VI. Türkiye’de İnternet Konferansı 9 – 11 Kasım tarihleri arasında İstanbul’da gerçekleşti. ‘Türkiye İnternet’inden Görüntüler’ başlıklı konferansta bir bildiri sunan TÜBİTAK – BİLTEN’den Rukiye Özcivelek, ‘Dünyada ve Türkiye’de Sayısal Uçurum’ (Digital Divide) konusunu ele aldı. Özcivelek, bilgi teknolojilerinin hayatımıza girmesiyle birlikte sayısal uçurumun çarpıcı hale geldiğini belirterek şöyle dedi: “Bilgi ve iletişim teknolojilerine erişimde eşitsizlik toplumun büyük bir kesiminde dışlanma olgusuna yol açıyor.” 1997 yılında gerçekleşen Tuena projesinin sonuçlarını geçen yıl Temmuz ayında güncelleyen BİLTEN, telefon, cep telefonu, internet sahiplik ve kullanım özelliklerini inceledi. Bu çalışmanın sonuçlarına göre, bilgisayar sahiplik oranı 1997’de yüzde 6.5 iken 2000 yılında yüzde 12.3’e ulaşmış. İnternet kullanımı 1997’de yüzde 1.2’den 2000 yılında yüzde 6.9’a çıkmış. En büyük patlama cep telefonu sahipliğinde görülüyor: 1997’de yüzde 10 olan bu oran 2000’de yüzde 50.2’ye fırlamış. TV sahipliği oranı 1997’de yüzde 96 iken 2000’de yüzde 97 olmuş.
Telefonu olmayanların gelir gruplarına gore dağılımı şöyle: yüzde 20.7’si alt gelir grubuna; yüzde 2.6’sı ise üst gelir grubuna mensup. Üst gelir grubuna mensup kişilerin tamamı cep telefonu sahibi, alt gelir grubunda bu oran yüzde 27.4, orta gelir grubunda ise yüzde 75. Bilgisayar sahipliği üst gelir grubunda yüzde 64, nüfusun yüzde 40’ını oluşturan alt gelir grubunda yüzde 2, alt orta gelir grubunda yüzde 8, orta gelir grubunda ise yüzde 43.
Bölgelere gore dağılımın yüzde 16.8 ile Marmara’da yoğunlaştığı onu sırasıyla yüzde 13 ile Karadeniz ve İç Anadolu’nun, yüzde 1.2 ile de Günedoğu Anadolu’nun izlediği görülüyor.
Önlemler
Türkiye’de bilgisayar sahipliğinin adaletsiz olduğunu vurgulayan Özcivelek, alınması gereken önlemleri şöyle sıraladı: “AB tüm kullanıcıların satınalabileceği internet fiyatlandırması uyguluyor. Türkiye’de de evrensel hizmet tanımlamasına ihtiyaç var. ABD’de işletimciler okul ve kütüphanelere bedava internet erişimi sağlıyor. Fransa sayısal uçurumu oradan kaldırmak için 3 milyar FF ayırdığını açıkladı. BT hizmetlerinden, yeni altyapıdan dışlanan güçsüz kesimlerin zayıflıkları artıyor. Bu nedenle kamuya açık haberleşme merkezleri aracılığyla uygulamaların kullanımının kolaylaştırılması gerekiyor. Halkın varolan teknolojileri kullanım yeteneğini arttırmaya yönelik çalışmalar yapılmalı. Evrensel erişim hizmet tanımlaması haberleşmeyle ilgili tüm yasal düzenlemelere konmalı.”