Online reklam verenler ile web yayıncıları arasında köprü kuran Medyatick’in Genel Müdürü Bahadır Yetki, Türkiye’de venture capitalin yeterince gelişmediğine dikkat çekerek, “reklam, internetin besleneceği tek yaşam kaynağı” dedi. İnternet alanındaki reklam gelirlerine bakıldığında ise, bu alanı besleyebilecek bir düzeye erişmediğini söyleyen Bahadır Yetki, reklam bütçeleri internete kaymazsa, Türkiye’de internet hayatının fazla uzun sürmeyeceğini düşünüyor. İnteraktif Reklam Hizmetleri Medyatick’in Genel Müdürü Bahadır Yetki, internet reklamcılığı konusunda, turk-internet.com’dan Gülden Tozkoparan’ın sorularını yanıtladı.
turk-internet.com : Reklam çalışmalarınızı anlatır mısınız?
Bahadır Yetki: Çalışmalarımızı iki gruba ayırabiliriz. Reklamverenler ve web yayıncıları. Biz, reklam ağı işleticisi değiliz. Reklam alan – satan firma da değiliz. Biz, reklam satış temsilciğini yapıyoruz. Kendi reklam satış ekipleri olmayan web yayıncıların, reklam satışlarını ve çalışmalarını yürütüyoruz. Temsil ettiğimiz sitelerin sayısını artırma kaygımız da yok. Şu an 15 sitenin temsilcisiyiz ve bu sayıyı artırmada dikkatli davranıyoruz. Grubun sayısının artması için, iyi bir içeriğe sahip web yayıncısı olması, reklam potansiyeli görmemiz, profilleme yapabilmemiz şart. Ayrıca, reklam satış temsilciği hizmetini kaldırabilecek sayıda siteyi temsil edeceğiz.
Misyonumuz, reklam alabilecek olgunluktaki web yayıncı sayısını artırmak. Bu şekilde, reklamverenlerin de hayatını kolaylaştırmak. Onlara profillenmiş, belli bir konuya hitap eden sağdık izleyici olan siteleri tanıtmak ve bunların reklam bütçelerinde yer almasını sağlamak.
turk-internet.com : Reklam almak için sitenin trafiği ne derece önemli?
Yetki: Sitenin trafiği bizim için çok fazla önemli değil. Reklamverenleri de buna yönlendirmeye çalışıyoruz. Kalabalık bir trafikten ziyade, hedeflerine uygun izleyiciye ulaşma şansı yüksek siteleri ön plana çıkarmaya çalışıyoruz. Bunun da, birtakım iş kollarına içerik sağlayan siteler ile mümkün olacağına inanıyoruz.
turk-internet.com : Reklamveren için çalışmalarınız nasıl?
Yetki: Genel olarak medya planlaması ve satın alması şeklinde sürüyor. İnternete tekil alımlar değil, bütçeli alımlarla yaklaşacak reklam verenler yaratmak ve biliçlendirmek için bir takım hizmetler sunuyoruz. Reklamverenlerin internet ortamında alım yapacakları sitelerin tümüne vakıf olmadıkları düşüncesiyle, 24 saat Türk internet alanında araştırma sahibiyiz. Dolayısı ile sürekli güncellenen araştırmalar sayesinde reklam verenlere hedeflerine uygun, bütçelerine uygun tüm mecraları istisnasız tanıyabilecek, seçim yapabilecek bir medya planı dahilinde sunabilecek araştırma güçüne sahibiz.
Ayrıca dünyanın en kuvvetli reklam sunucularından AdTeck ile yaptığımız işbirliği ile güvenilir kampanya on-line takibi, raporlaması ve analiz hizmetlerini de sunuyoruz. Bu da kampanyaları üçüncü bir göz tarafından izlenmesi imkanı veriyor.
turk-internet.com : Temsil ettiğiniz siteler arasında kimler var?
Yetki: Koç.net, marketingturkiye.com, fenerbahce.org, sampiyonlarligi.com, analiz.com, finans.koc.net, sevgisitesi.net, balca.net, superanne.com, annecocuk.com, iyi.net, aratara.com, gezinet.net, minidev.com, emlak-kolay.com…
Bizim için önemli olan, sitelerin, hangi tip izleyici grubuna hitaben neler yaptığı. Bunların arasında ayda 50 bin impression alan siteler de var, 3 milyon impression alan siteler de var. Çok basit bir örnekle; temsil ettiğimiz siteler arasında marketingturkiye.com var. Reklam satışı için cazip bir trafige sahip olmayabilir. 2 bin üyesi, 40 bin dolayında reklam çalışanına hizmet veren bir dergi. Bizim için bunun espirisi reklam profesyonellerini enterese edecek her türlü konunun en iyi irdelendiği bir yer olması. Reklam dünyasına yönelik bir reklam için bundan daha iyi bir mecra yok.
Ama bunun yanında Koç-net’de seçkin ve yüksek trafiği nedeniyle bizim tarafımızdan temsil edilen değerli bir site.
turk-internet.com : Grubunuza girmek isteyen web yayıncılarından nasıl bir talep alıyorsunuz?
Yetki: Günde 20’ye yakın başvuru alıyoruz. Medyatik bir network olmadığı için her başvuruya bünyemizde yer vermek gibi bir lüksümüz yok. Daha network işletmek için potansiyelin oluşması gerektiğine inanıyoruz. Bu potansiyel daha oluşmadı. Aynı alanda çalışan medyaweb’in, noktakom’un, birkaç tane daha işbirlikçi şirketlerin görevleri bitmek bilmiyor. Bir yandan reklamverenleri bu ortama çekmek için çabalarken, site sahiplerini de biliçlendirmek gibi bir konumuz var. Web yayıncıları, çalışmalarının karşılığını biran önce almak istiyorlar ama bunun için yapmaları gerekenleri tam olarak bilmiyorlar. Yani olayın tam bilincinde değiller.
turk-internet.com : Site sahiplerinin reklam gelirlerini artırması için ne yapmaları gerekiyor?
Yetki: Hit başarısının, herşey olmadığını bilmek lazım. Bir çoğu pageview (sayfa açılması) ile impression (görüntü alma) arasındaki farkı tam olarak bilmiyor. Tabi kişisel olarak yapılmış bir sitenin, aylık 2 milyon impressiona ulaşması, ilk başta site sahibini sevindiriyor. İkinci etapta kuvvetlendiriyor. Daha sonra ise kendisini dev aynasında görmeye başlıyor. Oysa, her reklamveren için sitedeki kalabalık önemli değildi. Genellikle bilinçli reklamverenler, kriterlerini iyi seçiyorlar. Bir sitenin bir değeri olması için, herşeyden önce izleyicisiyle ilgili tam ve doğru bilgiye sahip olmalı. 2001 yılı içinde temsilcisi olduğumuz sitelerin her birini profilleme yapabilmek üzere yönlendireceğiz. Çünkü, bu kalabalık içinde hangi reklamverene, hangi izleyici yüzdesiyle hitap ediyor? Bu sorunun cevabı çok önemli.
turk-internet.com : İzleyicisi hakkında bilgiyi anket yöntemi ile mi tesbit edecek?
Yetki: Evet. Basit anket çalışmaları ile izleyicisini yormadan, anket sitesine girmiş izlenimi yaratmadan profil çıkarmak mümkün. Sadık kullanıcılarına en önemli ve basit soruları, yaş, eğitim, cinsiyet gibi sormaları sormaları gerekiyor. Tabii, reklamverenlerin izleyici hakkında merak ettikleri ekstra çalışmaları da yürütmeliler. Sitelerin bir çeşit danışmanlık mantığı altında yönlendirilmesi gerekiyor.
turk-internet.com : Trafik ve izleyici profili yeterli mi?
Yetki: Tabi ki yetersiz. Verilen reklam, sitede izleyiciyi cezbedecek bir tarzda yayınlanmıyorsa, ya da sitede diğer görseller arasında kaybolup gidiyorsa, reklamın değeri ölüyor. Reklam verenin en fazla verim alması için, sitelere tavsiyelerimiz oluyor. Reklamın verimini veya yayının sağlığını düşünerek siteler ilk başta hazırlanmıyor. Biz de bu konuda onları biliçlendirmeye çalışıyoruz. Siteler, reklam kirliğinden uzak, sade bir tasarım içinde olması gerekiyor.
turk-internet.com : Hizmetlerinizi neye karşı sunuyorsunuz?
Yetki: Tamamen satış gelirlerini paylaşmak üzerine kurulu. Bizim hizmetimizde belli bir mebla ile reklamı alıp üzerine kar koyup tekrar satmak mantığı yok. Bizim mantığımız, tamamen satış gelirlerinin ortak paylaşımı üzerine kurulu. Burdaki oranlar da, sitenin niteliklerine göre değişiyor. Belli bir tarifemiz yok. İnceleme sonucunda sitenin reklam olgunluğu ya da Medyatick’in siteye katacağı değerleri düşünerek belli bir oran teklif ediyoruz.
turk-internet.com : Medya planınızı nasıl yapıyorsunuz?
Yetki: Her sitenin satışı, network içinde bir salınım halinde değil. Reklamverenlere sistemimizi tanıtırken, ön medya planı yapıyoruz. Reklamverenlere proje götürüyoruz denebilir. Kampanyalarına uyum sağlayabilecek, siteler arasından seçim yapıyoruz. Bize ayrılması muhtemel bütçenin, temsilcisi olduğumuz siteler içinde en ideal nasıl kullanılabileceği ile ilgili bir proje götürüyoruz. Reklam veren arzu ettiği durumda temsil etmediğimiz diğer siteler hakkında da bilgilerimizi kullanarak, planlama da yapabiliyoruz.
turk-internet.com : 2001 yılında internet reklamcılığı nasıl bir seyir izleyecek?
Yetki: 2000 yılı içinde birçok .com (dot.com) şirketi hedeflerini tutturamayıp zarara girerek battı. Ama bu dünyanın kaldırabileceği bir gelişme. Ancak, Türkiye’de internet oluşumu için çok kritik bir dönem olarak düşünüyorum. Eğer başka bir gelir kaynağı yoksa, reklamlar da bu düzeyde kalacaksa, bu iş olmaz!.. Web yayıncıları ile çok sıkı iletişim içindeyiz. Çok büyük bir fedakarlık ve azimle bu işe başlıyorlar. Ancak bir yere kadar getirebiliyorlar. Sonra o hevesler, eğer kaynak bulamazlarsa kaybolup gidiyor.
Dot.com şirketlerini Amerika’da olduğu gibi takip etmek imkansız. Çünkü daha .com şirketi olmadan, kaynaksız kalıp, bu sevdadan vaz geçiyorlar. Çok güzel bir proje, med-cin’in projeleri desteklemesi güzel olacak, ama bu kaç tane proje için geçerli? Bu nedenle web yayıncıları için en etkin kaynak reklam olmakta. Tabii, biz de bu şekilde düşünerek, herkesle birlikte sektörel bir savaş içine girdik. Ama bizim savaşımızın, sektör içi değil, sektörle birlikte dışa karşı olduğuna inanıyoruz. Biz kendi adımıza internet reklamcılığını geliştirmek için misyonerlik yapıyoruz, tabii ki, hepimiz de yapacağız… Amaç, yeni reklam verecekleri internet ortamına çekmek. İkinci amaç da, mecraları web yayınlarını reklam alacak olgunluğa eriştirmek. 2000 yılında 5 milyon ile 8 milyon dolar arasında reklam harcaması yapıldığını söyleyebilirim. 2001 yılında ise 30-35 milyon dolar arasında olacağını tahmin ediyorum.
turk-internet.com Dot.Com şirketlerinin yaşamasını venture capital’e (risk sermayesi) değil de reklama bağlıyorsunuz. Türkiye’de risk sermayesinin durumu bu kadar umutsuz mu?
Yetki: Şöyle bir yorum yapabilirim. Risk sermayesi edinmenin iki yolu var. Biri ve en önemlisi yurt dışında .com şirketlerinin ayağa kalkmasını sağlayan ‘Angel investment’ olarak adlandırılan melek yatırımcılar; yani eş, dost, akraba, arkadaşlar; kişisel birikimlerinin yaklaşık yüzde 10- 15’ini bu tip yatırımlara kaynak olarak aktaran şahıslar. Melek yatırımcıların bir üst aşaması ise kurumsal kimlik kazanmasıdır. Bu aşamada Venture Capital Şirketleri ortaya çıkmakta. Bu şirketler, alt dilimleri olan 500 bin dolar ile 1 milyon dolar arasındaki projelerin altında kalanlar ile ilgilenmezler. Çünkü genel giderleri, buna izin vermez.
Türkiye’de risk sermayesi yanlış anlaşılıyor. Bir proje, bir kere risk sermayesi bulacak ve sorun çözülecek gibi görülüyor. Oysa, genel uygulamada bir kere katılınmaz. İlk başta bir angel investment grubu size yol verecek, ilk ilerlemenizi sağlayacak. Ondan sonra venture capital şirketlerinden ekstra yatırımların yapılması, sonra da halka açılımlar gerekir. Bu hayat çizelgesi bütün .com şirketleri için geçerli.
Türkiye’de ise; “Projenin yüzde 10 – 30’unu bir kerede satacak. Şu kadar para gelecek. Bu kadarı benim cebime, şu kadarı şirketin kasasına, bu işte böylece bitecek” diye düşünüyor. Bu yanlış!.. Bizde melek yatırımcı yok… Eş, dost, akraba gibi kesimin başkasına güvenmemek gibi bir durumu söz konusu… Yatırımların önündeki en büyük engel, güvensizlik. Bu geçerli olduğu sürece melek yatırımcılar kaynaklarını sunmayacaklardır. Olsa olsa, çok yakın arkadaşlar biraraya gelerek veya anne-baba düzeyindeki birinci derece akrabaların küçük yatırımları olacaktır. Onlar da sermayedar sayılacak elbette…
turk-internet.com : Sorun nasıl çözülür sizce?
Yetki: Bu yüzden artık olması gereken şey, kuvvetli gruplar tarafından kurulmuş beylik portalların, sitelerin almış olduğu reklamların ötesinde, kişisel çabalar ile kurulmuş ufak şirketler tarafından ayağa kaldırılmış, özel içerik sağlayan web sitelerinin de, reklam piyasasından payını alması gerekiyor. En çok heveslendiğimiz alan bu. Kuvvetli sitelerin reklam satış temsilciliğinden bir emlakçı mantığı ile komisyonculuk yapmak Medyatick’in misyonları arasında yok. Bizim yayıncı tarafında verdiğimiz en büyük hizmet, oluşturdukları özel içerik ve bununla birlikte gelen trafik değerlerini reklam alabilir hale getiren stratejiler geliştirip reklam verenlere alternatif mecralar olarak tekil ya da grup olarak bunların sunulmasını sağlamak.
Bir yandan reklam veren az diye şikayet ediyoruz. Ancak görmediğimiz bir kısım var ki, mecramız da az. Online reklam isteyen web yayıncıları, kendi reklamlarını vermeye hiç yanaşmıyorlar!.. Oysa reklam almak için, reklam vermek de gerekiyor… Nitekim, Amerika’da en büyük online reklam veren kuruluşlar içinde yine .com şirketleri yer alıyor. Örnek olarak; Amazon, yahoo, altavista, eBay’ı sayabilirim.
turk-internet.com : Reklamverene gittiğinizde ne gibi zorluklar ile karşılaşıyorsunuz?
Yetki: Biz daha şanslı bir konumdayız. Reklam veren kesim bilinçlenmiş durumda. Daha önceden superonline, ixir gibi büyük portallar interneti anlattılar. İnternet reklamcılğının ne olduğunu, ne gibi avantajlara sahip olduğu konusunda reklamverenleri bilinçlendirdiler. Bizim yaptığımız toplantılar, sonuca yaklaşan toplantılar. Eskiden yani 6 – 7 ay önce böyle değildi. Bir iki saatlik tanıtımlar yapılırdı. Ancak, hala internette reklama sıcak bakmıyorlar. Reklamveren internete karşı güvensiz.
turk-internet.com : Neden güvensizler?
Yetki: Reklam alma- verme açısından bir trend var. Bizim gibi firmalar ortaya çıktıkça, bunun biraz daha sağlam kararlar ile gideceğine inanıyorum. Reklam veren, hedef kitleye ulaşıp ulaşmadığını bilmeden, ancak birtakım popüler sitelerde reklamlarını kullanmayı tercih ediyor. Çok fazla mecra olmasına rağmen reklamveren tarafından bilinmiyor. Bunlar ortaya çıktıkça, pastanın daha da büyüyeceğine inanıyoruz. Ayrıca, hedef kitleye ulaşan en ucuz reklam internette yapılabilir. Televizyon da olabilir, ama maliyeti çok yüksek. İnternet, hedef izleyici başına maliyetin en düşük olması nedeniyle birinci sırada.
Şirket Hakkında Bilgi
Medyatick Interaktif Reklam Çözümleri Ltd. Şti. 2000 yılının ilk yarısında Türk Internet Reklamcılığı ve Uluslarası Aplikasyonlar konusundaki araştırmalrını tamalayarak Temmuz 2000 tarihinde faaliyete başladı. Ekim 2000 başında ise faaliyetlerini Internet reklamverenleri ve yayıncılarına resmen sunmaya başladı. Firma faaliyetleri ana başlıklar altında:
- Internet Reklamveren Medya Planı ve Satın Alma Çözümleri.
- Internet Yayıncıları Reklam Satış Temsilciliği.
- Internet Reklam Sunumu ve Yönetimi Teknik Çözümleri.
- Internet Ortak Pazarlama Çözümleri.
Medyatick , şirket bünyesinde medya planlama, proje geliştirme, reklam satış ve teknolojik çözümler başlıkları altında örgütlenmiştir. Genel Müdür Bahadır Yetki, Müşteri İlişkileri Direktörü Iraz Aykut , İş ve Proje Geliştirme Müdürü Nihat Karaman yönetim görevlerini üstlenmişlerdir.
Şirket 2001 yılında 2 milyon dolar hacminde reklam satışı ve 1,5 milyon dolar hacminde medya planlamasına aracılık etmek hedefine sahip olup , Internet reklam pazarının yüzde 10’unu hedeflemektedir.