İnternetin hayatımıza girmesi sonrasında, sokaklarda “fatura ödeme hizmeti” adı verilen bürolar kurulmaya başlamıştı. Elektrik, su, doğalgaz, telekom ödemeleri, vergi vs gibi çeşitli ödemeleri bu bürolar üzerinden ve tek bir noktadan ve ufak bir komisyon karşılığında ödemek mümkün oluyordu. Özellikle interneti kullanmasını bilmeyen insanlara yönelik olan bu hizmetin zaman içinde dolandırıcılıkların merkezi olduğu ve parasını ve komisyonunu aldıkları faturaları ödemedikleri görüldü.
Bu duruma, 27 haziran 2013 tarihinde yürürlüğe giren 6493 sayılı Ödeme ve Menkul Kıymet Mutabakat Sistemleri, Ödeme Hizmetleri ve Elektronik Para Kuruluşları Hakkında Kanun bir çözüm getirdi ve fatura ödeme hizmetleri yapacak firmalar için bir yetkilendirme getirdi. Kanunun 12’nci maddesinin birinci fıkrasının (e) bendinde “fatura ödemelerine aracılık edilmesine yönelik hizmetler” Kanun kapsamında ödeme hizmeti olarak tanımlandı.
Şimdi, Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu (BDDK), yetkilendirilmiş ödeme ve elektronik para kuruluşları ile bunların temsilcileri dışındaki kişi ve kuruluşlarca fatura ödemelerine aracılık edilmesinin mümkün olmadığını hatırlattı.
Açıklamada, Kanunun 13’üncü maddesinin (2) numaralı fıkrasında; Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) ve ödeme hizmeti sağlayıcıları dışındaki kişilerin ödeme hizmeti sunamayacağının hükme bağlandığı belirtildi ve bu maddenin (1) numaralı fıkrası uyarınca; 5411 sayılı Kanun kapsamındaki bankalar, elektronik para kuruluşları, ödeme kuruluşları ile Posta ve Telgraf Teşkilatı AŞ’nin (PTT) ödeme hizmeti sağlayıcısı olduğu kaydedildi ve şu konular ifade edildi :
Fatura ödemelerine aracılık hizmeti ödeme hizmetidir.Bilindiği üzere, 27.06.2013 tarihinde yürürlüğe giren 6493 sayılı Ödeme ve Menkul Kıymet Mutabakat Sistemleri, Ödeme Hizmetleri ve Elektronik Para Kuruluşları Hakkında Kanunun (Kanun) 12 nci maddesinin birinci fıkrasında; hangi hizmetlerin ödeme hizmeti olduğu sayılmış olup, söz konusu fıkranın (e) bendinde “fatura ödemelerine aracılık edilmesine yönelik hizmetler” Kanun kapsamında ödeme hizmeti olarak belirtilmiştir. Dolayısıyla, fatura ödemelerine aracılık faaliyeti Kanun kapsamında ödeme hizmetidir. Fatura ödemelerine aracılık hizmetini verebilecek kuruluşlar Kanunda sayılmıştır.
Kanunun 13 üncü maddesinin (2) numaralı fıkrasında; Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası A.Ş. ve ödeme hizmeti sağlayıcıları dışındaki kişilerin ödeme hizmeti sunamayacağı hükme bağlanmıştır. Anılan maddenin (1) numaralı fıkrası uyarınca;
a) 5411 sayılı Kanun kapsamındaki bankalar,
b) Elektronik para kuruluşları,
c) Ödeme kuruluşları,
ç) Posta ve Telgraf Teşkilatı Anonim Şirketiödeme hizmeti sağlayıcısıdır.
Fatura ödemelerine aracılık hizmeti verilebilmesi için faaliyet izni alınması zorunludur. Ödeme hizmeti alanında faaliyette bulunmak isteyen ödeme kuruluşlarının Kanunun 14 üncü maddesi, elektronik para kuruluşlarının ise Kanunun 18 inci maddesi uyarınca Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurulundan (Kurul) izin almaları gerekmektedir.
Faaliyet izni alan kuruluşlara ilişkin listeye Kurumumuz internet sayfasından ulaşılması mümkündür.
Faaliyet izni almış ödeme veya elektronik para kuruluşlarının temsilcileri de fatura ödemelerine aracılık hizmeti sunabilir.
Ödeme Hizmetleri ve Elektronik Para İhracı İle Ödeme Kuruluşları ve Elektronik Para Kuruluşları Hakkında Yönetmeliğin 13 üncü maddesinde ödeme veya elektronik para kuruluşlarının ödeme hizmetlerini kendi adına ve hesabına hareket eden temsilciler aracılığıyla yürütebileceği hüküm altına alınmıştır. Anılan madde uyarınca temsilciler ve temsilcilerin ödeme hizmeti sunacağı şube ve acentelerine ilişkin listelerin mezkur kuruluşların internet sitesinde güncel olarak yayınlanması gerekmektedir.
Faaliyet izni alınmaksızın fatura ödemelerine aracılık hizmeti sunmak Kanun uyarınca adli suçtur.
Kanunun “İzinsiz Faaliyette Bulunmak” başlıklı 28 inci maddesinde; Kanuna göre alınması gereken izinleri almaksızın ödeme kuruluşu veya elektronik para kuruluşu gibi faaliyet gösteren veya ticaret unvanlarında, her türlü belgelerde, ilan ve reklamlarda veya kamuoyuna yaptıkları açıklamalarda ödeme kuruluşu veya elektronik para kuruluşu gibi faaliyet gösterdiği izlenimini yaratacak söz ve deyimleri kullanan gerçek kişiler ile tüzel kişilerin görevlilerinin bir yıldan üç yıla kadar hapis ve beş bin güne kadar adli para cezası ile cezalandırılacağı hükme bağlanmıştır.
Bu itibarla, Kurulca yetkilendirilmiş ödeme ve elektronik para kuruluşları ile bunların temsilcileri dışındaki kişi ve kuruluşlarca fatura ödemelerine aracılık edilmesi mümkün bulunmamaktadır. Dolayısıyla, olası bir dolandırıcılık olayına maruz kalınmamasını teminen kendilerini fatura ödemelerine aracılık faaliyetine yetkili olarak tanıtan kişi veya kuruluşların; Kurumumuz internet sayfasında yayımlanan yetkili kuruluş listelerinden ve söz konusu yetkili kuruluşların kendi internet sayfalarında yayımlanan temsilci listelerinden kontrol edilmesi ve Kurumumuzdan faaliyet izni almamış şirketlere, kişilere ve yetkisiz şirket ve/veya kişilerin temsilcilerine itibar edilmemesi hususunda azami dikkat ve özen gösterilmesi önem arz etmektedir.
Kamuoyuna saygıyla duyurulur.