Yazının önceki bölümlerini
– Bilgisayar Donanımında 21.Yüzyıl Trendleri – 1
– Bilgisayar Donanımında 21.Yüzyıl Trendleri – 2
– Bilgisayar Donanımında 21.Yüzyıl Trendleri – 3
– Bilgisayar Donanımında 21.Yüzyıl Trendleri – 4
– Bilgisayar Donanımında 21.Yüzyıl Trendleri – 5
– Bilgisayar Donanımında 21.Yüzyıl Trendleri – 6
– Bilgisayar Donanımında 21.Yüzyıl Trendleri – 7
başlıkları altında okuyabilirsiniz.
Bütünleştirin!
Evet doğru, 3 boyutlu bir pipeline’nın lazım olmayacağı yazıhane sistemleri için en iyi seçenek bütünleştirilmiş grafiklerdir. Eski “bütünleşmiş grafik” anakartları ya da chipset’leri yerel olarak IGP’yi desteklemeyen anakartlar (örneğin blade sunucular) çoğu zaman ana kart yüzeyine yerleştirilmiş olan ve ana bellekle ve de northbridge ile bir şekilde iletişim kuran grafik kartı yongasına sahip olur. Bu kullanışsız bir çözümdür; bu yol izlendiğinde arazi gibi board gerekir ve üretilirken böylesi bir çözümü öngörmeyen tasarımların üzerinde bu tür şeyler uygulamak pahalıya mal olabilir. Bugünlerde bununla ilgili söylenen slogan şu: “sadece gerektiğinde.”
Bütünleşmiş grafik kullanan modern ana-akım ana-kartlarının çoğunluğu northbridge çekirdeği sadece bir bellek kontrolcüsünden, FSB arayüzünden, AGP arayüzünden ve northbridge/southbridge bağlantı modülatöründen değil ayrıca grafik alt-çekirdeğinden de oluşmaktadır.
Bu, son derece ucuzdur ve grafik yongalarını, northbridge’e kurulmuş grafik yongaları olarak barındırmak için board’un tasarımını yeniden yapmaya gerektirmez. Intel 810, 845G/E, 865G/E, nVidia’nın nForce/2 IGP, ve ATi’nin IXP serileri hep bu şekilde kurulan chipset’lerdir.
Resim : 1 – nForce2 Bütünleşmiş grafik işlemcisi. Bir adet hepsi-bir-yerde northbridge/görüntü kartı GPU çözümü – işyeri PC’leri ya da dosya sunucuları için harika.
Bütünleşmiş grafik chipset’lerinin çoğunluğu sistem ana belleğinin bir kısmını kendi frame tamponlama belleği olarak kullanır. Bu, işlemcideki bellek bandı genişliğini kendi lehine azaltır ve de standart sistem operasyonları için erişilebilecek bellek niceliğini düşürür. Ayrıca sistem belleğinin bant genişliği, grafiklere tahsis edilen belleğin bant genişliğinden çok ama çok daha azdır, bu yüzden de bütünleşmiş çözümler hemen hemen her zaman kendi denklerinden daha yavaştırlar. Hepimiz biliyoruz ki, grafik çekirdekleri yapısı gereği hızlı iletimde son derece derinleşir ve elverişli bir performans seviyesine gelebilmek için tüm bant genişliğini gereksinirler. Yine de fiyat ve düşük profile karşı koymak zordur.
Bütünleşmiş grafikli bir anakart aradığınızda her zaman bir AGP (ya da uzak olmayan bir gelecekte PCI Express x16) slot’u olduğundan emin olun ki upgrade yapmak gerektiğinde önceki seçiminizden miras kalan bir gücü-yetmez PCI tabanlı grafik kartları arasından seçim yapmak zorunluluğu ile karşı karşıya kalmayın.
Tüm dünya seçmeyi sever ve bunu da rekabet sağlar. Üzülerek söylemeliyim ki bugünlerdeki anakart sevkiyatlarının ezici çoğunluğu Intel’in bütünleşmiş chipset’lerini “Intel Müthiş (yavaş) Grafik” ürünüyle destekleyen anakartlar oluşturuyor. Bu zayıf grafik işlemcileri iki boyutlu ortamlarda kabul edilebilirken 3 boyutlu oyunlarda ve geleceğin 3 boyutlu işletim sistemlerinde (Microsoft’un yakında çıkacak olan Longhorn yazılımı gibi) çok ağır kalacaklar. Diğer yandan nVidia’nın bütünleşmiş GeForce2 çekirdeği ve Ati’nin yakında çıkacak olan IXP 9100 chipset’i çok daha iyi performansı beraberlerinden getirmekle birlikte Intel satışlarını pek de etkilemeyeceklermiş gibi görünüyor.
Ana-akım – 3 boyut istiyoruz ama 499 $’a değil
İşlemci fiyatları düştü. On yıl önce gereğince performans sergileyen bir işlemci yaklaşık 1000 $’a gelirdi. 250 $’a ancak akış-noktası işlevsiz ağır çalışan bir işlemci alabilirdiniz. Gelelim seçime. Günümüzde rekabet fiyat/performans oranını harika bir şekilde değiştiriyor ve artık çok güçlü bir işlemci almak için 10 yıllık gelirinizi gözden çıkarmanıza gerek yok. Yine de şu var ki – ve ne sinir bozucu bir trenddir ki – üreticiler ürün fiyatlarını öyle “kilit”liyorlar ki bir ürün daha düşük maliyetli olsa bile olsa üründen, daha yüksek fiyatlı üründen alınan performansın alınması mümkün olmuyor – böylelikle kullanıcılar maliyete göre değil elde ettikleri performansa göre para veriyorlar. Ne yazık ki, işlemci hızlandırmada, en ileri ürünün fiyatının dörtte biriyle yavaş ürünleri, hızlı aletlere çevirmek mümkün değil.
Resim : 2 – GeForce FX 5200 – PCB Tasarımı ve performasnı asıl GeForce’unkiyle neredeyse aynı. © Darkcrow Korea
Bu konumuz dışında olsa da, sağduyu sahibi orta gelirli insanların çoğunluğu, en çok fiyat ve performansı vereni satın alacaklardır. İşte bu nedenle grafik kartı satışlarının çoğunluğu ağır GeForce FX 5200 ve Radeon 9200’lerden oluşuyor. Cidden, bir Ti4600 daha iyi bir alım olur ve daha çok performans uzunluğu sergiler. DirectX 9 işlemleri, düzgün oyunları açılıp kapanan görüntülere çevirdiğinde gerçekten de FX 5200’ün DX9 desteği palavra demektir.
Orta-düzeyli bir kişi AGP slot’u ister ve büyük olasılıkla da bir süre için bütünleşmiş grafiklerle idare eder. Bir arkadaşımın Compaq Pentium II’si Windows XP’yi çalıştırırken grafik bakımında son derece yavaştı. Bilgisayardaki Rage’yi GeForce 2 MX kartı ile upgrade etmesiyle bu sorun tamamen çözüldü. AGP slot’u, örneğin bir Pentium 4 tabanlı sistemde daha iyi ve daha önemli olurdu. Aynı şekilde upgrade zamanı geldiğinde kasada hapis kalmak hiçbir zaman için iyi bir fikir değildir. Satın alındığında geleceği yönelik güvencesi sıfır olan bir sistem donanımının en küçük parçasına kadar söküp yeni parçayla değiştirmek gibisi yoktur.
Performans – Yüksek Fraggabilite Katsayısı (HFG), ama bu da 499 $ olmasın
Performans kullanıcıları AGP slot periyodu isterler. Oyun oynuyor olmasalar ve 3 boyutlu yaratım meraklısı olmasalar bile sistem belleklerinin bant genişliğinin çok hızlı-iletimi grafik çekirdeği tarafından açgözlülükle tüketildiği fikri hoşlarına gitmez.
3 boyutlu görüntülerle fazla işi olmayanlar ve var olan sistemlerini dosya sunucusu olarak kullananların işini 30 $’lık GeForce 2 MX’ler görür. Oyun meraklıları ve 3 boyutlu (hatta 2 boyutlu) içerik yaratımıyla uğraşanlar ise paralarını en iyi şekilde değerlendirmek isterler – ve işte bu alanda kapsamlı bir araştırmanın yerini hiçbir şey tutmaz. “En iyisini bulmak için olabildiğince ince eleyip sık doku” şeklindeki genel kanı (birkaç isim vermek gerekirse: GeForce 2 GTS, Radeon 7500 ve GeForce 4 Ti 4200) normalde satın almadan önce izlenecek iyi bir yoldur – bu konuda Sistem operatörleri forumlarına katılmanız tavsiye olunur.
Başlığa bakarsak, kuşkusuz birileri her zaman en son çıkanı ve üstün olanı arayacaktır – bu tür insanlar, bilgisayar kullanıcılarının toplamının yaklaşık %1’ini oluşturan performans döngüsünün %10 civarında bir bölümünü teşkil ediyor. Çoğunluğu, o kadar da en üstün nitelikte olmayan ve de satın alınabilir hale gelince bu en yüksek nitelikteki kartlara, mesela bugünün Radeon 9700 Pro’suna – rağbet edecektir. En son çıkanı alanların çoğunluğunun bir gerekçesi vardır – ya ihtiyaçları vardır ve sistemlerine başka bir ürün karıştırmadan en son çıkanı alıp uzun süre kullanmak istiyorlardır ya da 3 boyut piyasasında en yüksek verimi yakalamak için gereken sıvı azot için ve kuru buz soğutması için mutlak en iyi silikonu almak istiyordur. Bu konuda kendini gülünç duruma sokan birileri varsa işini görecek başka bir ürün için çok daha az para harcamak varken sırf iş olsun diye en iyiyi alanlardır (yani parası bol olanlar).
Resim : 3 – Artık her iki yönden de yerini daha iyilere bırakmışsa da Ati Radeon 9700 Pro grafik kartlarının şampiyon kahramanı olarak tahtını koruyor – uygun fiyata müthiş performans. © ATi
Grafik kartlarının geleceği
Çekirdek saatler ve bellek bant genişliği tavan yaptıkça, sundukları ve seviye paralelleştirmesi de onu takip ediyor. Neredeyse sinema kalitesinde olan grafik (en azından insanları kandırabilecek kadar yakın) özelliklerinin güçlü DirectX 9 kartları üzerinde çalıştırılabildiği gösterildi. Kullanılacak ismi her ne olursa olsun, NVidia’nın Dawn tanıtımı, tam donanımlı DX9’in (ve kısmen DX8’in) size neler verebileceğinin bir örneği.
Katsayısal hızlanmayla ilgili söyleyeceklerimiz bunlar. Çoklu-gigahertz grafik kartları ve onlu-gigahertz işlemciler 2007’de bekleniyor. Peki bu nereye kadar gidecek? Sonu var mı? Pixar, PC platformu üzerinde işleyecek yarı-sinemasal grafik kartlarının 2020’den önce çıkamayacağı yönünde yanlış bir kehanette bulunmuştu zaten. Hiç kuşkusuz Apple Heads’teki silikon birçok dalda yanlış kehanete neden oluyor ama o başka bir hikaye…
Yazının sonraki bölümünü Bilgisayar Donanımında 21.Yüzyıl Trendleri – 9 başlığı altında okuyabilirsiniz.