eksikliklerini, özellikle anlaşma şartlarının şeffaflığının olmamasını iyileştiriyor. Kanada Çevrimiçi Haber Yasası taslağı uyarınca, sözleşme şartlarının hükümete açıklanması gerekir, ancak kamuya açıklanmaması gerekir.
Hintli ve Güney Afrikalı yetkililer, benzer yasaları dikkate alacaklarını söylediler , ancak hiçbir şey teklif edilmedi. İsveç medyası da kodun bir versiyonu için baskı yapıp yapamayacaklarını tartışıyor. Gazeteci Patricia Campos Mello’nun daha önceki bir Poynter makalesinde açıkladığı gibi, Brezilya’nın Google ve Facebook’u haberler için ödeme yapmaya zorlama önerisi Mayıs ayında Google, Facebook ve Başkan Jair Bolsonaro tarafından torpido edildi. AB ülkeleri, Google ve Meta’nın haberler için ödeme yapmasını sağlamak için telif hakkı yasasını kullanıyor. Meta son zamanlarda haber dağıtmanın artık şirket için bir öncelik olmadığını söyledi, ancak bu mutlaka haber beslemelerini tamamen ortadan kaldırmak anlamına gelmiyor .