Birleşmiş Milletler İnsan Hakları Konseyi internet erişiminin devlet eliyle kısıtlanması ve internet üzerinde ifade özgürlüğünün cezalandırılmasına karşı önemli bir karar yayınladı[1]. Bu kararla konsey, daha önceki internet ve ifade özgürlüğü yaklaşımını genişleterek; “Online insanların hakları ve özellikle ifade özgürlüğü korunmalıdır” dedi. Birleşmiş Milletler 5 yıl önce “İnternetin bir İnsan Hakkı” olduğuna dair bir başka karar almıştı[2].
Karar hukuki anlamda bağlayıcı olmamakla birlikte, insan hakları ihlal davaları için destekleyici bir niteliğe sahip. Konsey, internetin bir amaca yönelik olarak engellenmesini açık bir şekilde kınadığını belirtirken, tüm ülkelere bu tür hareketleri derhal durdurması çağrısında bulunuyor.
Konseyin hedeflediği ülkeler arasında Obama’nın ziyareti sırasında, politik protestoları engellemek için internete politik amaçlı engelleme uygulayan Vietnam ve Rusya, Çin yanısıra Türkiye bulunuyor. Türkiye’nin bu kararı imzaladığı belirtiliyor.
Bu kararın Birleşmiş Milletler İnsan Hakları Konseyinin (UNHRC) internet hakları konusunda 2012’den bu yana 3cü kararı olduğu belirtiliyor. Ancak İnternet bloklama konusundaki ilk kararı.
Kararda, ifade özgürlüğü açısından online mahremiyet konusunun çok önemli olduğu da kaydedildi.
Karardaki bir başka önemli konu ise, internet erişimi açısından erkek ve kadınların aynı imkanlara sahip olması gerektiğinin belirtilmesi. Özellikle, bilgiye ve haberleşme teknolojilerine erişimin tüm kadın ve gençkızların güçlenmesine katkı vereceği not edildi.
Türkiye Cumhuriyeti, altına attığı imza ile internet üzerinde ifade özgürlüğüne dikkat edeceğini ve interneti engellemeyeceğini kabul etmiş oldu. Bakalım uygulamada değişen bir şey olacak mı?
Edward Snowden, kararın imzalanması sonrasında, kendisinin önemli gördüğü noktaları sarı ile işaretleyerek aşağıdaki tweet’i attı.
Good news today: @UN Human Rights Council affirms online rights, condemns internet disruption and shutdowns. #HRC32 pic.twitter.com/nuxvJxOJx8
— Edward Snowden (@Snowden) July 1, 2016
[1] The promotion, protection and enjoyment of human rights on the Internet
[2] Birleşmiş Milletler İnsan Hakları Konseyi: ‘İnternet Özgürlüğü Bir Haktır’